CULTUUR EN LEVENSBESCHOUWING – RZL
DEEL 1: WE LEVEN IN TIJDEN VAN ANGST
INLEIDING
HOBBES: DE MENS WORDT GEDREVEN DOOR ANGST
- De mens wordt gedreven door angst en is gericht op zichzelf beschermen en zal hiervoor tot het
uiterste gaan.
Oorlog van allen tegen allen.
Inperken: wanneer mensen met elkaar een sociaal contract afsluiten.
>> Sociaal contract: een staat met een leidersfiguur die alle autoriteit krijgt op voorwaarde dat de
veiligheid van elke burger gewaarborgd is. geen realiteit!!
ROUSSEAU: DE MENS WORDT GEDREVEN DOOR HET GOEDE
- De mens is van nature goed en wil elkaar helpen, maar de maatschappij dwingt ons buiten de
lijntjes te kleuren.
Je kan maar met 160 mensen samenleven zonder regels ook al ben je zo goed, maar vanaf dan
zullen er regels opgelegd moeten worden die bepaalde zaken gaan verbieden (we zijn met
teveel).
HOOFDSTUK 1: ANGST VOEDT DE VERSCHILLEN
INLEIDING
- Mixofobie: mensen die zuiverheid nastreven, niet enkel in de geest maar ook in de
maatschappelijke orde, hebben angst voor de vermenging van elementen die deze zuiverheid
verstoren.
Bijvoorbeeld: een ander geloof.
- Nativisme: een irrationele obsessieve angst voor vreemdelingen.
Bijvoorbeeld: klassieke gezin, boerekost …
BEHOUDSGEZINDE BURGERBEWEGINGEN
- Wat: hoe meer leden, hoe angstiger de maatschappij
Combat 18: een hoolingangaahang van de British National Party. Ze behoort tot het
internationale Blood & Honour-netwerk. 1 en 8 staan voor de eerste en achtste letter van het
alfabet, de initialen van Adolf Hitler.
Blood & Honour (1984): Ian Stuart Donaldson, richtte deze beweging op om bij te dragen aan
de rassenoorlog. De naam vindt zijn oorsprong in de Hitlerjugend ‘Blut und Ehre’.
PEDIGA
CONSERVATIEVE PARTIJEN
- Wat: zien zichzelf niet als populair of (radicaal) rechts. Ze hebben angst als bindende factor.
1
, Rassemblement National: “Ni droit, ni gauche … Front National”. Andere beschuldigen is
belangrijker dan een visie uitbouwen.
Vlaams Belang: streven naar onafhankelijk Vlaanderen, de tegenstand met betrekking tot
immigratie door personen die zich volgens de partij weigerachtig opstellen tegen integratie of
assimilatie naar Westerse normen, de verdediging van de traditionele normen en waarden, en
het verzet tegen het oprukken in Europa van de politieke Islam en het moslimfundamentalisme.
HOOFDSTUK 2: … OF LEIDT TOT SAMENWERKINGEN
- Mohammed Bouazizi: “Diepgewortelde angst voor de toekomst en geen vooruitzichten stelt
mensen in staat tot de meest ondenkbare acties.”
Mohammed had een illegale groentekar die hij gebruikte om te werken en daarna geld te sparen
om zijn familie te kunnen voeden. Op een dag kwam de politie langs en pakte zijn kassa mee,
maar dat liet hij niet zo. Hij ging hem terug halen bij het kantoor, maar daar namen ze hem niet
serieus. Hij dreigde zichzelf in brand te steken en uiteindelijk deed hij dat ook. Hierdoor kwam er
veel protest tegen dictators!!
- Sergei Krikalev (ruimtevaart): “angst leidt er toe dat wij nu in de ruimte zitten”
Sergei is een kosmonaut die gestrand was op het ruimteschip Mir. Hij kon nergens landen en
bleef daarom in een baan om de aarde, onzeker of hij ooit nog thuis zou raken. Sergei verblijft
bijna een jaar in de ruimte tot hij op 25 maart 1992 mag terugkeren richting de grootste
lanceerbasis ter wereld. Hij vertrok als Sovjetburger en keerde terug als Rus.
HOOFDSTUK 3: MAAR IS STEEDS EEN AS VAN HET KWAAD
MARTHA NUSSBAUM
- “Angst is aanwezig vanaf dat je een as hebt met super goede mensen en super slechte mensen.
Bij de negatieve groep worden de negatieve eigenschappen vergroot en de goede verkleint, bij
de positieve groep worden de positieve eigenschappen vergroot en de slechte verkleint.”
Mensen vinden het geruststellend om zichzelf verwikkeld te zien in een ‘botsing van
beschavingen’.
Zuivere mensen: nemen het op tegen buitenlandse indringers.
Welvarende Westerlingen: nemen het op tegen gelukzoekende vluchtelingen.
Onderdrukte jeugd zonder toekomst: neemt het op tegen elitaire leiders die een wankel
beleid voeren.
Democratische culturen: nemen het op tegen de duivelse communistische beschavingen.
- Populaire cultuur: voedt deze visie door een wereld te creëren waarbij de problemen van de
goede personages worden opgelost door de dood van een stel ‘schurken’.
Terrorisme: niet alle aanslagen op Europese bodem zijn religieus geïnspireerd.
HOOFDSTUK 4: COLLECTIEVE ANGST MAG MEN NIET CULTIVEREN
ANGST
- Defintie: de dirigent van het brein die nodig is om een wezen in leven te houden. Het overheerst
alle andere acties in het brein en legt de focus bij het gevaar.
