SEMESTER 2: PSYCHOLOGIE VOOR SW
Hoofdstuk 1: gedragstherapie – het behaviorisme (13/01)
1.1 uitgangspunten van het behaviorisme
- behavioristen focussen zich op het waarneembare gedrag, het is de objectieve
kennisverwerving die centraal staat
- leerprocessen verklaren het gedrag, alles is aangeleerd en kan je ook afleren
- mensen en dieren zijn hetzelfde
- een kind komt onbeschreven ter wereld → tabula rasa, ieder kind is het resultaat van de
stimuli, van zijn conditioneringsgeschiedenis
- je kan complex gedrag reduceren naar kleinere stukken
1.2 geschiedenis behaviorisme
1.3 mensbeeld
- Niet jijzelf, maar de omgeving stuurt je gedrag door middel van leerprocessen
o Iedereen kan leren
o We leren soms ook angsten, depressie en fobieën
- Alles wat iemand kan, is geleerd, immers hij komt blanco ter wereld
- Leerprocessen bij mensen verschillen niet principieel met die van dieren
- De mens is hooguit een ingewikkelde rat
- Leerprocessen bij kinderen verschillen niet principieel met die van volwassenen
1.4 leerprocessen
1.4.1 klassieke conditionering
- Bouwt voort op een al aanwezige reflex
- Direct na de geboorte al aantoonbaar
- Recente experimenten tonen het al aan bij het ongeboren kind
- Gebaseerd op een associatie tussen twee stimuli
- Leerproces verloopt vaak onbewust en automatisch
- Vb) hond van pavlov
, -
- Leerwetten klassieke coditionering
o Stimulusdiscriminatie
▪ Bang voor honden → bang voor blaffende honden
o Stimulusgeneralisatie
▪ Bang voor slangen → bang voor slangen en palingen
▪ Angsten uitbreiden
o Contiguïteit
▪ Ongeconditioneerde en geconditioneerde stimulus volgen elkaar snel op in
tijd
o Extinctie
▪ Uitdoving wanneer de geconditioneerde stimulus herhaaldelijk wordt
aangeboden zonder de ongeconditioneerde stimulus
1.4.2 operante conditionering
- noemen we ookwel de wet vh effect
- operante conditionering= Gedrag (responsen) dat leidt tot prettige gevolgen wordt
herhaald, gedrag (responsen) dat leidt tot onprettige gevolgen blijft voortaan achterwege.
- Beloond gedrag zorgt ervoor dat een gedrag meermaals zal opdagen
- Zetten het constant in
, -
- Leerwetten operante conditionering
o Gedrag dooft uit door het te negeren (extinctie)
o Gedrag lokt meestal meerdere consequenties uit
o Zo nu en dan belonen werkt beter dan altijd belonen
o Snelle effecten werken beter
o Belonen werkt beter dan straffen
▪ We negeren ongewenst gedrag vaker dan straffen
1.4.3 model leren
- Beschreven door A. Bandura met experiment over aanleren van agressief gedrag
- Leren door het gedrag van iemand anders te observeren
o Gaat over elk soort gedrag
▪ Pesten, liefde, fietsen, koken, helpen,..
▪ We leren door met elkaar te interageren
- Belangrijk principe uit opvoeding is voor-leven
- Walk the talk!= je moet zelf het voorbeeld geven om een gedrag aan te leren bij een ander
1.4.4 nieuwe ontwikkelingen
- Klassiek behaviorisme bestaat niet meer
- Neobehaviorisme is een moderne variant
- Aandacht voor interveniërende variabelen. Variabelen tussen stimulus en respons
, - Meer aandacht voor inhoud van black box. Onderzoek naar cognitie en hersenen
- Het gaat meer om leren van betekenissen en uitoefenen van controle
1.5 verklaringen psychische storingen
- Aangeleerde hulpeloosheid verklaart depressie
- Depressief gedrag ontstaat omdat op normaal gedrag geen prettige consequenties volgen
1.6 toepassing in hulpverlening en opvoeding
- Gedragstherapie is een vorm van psychotherapie die het gedrag van een cliënt probeert te
veranderen d.m.v. de wetten en de principes van de leertheorie
- Mensen met mentale stoornissen hebben verkeerde gedragingen aangeleerd die moeten
afgeleerd worden en vervangen door beter aangepaste reacties
- In het werkveld zal je dus wellicht gedrag willen veranderen.
- We moeten eerst zien, weten en meten wat er met gedrag aan de hand is voor je hett kan
veranderen
1.6.1 Gedragsanalyse
- problematische gedragingen van de cliënt worden in kaart gebracht samen met de situaties
die ze uitlokken
- Tekort of teveel aan gedrag
o Een tekort wordt opgelost door een teveel van een ander bepaald gedrag
- Van onnauwkeurige en algemene interpretatie naar observeerbaar en meetbaar
- We moeten mensen ervan bewust maken dat gedrag aangeleerd is
o Kinderen die nooit luisteren of heel apathisch zij → niet volledig fout van het kind,
maar ook de ouder die het kind foutief opvoed
- Ookwel functieanalyse
- We letten altijd op
o Frequentie= hoeveel keer
o Tijdsduur
o Intensiteit
o Omvang
- Dat gedrag moeten we afwegen tegen
o Leeftijd en ontwikkeling
o Het verloop van het ontwikkelingsproces dat voor ene bepaald gedrag zorgt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lienplaum. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.63. You're not tied to anything after your purchase.