Algemene economie
Inhoudsopgave
1 Productie, inkomens en bestedingen – de macro-economische benadering (H7)......................................................4
1.1 Inleiding.......................................................................................................................................................................4
1.2 Productie, toegevoegde waarden en factorvergoedingen..........................................................................................4
1.3 Voorraden....................................................................................................................................................................4
1.4 Soorten factorvergoedingen........................................................................................................................................4
1.4.1 Verdere uitwerking..............................................................................................................................................4
1.5 Bruto- versus netto-product.........................................................................................................................................5
1.6 Macro-economische identiteiten voor een gesloten economie zonder overheid........................................................6
1.7 Eenvoudige economische kringloop............................................................................................................................6
1.8 Bruto binnenlands product, netto nationaal inkomen, binnenlandse bestedingen en besteding van het
binnenlands product..........................................................................................................................................................6
1.8.1 Uitbreidingen: bestedingen bij gesloten economie met overheid......................................................................7
1.9 Financieringstekorten en -overschotten......................................................................................................................7
1.10 Waarderingsproblemen.............................................................................................................................................7
1.10.1 Bbp als welvaartsindicator.................................................................................................................................8
1.11 Uitschakeling van de prijsinvloed..............................................................................................................................8
1.11.1 Hoeveelheidsindex.............................................................................................................................................8
1.12 De impliciete prijsindex van het bbp..........................................................................................................................8
1.12.1 Inflatie................................................................................................................................................................9
2 Ongelijkheid en herverdeling (H9).......................................................................................................................... 10
2.1 Inleiding.....................................................................................................................................................................10
2.2 Hoe meet men ongelijkheid?.....................................................................................................................................10
2.3 Inkomens- en vermogensongelijkheid: enkele opvallende trends.............................................................................10
2.4 Oorzaken van ongelijkheid........................................................................................................................................11
2.5 Beleidsmaatregelen die de ongelijkheid verminderen..............................................................................................11
2.5.1 Fiscaliteit, sociale zekerheid en COVID – 19......................................................................................................11
2.6 Gaat minder ongelijkheid samen met hoge welvaart?.............................................................................................11
3 Macro- economisch evenwicht op korte en lange termijn (H10).............................................................................12
3.1 Inleiding.....................................................................................................................................................................12
3.2 De aggregatieve vraag..............................................................................................................................................12
3.3 Het aggregatieve aanbod..........................................................................................................................................12
3.3.1 Lange termijn.....................................................................................................................................................12
3.3.2 Korte termijn......................................................................................................................................................13
3.3.3 Van korte naar lange termijn.............................................................................................................................13
3.4 Macro-economisch evenwicht: vraag- en aanbodschokken.....................................................................................14
3.4.1 Vraagschokken...................................................................................................................................................14
3.4.2 Aanbodschokken................................................................................................................................................14
4 Consumptie, investeringen en aggregatieve vraag (H11)........................................................................................16
4.1 Inleiding.....................................................................................................................................................................16
4.2 De consumptiefunctie en de daaruit afgeleide spaarfunctie.....................................................................................16
4.2.1 De consumptiefunctie........................................................................................................................................16
4.2.2 De spaarfunctie..................................................................................................................................................16
4.3 De investeringsfunctie...............................................................................................................................................17
4.3.1 De rol van de rentevoet.....................................................................................................................................17
4.4 Macro-economisch evenwicht...................................................................................................................................18
4.4.1 Model en cijfervoorbeeld...................................................................................................................................18
4.4.2 Grafisch..............................................................................................................................................................18
.....................................................................................................................................................................................18
4.5 De investeringsmultiplicator......................................................................................................................................19
4.6 Besluit........................................................................................................................................................................19
5 De budgettaire politiek (H12)................................................................................................................................. 20
5.1 Inleiding.....................................................................................................................................................................20
5.2 Macro-economische betekenis van de overheid.......................................................................................................20
5.3 Evenwichtsvoorwaarden...........................................................................................................................................21
5.3.1 Discretionaire budgettaire politiek versus automatische stabilisatorwerking..................................................21
5.4 Discretionair budgettair beleid..................................................................................................................................21
5.5 Automatische stabilisatoren......................................................................................................................................22
5.6 Budgettaire politiek en overheidstekort....................................................................................................................23
5.6.1 Stabiliteits- en groeipact (SGP)..........................................................................................................................24