- Collectieve angst: het probleem van de angst is nu groter dan dat de persoonlijke dirigent
aankan. Eerst bekijken welke handelingsplannen, risicoanalyses en argumentaties er mogelijk
zijn.
2
,MAATSCHAPPELIJK OPGELEGD ANGST
- Definitie: mensen zijn niet bang voor wat het is, maar voor wat ze verwachten dat er zal komen.
Bijvoorbeeld: angst voor migranten, moskeeën …)
- Gevaarlijk:
Wanneer de superioriteit van de eigen groep buitensporig in de verf gezet wordt en de andere
groep de schuld krijgt van alles wat er in de samenleving verkeerd loopt.
Wanneer de as van het kwaad geïnstitutionaliseerd wordt waardoor er vooroordelen ontstaan.
- Foutieve associaties:
Communiceren en kritisch denken: moeilijk
Andere beschuldigen en bang zijn: makkelijk
- Vijf uitdagingen voor de toekomst:
1. Een intelligente omgang met informatie op basis van feiten: onze levensbeschouwing wordt
gekleurd door stereotypen en persoonlijke uitingen van gezaghebbende figuren die het als de
waarheid verkopen.
2. Verbeelding cultiveren: compassie, iets ondergaan met een ander, het in de ander verplaatsen,
haar pijn voelen alsof het de jouw is.
a. Wanneer iemand een verhaal vertelt is het niet de bedoeling dat je gaat antwoorden met
een eigen verhaal.
3. Principieel consistent zijn: men moet zich houden aan de regels die anderen ook gevraagd
worden te volgen.
4. Samen werken: men overstijgt het gevoel van leven in angst niet door de andere te boycotten,
maar door de handen in elkaar te slagen en een gemeenschappelijk doel voorop te stellen.
5. Hoop koesteren: zelfs wanneer we geen reden hebben tot hoop zien, hebben we een morele
plicht om hoop te koesteren.
a. Bang zijn: motivator om te blijven werken zodat je jezelf wapent tegen wat er ook moge
komen.
b. Hoop: drijft de mens om geen vrede te nemen met de huidige situatie en zijn figuurlijke
wapens op te nemen voor een rechtvaardige samenleving.
Een weg uit de tijden van angst, ze vormen een leidraad om op te bouwen aan een
rechtvaardige samenleving.
DEEL 2: WEG UIT DE ONWETENDHEID
HOOFDSTUK 1: HEB IK EEN LEVENSBESCHOUWING
OVER DE DODEN NIETS DAN GEOD
- Epicurus: Griekse filosoof en aanhanger van het atomisme en stelt dat alle stoffen zijn
opgebouwd uit atomen.
Centraal idee: Ataraxia, een staat van verlangenloosheid, kalme rust en onverstoorbaarheid,
een leven van stabiliteit.
3
, De dood: niets anders dan een uiteengaan van de atomen waaruit het lichaam en de ziel
bestaan. Bij de dood blijven de atomen van de ziel bestaan, maar verliezen zeelk vermogen tot
voelen omdat ze niet met het lichaam verbonden zijn.
ER BESTAAN GEEN DOMME VRAGEN
- Levensbeschouwing: wordt gevormd door mens-, wereld- en godsbeeld. Het omvat dus alle
antwoorden op alle levensvragen, die te clusteren zijn in de drie grote gebieden die onderling
verbonden zijn en daarom elkaar ook beïnvloeden.
Wereldbeeld: hoe je omgaat met alles dat zichtbaar is en niet menselijk ik.
o Vroeger: Kosmos (juweel), hun juweel houdt van Harmonie en de chaos duidt op het feit
dat de wereld een levend organisme is.
o Nu: mechanisme, dat uit elkaar gehaald kan worden om elk onderdeel apart te
bestuderen.
Mensbeeld: de manier waarop jij met jezelf als mens en de andere omgaat.
o Vroeger: richting gegeven door goden en natuur
o Nu: autonomie via waarnemingen en experimenten, eigen verstand staat centraal!
Godsbeeld: alles wat we niet kunnen zien, wat geluk is.
o Vroeger: mensen naar goden geschapen.
o Nu: abstracte god (nu nog steeds bezig)
Ongelijktijdige gelijktijdigheid: de verandering van mensbeelden, wereldbeelden en
godsbeelden staat in een bepaalde volgorde, maar gebeurt niet op hetzelfde moment.
- Wie?
Agnosten: weet het niet, gelooft dat het bestaan en het goddelijke ons niet bekend is en dat
het hoogstwaarschijnlijk buiten het menselijk vermogen valt om dat bestaan te ontdekken.
Atheïsten: ontkent radicaal het bestaan van het goddelijke.
Feuerbach: zag in God een projectie van de mens in zijn oneindige goedheid.
Freud: zag God als een kinderlijk verlangen naar een God-vader.
Marx: zag geloof als opium voor het volk om sociale ongelijkheid in stand te houden.
IK DENK DUS IK HEB EEN LEVENSBESCHOUWING
- Nieuw:
Weredbeeld: past binnen onze huidige tijd.
Mensbeeld: de authentieke levenshouding waarbij enerzijds plaats is voor zelfbeschikking,
maar ook ruimte voor overkoepelende waarden en normen.
Godsbeeld: zeer complexe en tijdrovende uitdaging voor elk individu.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller louisemarievanhoeck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.