Class notes
Hoorcolleges wetenschapsfilosofie
- Course
- Institution
Uitgebreide en overzichtelijke aantekeningen van hoorcolleges van wetenschapsfilosofie
[Show more]
Seller
Follow
annekees
Content preview
Hoorcollege 1 WetenschapsfilosofieHeeft wetenschappelijke kennis een speciale status? Hoe betrouwbaar is het? Hoe moet die kennis tot
stand komen? > allemaal vragen voor de wetenschapsfilosofie
3 verschillende soorten vragen:
1. Ontologie > zijnsleer
2. Epistemologie > kennisleer
3. Methodologie > methoden (hoe kunnen we die kennis vergaren?)
Wetenschappelijke kennis heeft impact op de politiek en maatschappij (bij criminologie vooral).
Functie van wetenschapsfilosofie:
Waarde wetenschap bezien: kritisch zelfbeeld
Waarde wetenschap bezien: sceptici
Grenzen wetenschap bevatten: methodisch
Grenzen wetenschap bevatten: ethisch
Kritisch denkvermogen
Overtuigingskracht en argumentatie
Ontwikkeling van de wetenschap
Hele wetenschap in gang gezet door de wetenschappelijke revolutie > kenmerkende start
Wat was hiervoor dan het beeld?
De teleologische benadering (Aristoteles 384-322 v. Chr)
Belang van empirisch onderzoek: vertrekkend vanuit waarnemingen, via de weg van de
logica, eerste oorzaken/beginselen ontdekken die noodzakelijk waar zijn ( moesten alles
omvattend en universeel zijn)
4 oorzaken van al het bestaande volgens hem:
1. Materiele oorzaak
2. Vorm oorzaak (essentie van een persoon of wezen)
3. Bewerkende oorzaak (een ding bestaat niet uit niets, het is ergens uit voort gekomen)
4. Doel oorzaak (elk iets heeft een doel voor een finale, embryo heeft als doel om geboren te
worden)
Achter al wat bestaat, schuilt zeker een doel
Verschuiving van het wereldbeeld
- Welke visie op de natuur gaat hierachter schuil?
- De teleologische benadering
- De natuur als goed geordend proces dat volgens bepaalde patronen verloopt als de ontplooiing
van een plan
- De moderne natuurwetenschap
- De natuur als blind proces van natuurlijke selectie, dat niet o.b.v. doelmatigheid, maar survival
of the fittest verloopt, en een gevolg is van toevallige omstandigheden (Darwin)
, Opkomst moderne wetenschap (+/- 15e -19e eeuw)
De verklaring is niet langer waarom (met het oog waarop), maar waardoor (ten gevolge van)
Technologische ontwikkelingen; natuur wordt gemathematiseerd (natuurwetten), observatie en
experiment
De natuur wordt geobjectiveerd en onttoverd: niet langer een mysterieuze manifestatie van
Gods goedheid, maar samenspel van toevallige krachten
Door natuurwetten te kennen, ingrijpen in de natuur, door oorzaken te manipuleren
Het rationalisme
René Decartes (1596-1650)
Discrepantie filosofie en wetenschap: gebrek aan wiskundig methode om tot zekere kennis te
komen
Niet zintuigen, maar rede gebruiken om tot ware kennis te komen: rationalisme
Waar is de kennis die helder en welonderscheiden is
Hoe komen we tot de eerste onbetwijfelbare zekerheid?
Via de twijfel: ik twijfel, dus ik besta (alles wat we nu als zekerheid zien in twijfel trekken)
Subjectivisme
Empiristen zetten zich af tegen het rationalisme: zij zeggen: geen ingeboren ideeën en uitgaan
van empirie
Kennis afleiden uit feiten
Aard van feiten; 3 aannames:
1. Feiten zijn via de zintuigen direct toegankelijk voor nauwkeurige en onbevooroordeelde
waarnemers
2. Fieten gaan aan theorie vooraf en zijn er daarom onafhankelijk van
3. Feiten vormen een stevig en betrouwbaar fundament van wetenschappelijke kennis
Schema hc dia>
Waarneming is privé, dus feiten zijn niet zo direct af te leiden vanuit waarnemingen en zintuigen.
Je hebt kennis nodig voor goede observatie en ook meer gerichte observatie, een bepaald kenniskader
is hiervoor nodig.
Homo mensura
Ervaringen variëren
- Hoewel beelden op ons netvlies identiek kunnen zijn, is de visuele ervaring dat niet.
Ervaringen zijn indirect
- Een waarneming komt niet direct via de
zintuigen tot stand. Opvoeding, cultuur,
kennis en verwachtingen spelen een rol
Ervaringen zijn feilbaar
- Lacunes in onze kennis (conceptueel kader);
lacunes in onze waarnemingsuitspraken
Privé
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annekees. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.63. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now