5.7 Effectiviteit van de budgettaire politiek.....................................................................................................................25
5.8 De overheidsschuld....................................................................................................................................................25
5.8.1 Nadelen van hoge schuld...................................................................................................................................25
5.9 Besluit........................................................................................................................................................................26
6 Monetaire politiek................................................................................................................................................. 27
6.1 Inleiding.....................................................................................................................................................................27
6.2 De geldhoeveelheid....................................................................................................................................................27
6.3 Het geldaanbod.........................................................................................................................................................27
6.3.1 Het aanbod van basisgeld..................................................................................................................................27
6.3.2 Het aanbod van giraal geld................................................................................................................................28
6.3.3 Een geldaanbodmodel.......................................................................................................................................28
6.4 De vraag naar geld....................................................................................................................................................29
6.4.1 Het inkomen als determinant van de geldvraag................................................................................................29
6.4.2 De rentevoet als determinant van de geldvraag...............................................................................................30
6.5 Geldmarktevenwicht..................................................................................................................................................30
6.6 De monetaire politiek................................................................................................................................................31
6.7 Gezamenlijk evenwicht op de geld- en goederenmarkt: het IS-LM-model................................................................32
6.8 De aggregatieve vraagcurve opnieuw bekeken........................................................................................................32
6.9 Besluit........................................................................................................................................................................33
,7 Werkloosheid, inflatie en de Phillips-curve............................................................................................................. 34
7.1 Inleiding.....................................................................................................................................................................34
7.2 Werkloosheid.............................................................................................................................................................34
7.2.1 Werkloosheid en inactiviteit..............................................................................................................................34
7.2.2 De natuurlijke werkloosheid (= u*)....................................................................................................................35
7.2.3 Veranderingen in de natuurlijke werkloosheid.................................................................................................37
7.2.4 Afwijkingen van de natuurlijke werkloosheid: conjuncturele werkloosheid.....................................................37
7.3 Inflatie........................................................................................................................................................................38
7.3.1 Inflatie en inflatiemaatstaven............................................................................................................................38
7.3.2 Vraaginflatie en kosteninflatie...........................................................................................................................39
7.3.3 De monetaire verklaring van inflatie..................................................................................................................39
7.4 Phillips-curve: verband tussen werkloosheid en inflatie............................................................................................40
7.5 Besluit........................................................................................................................................................................41
8 gastcollege – een octopus met 8 tentakels en 3 harten........................................................................................... 42
8.1 Economische groei.....................................................................................................................................................42
8.1.1 De prognose van de Europese Commissie.........................................................................................................42
8.1.2 Het belang van competitiviteit bij economische groei......................................................................................44
8.1.3 Belang van innovatie..........................................................................................................................................44
8.2 Inflatie: indexering lonen, vastgoedprijzen...............................................................................................................44
8.2.1 Hoe wordt de inflatie gemeten?........................................................................................................................44
8.2.2 Verschillende indices..........................................................................................................................................45
8.3 Hart 1: monetair beleid..............................................................................................................................................46
8.4 Wisselkoers en lopende rekening met het buitenland..............................................................................................46
8.4.1 Externe competitiviteitsindicatoren: lopende rekening t.o.v. het buitenland..................................................46
8.5 Overheidsbegroting en overheidsschuld....................................................................................................................46
8.5.1 Inkomensbelasting, vermogens (inkomens) belasting.......................................................................................47
, 1 Productie, inkomens en bestedingen – de macro-
economische benadering (H7)
Macro economie = Bekijkt het geaggregeerde niveau en bestudeert vraag-stukken die de economie
als geheel beïnvloeden. (Heeft dus vnl. betrekking op het stabilisatieprobleem.)
1.1 Inleiding
Cijfermateriaal voor macro-economische analyse: “nationale rekeningen” , “nationale
boekhouding”:
› Registreert de transacties tussen de economische agenten
› Volgens systeem van dubbel boekhouden
› Cruciaal concept: bruto binnenlands product (bbp)
§ Bbp meet de waarde van de productie u economie is altijd gelijk aan de waarde
van het inkomen in de economie
› Boekhoudkundige gelijkheid: nationaal product (waarde van de productie)
= nationaal inkomen (gecreëerde inkomens)
= bestedingen van het nationaal product
Cijfermateriaal dient ter illustratie, moet je dus NIET kennen
1.2 Productie, toegevoegde waarden en factorvergoedingen
Kijk vb op ppt (dia 7, 8 & 9) Toont aan dat er verschillende productiestadia zijn
-> Je moet kijken naar de waarde van het finale goed in je economie = de waarde van je economie
*Intermediair goed = binnen dezelfde periode worden gebruikt als een input in de productiefase,
dus niet nog eens meetellen want dan neem je het dubbel mee
1.3 Voorraden
= Niet alle goederen worden in de praktijk doorverkocht in dezelfde periode (voorraden!).
Dus: waarde van de productie wordt uitgesplitst in:
• verkopen
• wijzigingen in de voorraden
1.4 Soorten factorvergoedingen
BBP berekenen:
1ste methode: kijk naar de som van waarde van finale goederen (goederen die binnen dezelelfde
periode niet opgaan in volgende productiefase) ook vooraden zijn dus finale goederen
2de methode: bereken de som van de toegevoegde waarde
3de : som van de factor vergoedingen (maar is gelijk aan methode 2)
1.4.1 Verdere uitwerking
Uitsplitsing van de verschillende soorten factorvergoedingen:
§ Eigenlijke factorvergoedingen F1 (loonsom (arbeid), pachtsom (natuur), intrestsom
(kapitaal))
§ Winst (π, als vergoeding voor ondernemingsinitiatief)
§ Komen uiteindelijk allemaal bij de gezinnen terecht als inkomen (Y).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller morganej. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.93. You're not tied to anything after your purchase.