Summary
Samenvatting Psychologische basisvaardigheden voor gesprek en begeleiding
- Course
- Institution
samenvatting van slides plus extra notities -> zeker voldoende om mee te slagen
[Show more]
Seller
Follow
ranwillemsss
Content preview
Psychologische basisvaardigheden voor gesprek en begeleidingCollege 1: Met aandacht luisteren als basishouding
Om gesprekken goed te voeren -> belangrijk dat we een basishouding gaan ontwikkelen
waarin onderstaande ingrediënten aanwezig zijn
Gedachten en
gevoelens van de
ander (omtrent een
gegeven thema)
centraal
Betrokken en
welwillend neutraal
kijken en luisteren
Onverdeelde Welwillende Authentieke
aandacht interesse nieuwsgierigheid
Alle aandacht Dat je op een ..Die past in het
schenkt aan wat welwillende traject van
er in het gesprek manier hulpverlenende
aan bod komt -> geïnteresseerd relatie, andere
niet eigen bent en luistert , dan
interpretaties geen oordelen dagdagelijkse
maar dingen maar open en nieuwsgierigheid
opnemen van de geïnteresseerde maar
andere houding nieuwsgierigheid
die openstelt en
helpt om te
exploreren
Basishouding: Belangrijk voor meer technische dingen die nodig hebben voor wat
doen in gesprekskamer -> manier om gesprekken aan te gaan
Kunnen stilstaan bij gedachten en gevoelens van een ander
Listening looks easy, but it’s not simple.
-> iedereen kan luisteren maar heel moeilijk
Every head is a world.
-> uitgangspunt doorheen eerste college -> mogen binnenkomen in de wereld van een ander
1. Wanneer elk hoofd een wereld is, is elk hulpverlenings-aanbod het binnentreden van
iemands ’wereld’
2. Dit vergt een zorgzaam en neutraal (niet-oordelend) luisteren
,Basisinstrumentarium van de hulpverlener
-> Wat we nodig hebben om gesprek aan te gaan
Elk aanbod (programma, interventie) is slechts werkzaam wanneer ze in een goede
werkrelatie wordt aangeboden.
o Wanneer cliënt het gevoel heeft dat die je kan vertrouwen, iemand bent die
kan luisteren en weet wat hij doet
Kennis zit niet in een doosje, maar wordt aangeboden door een professionele
hulpverlener binnen een goede werkrelatie
Veronderstelt een goede receptieve basishouding als bedding voor een actieve en bij
de persoon en diens vraag passende hulpverlening
Luisteren, dat kan elk kind? Of is het toch een leerproces?
-> is luisteren echt iets waarmee we moeten bezigzijn in een academisch college?
Ø Elk kind leert ‘luisteren’:
oprecht en geïnterresseerd in zich opnemend wat de ander vertelt
versus gehoorzamend en angstig doen wat de ander vraagt -> heel ander
soort luisteren
Ø Oprecht luisteren verfijn je doorheen latere goede relaties
Aanvankelijk vooral (volwassenen) familieleden, leerkrachten, …
Later in peer-relaties: siblings, vriendschappen -> leren luisteren naar
problemen
Ø Hulpverlener worden:
oefenen en verfijnen van deze vaardigheden (cfr leren fietsen of zwemmen)
-> veel diepgaander moeten kunnen inzetten
leren hanteren binnen een specifieke context en relatie
tegen de achtergrond van groeiende theoretische bagage -> hoe meer je weet
over programma’s beelden van mensen(depressie) speelt mee in de manier
waarop je gaat luisteren
Open, aandachtig en met milde nieuwsgierigheid luisteren: startpunt van elke
hulpverlening
1. Open: Neem in je op wat de ander echt vertelt
2. Aandachtig: schenk gedetailleerde aandacht aan het verhaal van de ander
3. Mild nieuwsgierig: vraag je af wat de ander precies bedoelt, waarom hij/zij de dingen
ziet en ervaart zoals hij/ze ze verwoordt
Belang van gehoord (of gezien) worden startpunt van elke hulpverlening
Ø Essentieel voor iemands gevoel van identiteit -> een goed gesprek begint -> buiten
komt met een gevoel dat die u begrepen heeft
Ø Helpt om stil te staan bij en te ontdekken wat je zelf denkt en/of voelt en ontdekken
hoe je zelf in elkaar zit (en hoe dacht je dat dan precies? Idee hoe het komt dat je dat
op die manier begrijpt?)
