1. UITGANGSPUNTEN: BRONNEN
- Sterkte punten van andere psychodiagnostische modellen
- Relatie psychodiagnostiek en begeleiding/behandeling
Begeleiding en behandeling is meer op maat van cliënt
- Beleids- en maatschappelijke ontwikkelingen
Bv corona. Mensen komen in een web van problemen. Zoeken naar startpunt zodat je
kan helpen met begeleiding. Hulpverlening afstemmen hierop
- Praktijkervaringen van PD-docenten
Vanuit ervaring het model gefinetuned
- Onderzoek naar kwaliteit van psychodiagnostiek in de praktijk
Literatuur rond de kwaliteit van psychodiagnostiek
2. KWALITEIT IN DE PRAKTIJK
Uit onderzoek blijkt:
- Weinig systematiek, te veel infoverzameling
Te veel info die niet nodig is. Te veel getest. Als je het proces gebruikt, spaarzaam zijn met testen.
(standaard testbatterij niet gebruiken in dagelijks leven, ideale wereld: instrumenten kiezen op vlak
van hulpvraag van cliënt)
Eerst aftoetsen met leerkracht die zorgvraag stelt (heeft die persoon ADHD?), aftoetsen dan bij
ouders en dan pas leerling= systematiek (1. is de vraag ontvankelijk (is de vraag terecht, ben ik hier
goed voor)
1
, - Vaak geen bruikbare adviezen
Standaard adviezen die te weinig aansloten bij de cliënt zelf. Was dus niet echt geholpen/tevreden
- Focus te sterk enkel op cliënt
Cliënt stond centraal. Vanuit model: naar cliënt kijken IN OMGEVING. Het gedrag van mensen wordt
beïnvloedt door omgeving.
- Te weinig samenwerking
Niet met de cliënt en niet met de omgeving
3. UITGANGSPUNTEN
Uitgangspunt 1
De psychodiagnosticus handelt en denkt
als een scientist – practitioner
Gedragswetenschapper. Wetenschappelijk onderbouwt te werk in de praktijk
Hypothesen toetsen op basis van wetenschappelijke theorieën
Instrumenten kiezen en methodieken gebruiken die ook wetenschappelijke
onderbouwd zijn
Moeten voldoen aan …metrische criteria
Resultaten op betrouwbare manier interpreteren
Evidence based. Interventies aanraden die wetenschappelijk onderbouwd zijn ///
practice based (nog niet afgetoetst maar in de praktijk blijkt dat ze wel werken,
effectiviteit nog niet 100% bewezen)
Wat je besluit, moet wel kloppen -> controleerbaar, wat je zegt moet je kunnen aantonen (uitleggen
aan collega’s waarom je bepaalde dingen hebt besloten)
➔ liefst zo recent mogelijk wetenschappelijk onderzoek
➔ alert voor foutenbronnen (voor jezelf/ voor manier van denken)
Uitgangspunt 2
De psychodiagnosticus stelt de cliënt
steeds centraal
Oog hebben voor welzijn en behoefte van cliënt -> wat heeft de cliënt nodig
Vroeger: gericht op het probleem (probleemgericht denken), nu: wat zijn de behoeften en wat
kunnen we doen om een oplossing te vinden (oplossingsgericht denken)
➔ niet meer etiketje er op plakken, alleen handig om te weten wat je dan moet doen om te
helpen. Op mate van cliënt oplossing zoeken
Waarden en normen
Mensen met andere cultuur vraagt een andere kijk van de psychodiagnosticus. Cliënt in eigenheid
laten. (als die het probleem koppelt aan religieuze redenen= meenemen als psychodiagnosticus)
2
, Uitgangspunt 3
De psychodiagnosticus handelt en denkt
Interventiegericht
Geen diagnose of IB maken=> niet het doel
Gebruiken als middel om te komen tot een op maat gerichte interventie
= handelsgericht werken
Op maat van cliënt tot een interventie komen of beslissen om niet tot een interventie over te
schakelen (bv een kind dat gedrag stelt in ontwikkelingsfase en ouders denken dat het problematisch
is maar dat is eigenlijk normaal gedrag -> aan ouders leren hoe ze er mee moeten omgaan)
Uitgangspunt 4
De psychodiagnosticus handelt
en denkt systematisch
Geen tijdsfactor per stap. Evalueer elke stap of het goed is gelopen en nadenken of verder onderzoek
nodig is. (je moet niet standaard verder onderzoeken)
➔ testen enkel gebruiken als het nodig is in het model. Goed nadenken of je testen moet
inzetten of niet, pas testen als het nodig is
Gebeurt in praktijk niet altijd zo systematisch bv als er te veel cliënten zijn. (stappen overslaan)
Reflectie: nadenken is het gebeurd, aftoetsen bij cliënt van ‘hoe heb je het gesprek ervaren’ ‘heb je
alles kunnen zeggen’… zo kan je advies geven dat echt past bij de cliënt
In elke fase doelgericht en planmatig werken -> meeste kans tot succes
Uitgangspunt 5
De psychodiagnosticus hanteert een
transactioneel referentiekader
= bronsferbrenner
Cliënt situeren in zijn omgeving. klachten/ problemen zijn het gevolg van een misafstemming tussen
individu en omgeving
➔ hoe komt dat die afstemming niet goed is? Hoe komt daaruit de klachten en problemen
voort?
