Summary
Samenvatting Methodologie KUL
- Course
- Institution
Samenvatting van Methodologie. Gegeven door prof Bart Meuleman aan de KU Leuven.
[Show more]
Seller
Follow
louisestuvia
Reviews received
Content preview
METHODOLOGIEInleiding
Methodologie = hoe doe je aan onderzoek?
à Methodologie wordt gebruikt om betrouwbare en geldige kennis te krijgen, om een onderzoek
‘goed’ uit te voeren.
Kennis van methodologie is heel belangrijk in een tijd van nu: waar informatie ons overspoeld. Welke
informatie is juist? Is al het cijfermateriaal wel betrouwbaar? Het is dus belangrijk om iets te weten
van methodologie.
Deel 1: Basisbegrippen
H1: Waarom sociaalwetenschappelijk onderzoek?
1.1. Inleiding
In de methodologie maken we kennis met hoe kennis geproduceerd wordt. We vinden overal
informatie en cijfermateriaal: vb. in de media, website, het nieuws, enquêtes, … Ook zelf gebruik je,
bewust of onbewust, principes uit sociaalwetenschappelijk onderzoek: vb. dagelijkse beslissingen in je
privéleven, vrienden en collega’s,…
DUS: Methodologie gebruik je vaak of heb je nodig in het dagelijks leven
Doelstellingen:
- Basisprocedures van wetenschappelijk onderzoek leren
- De lezer in staat stellen om discussies binnen het sociaalwetenschappelijk veld te volgen en
studies te kunnen evalueren
- Wetenschappelijke woordenschat leren
- Kritisch kunnen omgaan met onderzoeksresultaten
Methodologie = verwijst naar de wijze waarop het hele proces van wetenschapsbeoefening
functioneert, en houdt dus niet alleen de kennis en beheersing van methoden en technieken in.
1.2. Enkele voorbeelden
- Klimaatverandering: voor & tegenstanders in wetenschap
- NY criminaliteit: ‘broken windows’-theorie = verval > vermijden > criminaliteit
- Clash of civilizations: geen rekening met interne verschillen & omgeving + hypothese stuurt
perceptie vd werkelijkheid
- Verkiezingspolls
- Sociaal leven in zwarte getto’s: participerende observatie als bokser
- Gamen & agressie: onduidelijke definitie onderzochte factoren, geen bewezen causaliteit,
geen rekening met intermediaire variabelen & modererende kenmerken, onduidelijke termijn
van effecten, artificiële onderzoeksomgeving (validiteit)
1
,1.3. De wetenschappelijke aanpak
1.3.1. Wetenschap: een specifieke benadering
Wetenschappelijke inzichten zijn gebaseerd op het toepassen van regels en procedures en ook door
een reeks onderliggende normen en waarden zoals intellectuele eerlijkheid, persoonlijke integriteit en
kritische zin
Bij ieder onderzoek moeten keuzes gemaakt worden (wijze v data verzamelen, te onderzoeken
populatie, wijze v rapporteren, …)
Methode = geheel van specifieke technieken die je in wetenschappelijk onderzoek gebruikt om
onderzoekseenheden te selecteren, er gegevens over te verzamelen, die gegevens te analyseren en
de resultaten te rapporteren
1.3.2. Alternatieve bronnen van kennis over de werkelijkheid
- Persoonlijke ervaringen
à Neiging om te overgeneraliseren of waargenomen verbanden door te trekken naar andere
mensen of situaties
à Selectieve observatie = speciaal letten op bepaalde mensen of situaties en van daaruit
