Schapenstage; Volledig Fokplan van de Texelaar / Schaap 2023 (35 pagina's)
40 views 1 purchase
Course
Voortplanting
Institution
Wellantcollege
Een volledig fokplan van het schaap (Texelaar). Erg uitgebreid, 35 pagina's gevuld met tekst. Ik heb dit verslag gemaakt voor het keuzedeel "Voortplanting en fokkerij". Hiervoor heb ik, in het 2e jaar van het Yuverta college, 2 weken stage gelopen op een schapenboerderij. Ik heb mijn examen hiervoo...
FOKPLAN TEXELAAR
NATASCHA VAN DER BURG
STAGEBEDRIJF FA. DE HAAN
3- TOT 14 APRIL 2023
YUVERTA HOUTEN
HOA21DG1
,Inhoudsopgave
Inleiding............................................................................................................................................1
Gedragskenmerken rondom de voortplanting...................................................................................3
Tijdens de dracht................................................................................................................................5
Fases van de bevalling........................................................................................................................6
Stappen van de verlossing..................................................................................................................6
Nodige materialen voor de lammerperiode.......................................................................................7
Fokdoel van het examenbedrijf.......................................................................................................10
Texelaar............................................................................................................................................10
Fokdoel.............................................................................................................................................10
Stamboek en keuringen....................................................................................................................10
Selectie ouderdieren.......................................................................................................................12
Eigenschappen voor de fok op mijn stagebedrijf..............................................................................12
Geschiedenis met zwoegerziekte op mijn stagebedrijf....................................................................12
ARR/ARR-genotype...........................................................................................................................13
Enten en ontwormen........................................................................................................................13
Indexen.............................................................................................................................................19
Planning fokprocess.........................................................................................................................21
Kostenplaatje..................................................................................................................................23
Wetgeving.......................................................................................................................................25
Geboorteproblemen.........................................................................................................................26
Zoönose............................................................................................................................................26
Veilig.................................................................................................................................................26
De verschillende liggingen van een lam............................................................................................27
Veel voorkomende geboorteproblemen..........................................................................................29
Conclusie.........................................................................................................................................32
Informatiefolder Texelaar................................................................................................................33
Bronvermelding...............................................................................................................................34
Inleiding
Dit verslag is gebaseerd op het schapenbedrijf Fa. de Haan in Moordrecht, Zuid-Holland. Hier heb ik
stage gelopen van 3 tot 14 april. In dit fokplan ga ik beschrijven hoe de schapen op dit bedrijf worden
gehouden, selecteert en verzorgt. Er komen verschillende onderwerpen toegelicht zoals de bronst,
selectie van de ouderdieren en de nazorg van moeder en lam. Hierbij ga ik met name beschrijven hoe
het op dit bedrijf wordt gedaan, hoe het kan, maar ook hoe ik het zou doen wanneer ik niet eens ben
met hoe zij het doen. Ik ga hier in detail op in en leg uit wat je precies kan doen.
1
,Het eindresultaat dat ik heb behaald met het gebruik van dit fokplan:
2
,Gedragskenmerken rondom de voortplanting
Bronstverschijnselen
Het bronstseizoen van de bronst is een aantal weken vanaf het moment dat de zon weer langer
schijnt. Dit seizoen is van augustus tot december. De ooi wordt om de 17 tot 20 dagen bronstig of
hitsig. De eerste 12 dagen van de bronst is een stille bronsttijd, dit houdt in dat de ooi in deze
periode geen symptomen laat zien. In de bronstige periode, die bijna anderhalve dag duurt, kan de
ooi gedekt worden. Het bronstgedrag is beter te zien wanneer de ooi bij een ram loopt.
Hierbij de verschijnselen die je kunt waarnemen:
- Zij zoekt de ram op,
- ruikt aan het scrotum van de ram,
- gaat klaar staan voor de dekking,
- vertoont onrustig gedrag,
- likt de bek,
- krabt de grond,
- kwispelt zij met haar staart,
- wordt haar vulva rood en gezwollen,
- veel urineren.
Bronststimulatie en moderne voortplantingstechnieken
Bij het fokken van schapen worden verschillende voortplantingstechnieken gebruikt. Het doel van
moderne voortplantingstechnieken is dat de schapen op een gezonde manier kunnen leven en hun
natuurlijke gedrag kunnen vertonen, maar ook dat het voor gezonde lammen zorgt. Ook zijn er
moderne voortplantingstechnieken om bepaalde uiterlijke en eigenschappen te krijgen bij de
schapen, vaak gaat hier wel veel mis wat zorgt voor misvormingen.
