Summary
Samenvatting VWO 5/6 - AK- DeGeo - Wonen in Nederland H1/H4
- Course
- Level
- Book
Volledige samenvatting van het Boek 'Systeem Aarde' van de Geo 5de editie voor het vak Aardrijkskunde van VWO 5
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
thijsdentoom
Content preview
H1 de lage landen bij de zee1.1 Koffers pakken
Blijft het veilig?
kustbescherming
VOlgens onderzoek van Rijkswaterstaat voelen burgers zich veilig en vertrouwen ze op
bescherming van de overheid tegen overstromingsgevaar
- het overstromingsrisico bewustzijn van de gemiddelde burgers is gering
- de kans op overstromingen door de zee is klein
- de kustverdediging wordt aangepast aan het overstromingsrisico van een gebied.
- > dat overstromingsrisico hangt af van de gevolgen in een dijkring bijvoorbeeld
aantallen doden en economische schade. De volle, hooggelegen Randstad loopt
veel risico
Een veilig gevoel
Een dijkring wordt beschermd door een primaire waterkering of door hogere gronden. Een
waterkering is bedoeld om oppervlaktewater tegen te houden.
van nederland wordt beschermd door primaire waterkeringen, die worden beheerd door
Waterschappen. die zorgen ook voor beheersing van het grondwaterpeil en voor de
waterkwaliteit
Overstromingsrisico
De overstromingkans wordt kleiner door inverteringen in veiligheidsmaatregelen
> bevolking en economische waarde zijn gegroeid -> het overstromingsrisico neemt toe,
Elke 5 jaar wordt het veiligheidsrisico opnieuw bekeken
> De schade die wordt aangericht hangt af van:
- oppervlakte van een dijkring
- ligging beneden zeeniveau
- aantal inwoners
- waarde van de bebouwde omgeving
- economische productiewaarde
> Het grootste overstromingsgevaar dreigt bij noordwesterstorm en extra hoog water op zee.
Extreme weersomstandigheden hebben een korte waarschuwingstijd
Van koelkast tot broeikas
Het versterkte broeikaseffect leidt tot klimaatverandering
> temperatuurstijging -> landijs smelt en zeewater zet uit -> zeespiegelstijging
> Scenario's KNMI houden rekening met windrichting en temperatuurstijging
In dit deel van Europa
- extremer weer met meer neerslag
- neerslagregime met drogere zomers en nattere winters
- toenemende intensiteit van buien
- windrichting en windsnelheid blijven gelijk
,Rijzende zeespiegel en verdwijnend zand
Klimaatverandering is van groot belang voor het waterbeheer en de kustverdediging
Het voortbestaan van onze kust is alleen mogelijk wanneer:
- de zeebodem flauw afloopt
- zeestromingen zand aanvoeren
- eb en vloed niet te veel verschillen
- er niet te veel zware stormen voorkomen
- de zeespiegel niet te snel stijgt
Effecten van klimaatverandering -> zeespiegelstijging en vaker extreem hoog water. Dat
betekent dat de kust landinwaarts verschuift door afslag
Kustafslag
- Er is voortdurend kustafslag
- De Wadden kunnen een beperkte zeespiegelstijging bijhouden. Stijgt de zeespiegel
te snel, dan verdrinkt het unieke natuurgebied.
- Op sommige plaatsen groeit de kust aan
De zandbalans geeft aan hoeveel zand erbij komt of verdwijnt langs het stand.
Het zanddelend systeem vult aan of neem weg
De Deltawerken
Instelling van de Deltacommissie en invoering van de Deltawet na de overstroming in 1953
- Dijken werden op Deltahoogte gebracht, dammen, wegen en bruggen. Afsluiting van
zeegaten en bouw van stormvloedkeringen
- Deltawerken brachten zoetwaterbekkens en drongen verzilting terug. Nieuwe
verbindingen legden de eilanden open. Scheepvaart profiteerde van het verdwijnen
van eb en vloed
Een zoute delta
Afsluiting van de Oosterschelde zou te grote schade toebrengenaan milieu en de regionale
economie (oesterteelt en visstand). De halfopen dam geeft ruimte voor beperkte
getijdenwerking.
> De afsluitign van de andere zeegaten gaf veel milieuproblemen
De Brouwersdam werd later toch weer gedeeltelijk geopend
1.2 Kust in beweging
De Nederlandse kust
AL duizenden jaren is er sprake van zeespiegelstijging
- Tijdens overstromingen sloeg veel land weg, maar er ontstonden ook zandbanken,
duinen veenmoerassen en kleiafzettingen
- Vooral een duinenkust met oude en jonge duinen
- > oude duinen: deels afgegraven, landinwaarts met dorpen steden en wegen
- > jonge duinen: zijn hoger en vormen de zeewering
, Getijden
De getijdenbewegingen draaien vanuit zuidwestelijke richting langs de kust en versterken
daarmee het effect van deze stroming en de overheersende zuidwestelijke winden
- Opstuwing is een samenspel van wind en hoogwater. Opstuwing levert vooral
overstromingsgevaar op in vernauwingen langs de kust.
- De getijdenstroming is het gevolg van aantrekkingskracht van de maan en de zon.
De positie daarvan resulteert in hoogtij en laagtij, springtij, laag tij, kentering
Springtij: De kracht van de zon en de maan werken in elkaars verlengde
Doodtij: wanneer de aantrekkingskrachten van maan en de zon haaks op elkaar staan
De vorm van de kust is van invloed op de getijdenamplitude: het verschil tussen eb en vloed
is het kleinst waar het Noordzeebekken het breedst is.
Zeestromingen
Zeestromingen zijn zoutwater stromingen op grote ruimtelijke schaal
Reststroom: het deel van de Golfstroom (een warme zeestroom) dat door het Nauw van
Calais strooms
- De reststroom stroomt van zuidwest naar noordoost langs de kust en heeft veel
minder invloed op de kustprocessen dan de getijstroom
- wandelende eilanden zijn het gevolg van de samenwerkende krachten van wind, getij
en stroming
De rol van de mens
Vroeger bouwden mensen terpen / wierden. Later bouwde men dijkjes en paste men
ontwateringstechnieken toe. dijkenbouw stopt de ophoging van het land door sedimentatie -
- De afwateringstechnieken verbeterden voortdurend. daardoor zake het land steeds sneller
- Sinds de Middeleeuwen bood de techniek mogelijkheden tot actieve landaanwinning,
inpoldering en drooglegging (droogmakerijen
- er is een toenemende invloed van menselijke activiteiten op de kust waaronder
klimaatverandering
1.3 Inspelen op de natuur
Meebewegen met de natuur
Sinds de jaren "80 is er een nieuwe manier van kustverdediging: werk samen met de natuur
en laat de natuur het werk doen.
● Dynamisch handhaven is een kwestie van geven en nemen binnen een bepaalde
bandbreedte: de basiskustlijn
● Wanneer de kust te sterk wordt aangetast, is ingrijpen gewenst.
Op bepaalde plaatsen aan de kust verdwijnt veel zand. Negatieve overschrijding van de
basiskustlijn wordt hersteld door middel van zand toevoegingen: zandsuppleties.
Nadeel van de zandopspuitingen zijn de hoge kosten.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller thijsdentoom. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.45. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now