Class notes
Hoorcolleges Rechtssociologie
- Course
- Institution
Uitgebreide en overzichtelijke aantekingen van alle hoorcolleges (5 weken) van het vak rechtssociologie.
[Show more]
Seller
Follow
annekees
Content preview
Hoorcollege 1Verschillende functies van het recht binnen de samenleving
1. Ordenende functie – sociale controle? (zonder recht totale chaos, wanorde)
2. Instrumentele functie (recht als instrument gebruiken om een bepaalde gedragsverandering of
beleidsverandering (doelen) te realiseren)
3. Geschillenbeslechtingsfunctie
4. Normatieve/expressieve functie (om statement te maken, dit gedrag is niet oke, dit gedrag
wel)
Aan deze functies liggen aannames ten grondslag over de waardering, de werking en de toegang tot
het recht.
Wat is rechtssociologie?
1. Wat recht is
2. Hoe het tot stand komt- sociale productie/sociale genese (Dekker)
3. Wat het doet – sociale werking (Weyers)
Een extern versus een intern (juridisch) perspectief, een ruimere opvatting van recht en regels
Recht van onderop: veel empirisch onderzoek vertrekt vanuit het perspectief van het individu
(praktijk) (Hertogh en Weyers)
Recht en empirie (Taekema)
Taekema: rechtsfilosofie, rechtssociologie en rechtswetenschap
Belang van combinatie van disciplinaire perspectieven om de complexiteit van (de totstandkoming
en werking) van het recht en juridische processen te begrijpen en te duiden.
Wijst in bijzonder op de combinatie rechtsfilosofie, rechtssociologie en rechtswetenschap.
Illustreert haar betoog aan de hand van reflecties op de een nieuw idee van rechtsstatelijkheid van
wet- en regelgeving.
Wijst op de empirische en methodologische meerwaarde van de rechtssociologie gecombineerd met
de een meer ‘bottum up’ benadering dan binnen de rechtsfilosofie en de rechtswetenschap maar ook
op de focus op daadwerkelijk ervaren normen en juridische normen. De erkenning van een meer
pluralistisch (zowel klassiek als modern) rechtsbegrip is van belang om realistisch te kunnen
reflecteren op de rechtsstaat.
,Wat is rechtssociologie?
Sociale productie/ sociale genese van het recht (waarom en hoe worden regels geproduceerd en welke
factoren zijn van invloed)
Politiek
Economische en technologische ontwikkelingen
Juridische professionals
Rechtsopvattingen van burgers
Strafbaarstelling straatintimidatie – Mischa Dekker (2022)
- Eenzelfde strafbaarstelling zo op het eerste gezicht…
- Maar: een ander onderliggend debat qua framing
- Maar: een andere opvatting over selectieve toepassing van de strafbaarstelling
Sociale klasse vs. Ras/etniciteit
- Maar: een andere manier van het omgaan met kritiek op het wetsvoorstel
- Maar: andere rol en invloed van feministische bewegingen in het wetgevingsproces
Frame extension – continuüm van geweld – racistische instrumentalisering feminisme?
Het empirisch onderzoek biedt inzicht in discussies, afwegingen en ook problematiseringen die ten
grondslag liggen aan een uiteindelijke rechtsregel.
- Interviews
- Analyse van verschillende (beleids)documenten en media
Rechtssociologie gaat over de sociale werking van het recht
Kent de burger het recht wel? En zo ja, waarom zouden burgers het recht gehoorzamen?
Een gefilterd rechtsbegrip
De kracht van sociale verbanden
Niet iedereen heeft gelijke kansen op adequate toegang tot het recht
(Sociale werking van het recht) Heleen Weyers – Wat gebeurt er in de Volle Freule?
De niet- naleving van het rookverbod in een lokaal café om de Griffith’s ‘sociale werking van
wetgeving’ te illustreren en daar op te reflecteren.
Gelaagdheid van (begrip en kennis over) het recht versus instrumentalistische rechtsbegrip
Directe en indirecte effecten van wetgeving
Mobilisering van het recht
Directe werking hangt samen met kennis van de wet en de aanwezigheid, werking en taaiheid van
semi- autonome sociale velden.
Belang van het begrip sociale werking van het recht bij evaluatie van wetgeving.
, Hoorcollege 2
Trias politica:
Wetgevend
Uitvoerend
Rechtsprekend
Systeem en leefwereld
Jurgen Habermans:
Hoe is sociale orde mogelijk in moderne samenlevingen?
Sociale integriteit en dus sociale orde wordt bereikt middels communicatieve actie en
discours. Consensus (herkenning en erkenning) sociale claims.
2 sociale sferen
1. Leefwereld
Alledaagse socialiteit, culturele reproductie van de samenleving, autonoom en
zelfvoorzienend
2. Systeemwereld
Geld en macht, bestuurlijk bestel. Materiele reproductie van de samenleving, ingebed en
afhankelijk van de leefwereld.
Het systeem;
Moet gevoed worden door de leefwereld;
Moet ten dienste staan aan leefwereld;
Leefwereld en systeem beide belangrijk, in balans
met elkaar;
(voorbeeld waar het systeem de leefwereld
koloniseert: juridisering)
Hoort het recht tot systeem of leefwereld?
Gevaar is kolonisering van de leefwereld:
- Systeemwereld niet langer dienstbaar aan
leefwereld;
- Communicatief handelen vervangen door strategisch handelen.
Nationale ombudsman
Het instituut nationale ombudsman bestaat sinds 1982. In 199 werd het in de Nederlandse Grondwet
verankerd. Het begin van artikel 78a:
1. De Nationale ombudsman verricht op verzoek of uit eigen beweging onderzoek naar
gedragingen van bestuursorganen van het Rijk en van andere bij of krachtens de wet
aangewezen bestuursorganen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annekees. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.11. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52355 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now