Klonen, Een kloon is een genetisch identieke kopie van een individu. De bekendste kloon is het
schaap Dolly, deze ooi is succesvol gekloond. Maar toch blijft het klonen meer nadelen als voordelen
hebben. Vaak zorgt het namelijk voor doodgeboren lammeren of misvormde lammeren.
Klonen wordt gedaan door de celkern van een eitje te verwijderen en daar een celkern van een
uiercel van een ander schaap in te plaatsen. Het eitje daarna op te weken tot een embryo en in een
surrogaatmoeder geplaatst. Uierweefsel bestaat uit heel veel cellen met kernen, uit één stukje
uierweefsel kunnen daardoor heel veel identieke dieren worden gemaakt.
Kunstmatige inseminatie is een goede manier van voortplanting, het zorgt voor goede en sterke
lammen vaak worden er ook tweelingen van geboren. Er wordt sperma van de rammen beoordeeld,
wat in eerste instantie vaak wordt opgevangen, door de ram een ooi te laten dekken, maar de ram te
foppen door hem in de verwarmde kunstschede te laten dekken. Dan worden verschillende sperma’s
van verschillende rammen, gecontroleerd op kwaliteit. Zo worden de beste eruit gekozen en wordt
3
, dit in een speciaal rietje gedaan, wat in de inseminatiepistolet wordt gedaan, wordt vervolgens met
een niet-zaaddodend glijmiddel de pistolet in het begin van de baarmoederhals van de ooi gebracht
en wordt de sperma hierin leeggedrukt. Echter is dit wel een voortplantingstechniek die erg veel geld
kost, er wordt dus ook niet vaak voor gekozen.
De bronst kan gestimuleerd worden. Dit kan door een zoekram of ‘teaser’ in te zetten, dit is een
gesteriliseerde ram maar hij produceert wel hormonen dus hij zal geen schapen drachtig maken.
Dit heet natuurlijke synchronisatie. De zoekram wordt 3 weken voor de echte ram erbij komt ingezet
en loopt bij het koppel (een groepje ooien) voor 10 dagen. 1 zoekram per 40 of 50 ooien is
voldoende. Dit brengt de cyclus op gang. Omdat de ooien dan wel in een korte periode bronstig
worden zijn er meer rammen nodig.
Het korter worden van de dagen en de daling van de temperatuur stimuleert de bronst ook. Zorg er
ook voor dat alle behandelingen zoals ontwormen, scheren en klauwverzorgen al gedaan zijn voordat
het dekseizoen begint om stress te voorkomen.
Een andere manier van het stimuleren van de bronst is flushing, hierbij laat je de schapen op schrale
weides lopen tot 2 of 3 weken voor het dekseizoen. Als hun conditietoeneemt vlak voor het
dekseizoen heeft dit een positief effect op de eisprong. Deze methode heeft een grootte invloed op
de worpgroote, deze wordt groter.
Bij de ram wordt een dektuig omgedaan met de kleuren in de volgorde: geel, groen, blauw, rood. Een
dektuig is een stel riemen met daarop een blok waskrijt gemonteerd. Als de ram gaat dekken geven
die kleuren af op de vacht van de ooi. Door de kleuren kan je dan zien in welke periode de ooi
ongeveer is gedekt en dus zal lammeren. De dekblokken worden nadat de eerste ooi gedekt is om de
zoveel dagen verwisseld. Als alle ooien gedekt zijn moet de ram toch nog zo’n drie weken het dektuig
om houden. Dit omdat mocht de dekking mislukt zijn de ooi na 17 dagen weer bronstig is en dan zal
de ram de ooi opnieuw dekken. Je kan dus door middel van het dekblok weten of het schaap gedekt
is en wanneer.
Op mijn stagebedrijf worden dekblokken eigenlijk niet gebruikt. Heel soms wel om bijvoorbeeld te
controleren of een ram wel echt dekt. Ze hebben dan ook wel eens gehad dat een ram geen ooien
dekte en dat kan je hieraan goed zien. Verder worden er verschillende rammen apart gebruikt om bij
koppeltjes te zetten. Er wordt bijgehouden en geregistreerd welke ram bij welk koppel heeft gelopen
en wanneer.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nataschaburg13. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $20.90. You're not tied to anything after your purchase.