veralgemeningen maken
- Populaire media
à Inzichten uit wetenschappelijk onderzoek w gecombineerd met informatie zonder
wetenschappelijk statuut of zelfs vals informatie
- Ideologische overtuigingen
à Visies en ideeën (bv. religie) beïnvloeden of sturen de werkelijkheid
1.4. Wat te verwachten van methodologie?
- Theorie of theoretische inzichten gebaseerd op empirische data of gegevens uit de
werkelijkheid
à Micro-, meso- en macrolevel theorieën = hebben betrekking op het niveau van de analyse
of theorie (micro = inter-of individueel niveau, macro op maatschappelijk niveau en meso zit
ertussen bv. een organisatie of bedrijfsniveau
- Data of gegevens uit de werkelijkheid
2
,H2: Bouwstenen en soorten sociaalwetenschappelijk onderzoek
2.1. Inleiding
Doel: Theoretische kennis opbouwen over de samenleving
Sociaalwetenschappelijk onderzoek = productie van geldige en betrouwbare kennis over de sociale
realiteit door het combineren van theorie en empirie, waarbij methodologische principes rigoureus
worden toegepast
2.2. Bouwstenen van sociaalwetenschappelijk onderzoek
2.2.1. Theorie en empirie
Theorie = geheel van samenhangende uitspraken of proposities die bepaalde fenomenen beschrijven
of verklaren à verhalen/verklaring hoe de wereld rondom ons in elkaar zit
Bestaan uit twee elementen:
1. Concept = algemeen en abstract idee dat als er een label dient om concreet waarneembare
zaken of fenomenen te categoriseren à label om fenomenen te categoriseren
à vb. ‘stress’: hoge hartslag, slapeloosheid,…
2. Proposities = relaties tussen deze concepten
à vb. slopende job gelinkt aan ‘stress’
Kenmerken van een goede theorie:
- Theorie moet logisch consistent zijn: uitspraken mogen elkaar niet tegenspreken
- Theorie moet de wereld rond ons zo goed mogelijk kunnen verklaren
- Theorie moet spaarzaam zijn: minder concepten & proposities nodig voor verklaring is beter
- Theorie moet veralgemeenbaarheid beschikken: mate van veralgemeenbaarheid afhankelijk
van soort theorie
- Theorie moet empirisch toetsbaar zijn: via observatie testen of theorie realistisch is
- Verifieerbaarheid = mogelijkheid om door observatie te toetsen of theoretische
aannames overeenstemmen met de realiteit
- Falsifieerbaarheid = mogelijkheid om door observatie de eventuele onjuistheid van
kennis aan te tonen, weerlegbaarheid
- Repliceren = herhalen v onderzoek om te kijken of je tot dezelfde conclusies komt
Soorten theorieën:
- Formele theorie = theorie dat ervan uitgaat dat je allerhande sociale fenomenen los van de
concrete inhoud kan verklaren vanuit enkele vormelijke basisprincipes
à vb. rational choice theory
- Grand theory = theorie die sociale fenomenen probeert te vatten vanuit één abstract
conceptueel kader, waarin het ordenen van concepten belangrijker is dan het begrijpen van
de sociale werkelijkheid
à vb. structureel functionalisme/historisch materialisme
3
, - Middle range theory = theorieën die berusten op een reeks aannames over één bepaald
sociaal fenomeen, waaruit hypothesen kunnen w afgeleid die op hun beurt empirisch getoetst
worden
à vb. broken windows theory
Empirie = het ervaren van de wereld rondom ons door waarneming
- In welke mate is het het mogelijk objectieve waarnemingen te doen die onafhankelijk zijn van
de waarnemer?
- Vaak interesse in fenomenen die niet direct waarneembaar zijn
à vb. waarden/attitudes, want niet rechtstreeks
Gevolg à Gestandaardiseerde procedures die subjectiviteit zo veel mogelijk uitsluiten + kwantitatieve
metingen
2.2.2. Inductie en deductie
Het samenspel tussen empirie en theorie verloopt via twee logische argumentatietechnieken:
Deductie = gevolgtrekking van het algemene naar het bijzondere (theorie -> empirie)
EN
Inductie = op basis van specifieke waarnemingen komen tot een algemene regel
2.2.3. De empirische cyclus van wetenschappelijk onderzoek
= wisselwerking tussen theorie en empirie via inductie en deductie
4 fasen:
1. Observatie: doelgericht gegevens over de werkelijkheid
verzamelen, groeperen en beschrijven
2. Inductie: vanuit empirisch feitenmateriaal wetmatigheden
en theoretische proposities ontwikkelen
3. Deductie: opstellen van toetsbare voorspellingen
4. Toetsen: nagaan of de vooropgestelde hypotheses door
empirisch feitenmateriaal w ondersteund of verworpen
Als theorie observaties niet bevestigd, gaat de cyclus verder à productie betere kennis
à vb. onderzoek sterfte in kraamklinieken
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller louisestuvia. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.66. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50064 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now