Ø Helpt bij het verwerken van een ervaring -> bij traumatische gebeurtenis kan het
helpen dat iemand op een empathische manier naar je luistert
Met andere woorden: bevordert persoonlijke groei!
, 1. Met aandacht luisteren: enkele technische aspecten
-> hoe zorgen dat je met aandacht luistert en de andere dat merkt
De technische aspecten opgelijst
a. Externe basisvoorwaarden
b. Interne voorwaarden
c. Uiting van aandachtige ingesteldheid
d. Elementen van goede luisterhouding
e. Specifieke vaardigheden
f. Gebeuren versus affectieve kleur
g. Metaforen en symbolen
h. Luisteren in een werkrelatie
i. Blokkades bij het luisteren
a. Het externe kader: is er tijd en ruimte om te luisteren?
- Creëer een passende ruimte die luisterhouding faciliteert en expressiemogelijkheden
van de ander ondersteunt
Ruim
Beschikbaar -> niet iemand anders moet wegsturen
Rustig -> weinig geluiden, rustig stilstaan bij wat de ander vertelt
Ongestoord -> niemand binnenkomen -> ligt gevoelig wat iemand aan het
vertellen is en gevoel dat je die uit zijn gevoelens haalt
Vertrouwelijk -> blijft binnen deze 4 muren
- Van kort tot duurzaam
- Crisisgesprek vergt een ander kader dan een begeleiding van meerdere gesprekken
Externe kader -> afhankelijk van soort gesprek dat je gaat voeren -> niet de ruimte
om mee te nemen naar een andere gespreksruimte bijvoorbeeld
- Soms betekent ‘een passende ruimte creëren’ ook dat dat je met collega’s het
gesprek aangaat -> zeggen dat je de ruimte nodig hebt en er wordt afgesproken dat
er niemand binnenkomt
Gebruik maken van de ruimte om luisteren te optimaliseren
, -> gaat ook over hoe je met elkaar gaan zitten, wat staat er allemaal, hoe ziet die ruimte
eruit met dat die een gesprek faciliteert (zeteltjes, op welke manier staal zetels t.o.v.
elkaar, welke manier ga je van elkaar zitten)
Angulair:
Er wordt heel vaak angulair gezeten
Veiligheid biedend: ruimte schept om de ander aan te kijken, wegdraaien
wanneer ongemakkelijk
Wordt meest gebruikt binnen de hulpverlening
Parallel:
Bv samen vragenlijst invullen, gevoel geven van hier werken we samen aan,
meekijken
Gevoel samen in dezelfde richting kijken (samen wandelen) -> verbondenheid van
in dezelfde richting te kijken
Frontaal
Zeer volwassen, zelden bij kinderen en is zeer functioneel (intelligentieoefening)
Iets aanbieden in te vullen maar niet echt helpen
Iets ondervragend, veel minder gesprek openend – iets autoritairder
Diagonaal
Te ver uit elkaar -> onverschillige indruk
Lijkt alsof je niet echt betrokken en aanwezig bent
b. Interne voorwaarden: aandacht schenken vergt ruimte in je hoofd
Every head is a world -> geld ook voor onszelf als hulpverlener
- Met een eigen vol hoofd, kan je niet luisteren
- Zorg dragen voor je persoonlijke ingesteldheid:
• Sta even stil: ben ik rustig genoeg voor dit gesprek? Kan ik met volle aandacht
luisteren?
• Maak je hoofd leeg (5 minuutjes-truc): maak een wandeling, verplaats je
even…
• Laat je niet afleiden: ga nu geen gesprek aan met je collega over een andere
cliënt, vraag of dat straks mag
• Zoek naar een focus op deze cliënt (herlees bv even je nota’s van het vorige
gesprek, zo kom je soms snel terug bij wat er vorige keer aan de orde was)
-> 1 en 2 vooral over hoe vind je die aandachtige houding, punt 3 over hoe breng je ze ook
tot uitdrukking, hoe merk de ander dat je aandachtig bezig bent
c. Aandacht tot uitdrukking brengen: open blik en lichaamshouding
- Met je luisterhouding vertel je veel over je ingesteldheid
- Oogcontact en gelaatsexpressie
- Paralinguale aspecten – die samengaan met talen
- Stemgebruik/ spreeksnelheid (snel: gevoel gehaast)
- Vocale aanmoedigingen(hmhm -> ik ben aan het luisteren)
- Stilte (hoelang)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ranwillemsss. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now