Intake: info over klachten, cliëntgegevens en
omgeving. Toetsen naar gedrag van cliënt in
omgeving
Info over cliënt maar ook over wisselwerking
tussen cliënt en omgeving
Hypothese inzitten over cliënt en zijn omgeving
en ook bij de interventie
3
, Uitgangspunt 6
De psychodiagnosticus werkt constructief
samen met de cliënt en andere betrokkenen
In het hele proces
Heldere afspraken, openstaan voor feedback (altijd feedback vragen ‘had je dit verwacht’ ‘hoe vond
je de testen’ ‘hoe is het overgekomen’)=> aftoetsen hoe cliënt iets heeft beleefd.
➔ aftoetsen als je iets verschillend ziet in de houding van de cliënt, vragen of je dat ‘juist ziet’=
ook doen bij kinderen -> betrokken laten voelen
➔ Basishouding van warmte, begrip, respect… = relatie op basis van gelijkwaardigheid
Samenwerken met:
andere betrokkenen in de nauwe omgeving van de cliënt zelf
kind, ouders…= ervaringsdeskundigen, meeste ouders willen het beste voor hun kind dus hen
ook zo inschakelen in de diagnostiek= opdrachten meegeven zoals observeren
andere disciplines afhankelijk van in welke setting je zit (pedagoog, manager, HR…)
een zo breed mogelijk beeld te creëren= hangt samen met 5, omgevingsfactoren.
Uitgangspunt 7
De psychodiagnosticus handelt en denkt
fair en cultuurbewust
Multiculturele samenleving dus rechtvaardig en cultuurbewust zijn.
➔ Zorgzame en kwaliteitsvolle diagnostiek geven. (rekening hiermee houden) -> je moet die
gestandaardiseerde testen soms aanpassen aan uw doelgroep (bv niet goed in de taal of test
afleggen op computer die nog nooit met computer heeft gewerkt…= goed nagaan ‘wat ben ik
aan het meten’ en is dit fair)
Rekening houden met beperkingen van persoon (bv faalangst)= zo niet, niet betrouwbaar en niet fair
Uitgangspunt 8
De psychodiagnosticus benut en
versterkt de positieve aspecten van de
cliënt en zijn omgeving
Als je de hele tijd praat over het probleem dan kan cliënt denken van ‘ik ben alleen maar een
probleem’
Niet de bedoeling: focus op wat er wel goed gaat (ander beeld krijgen van probleem en zijn
behoeften)
Terug licht op einde van tunnel, veerkrachtiger maken van mensen en verhoogt de kans op
slagen van interventie omdat cliënt ook positieve dingen begint te zien in zichzelf,
omgeving…-> protectieve factoren= verminderen risicofactoren (bij zichzelf: bv groot
competentiegevoel, veel motivatie… en omgeving: bv liefdevolle partner, warm gezin, groot
sociaal netwerk… )
Top 10 van factoren die veerkracht bij kinderen versterken
Ouders die goede opvoeding bieden, hechting, financiële zekerheid (hoge SES), sterke intelligentie,
goede oplossingsgerichte vaardigheden…
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emiliegoethals. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.72. You're not tied to anything after your purchase.