Samenvatting HC Neuropsychologie van de Veroudering
144 views 21 purchases
Course
Neuropsychologie van de Veroudering (P_BNPSOUD)
Institution
Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Hi, dit is een samenvatting van de hoorcolleges van het vak Neuropsychologie van de Veroudering. De samenvatting is geschreven in het Nederlands en bevat naast de stof van alle hoorcolleges, ook de extra opgegeven artikels en een overzicht van de verschillende soorten dementie/aandoeningen. Ik zou ...
Waarom veroudering? Waarom relevant en belangrijk om te bestuderen?
Wetenschappelijke redenen
1. Door te kijken naar de veroudering, krijgt men een compleet beeld van de
ontwikkeling → van geboorte tot dood.
➔ De huidige ontwikkelingspsychologie focust zich namelijk enkel op kinderen en
jongvolwassenen.
➔ Hiermee wordt de continuerende (doorgaande) ontwikkeling in de volwassenheid
genegeerd.
➔ Populaire assumptie in de ontwikkelingspsychologie: twee fasen model; fysieke en
psychologische functies ontwikkelen zich tot een bepaald punt in de volwassenheid,
stopt op 23-jarige leeftijd, waarna er een graduele achteruitgang plaatsvindt (in deze
functies).
2. Levenscyclus perspectief: veranderingen tussen iemands geboorte en dood
worden gezien als ontwikkeling.
➔ Veranderingen in de functionele capaciteit is onderdeel van de levenscyclus; bij de
geboorte weinig functionele capaciteit tegenover een grote functionele capaciteit in
de volwassenheid → maturatie.
➔ Deze veranderingen betekenen niet per se dat de functies achteruit gaan naarmate
men ouder wordt; sommige functies gaan achteruit (bijvoorbeeld geheugen), terwijl
andere functies vooruit gaan (bijvoorbeeld woordenschat).
➔ Hieronder valt Eriksons’s stage model: dit is een psychodynamische levenscyclus
benadering die stelt dat de menselijke ontwikkeling wordt gedomineerd door shifts in
het zwaartepunt (waar de nadruk op ligt). Deze shifts blijft men houden tot het leven
eindigt en stoppen niet in de volwassenheid.
➔ Gedurende iemands leven loopt men tegen verschillende crises aan welke moeten
worden opgelost; de nadruk verplaatst zich dan naar hetgeen wat op dat moment
belangrijk is, wat een shift wordt genoemd. Voorbeelden van crises in de veroudering
zijn een generativiteit (de wens van ouderen om iets te presteren zodat ze niet zullen
worden vergeten wanneer ze overlijden) vs. stagnatie crisis (het gevoel van ouderen
dat ze een oppervlakkig/niet bijzonder leven hebben gehad), integriteit (ouderen
kijken terug op hun leven met een goed gevoel op het leven dat ze geleid hebben
maar ook op de persoon die ze zijn geweest) vs. wanhoop crisis (tegenovergestelde,
ouderen hebben een negatief gevoel over hun leven en zichzelf als persoon).
➔ Ook Schaie & Willis stage theorie van cognitie valt hieronder: volgens deze
benadering reflecteren de fasen in het leven veranderingen in hoe cognitie kan
worden gebruikt; zo wordt cognitie in de kindertijd anders ingezet dan in de
volwassenheid. Volgens deze theorie wordt cognitie ook niet alleen gebruikt voor het
verwerven van nieuwe informatie (dit idee wordt aangehangen door Piaget).
➔ Voorbeelden van cognitie-fasen zijn; de achieving stage, responsible stage,
reintegration stage, reorganizational stage en legacy-creating stage.
, 3. Een maatschappelijke reden waarom het relevant is om veroudering te bestuderen
heeft te maken met een sterke toename in de hoeveelheid ouderen wereldwijd.
De gevolgen hiervan zijn;
➔ Toename in ziekten geassocieerd met ouder worden.
➔ Toenemende vraag voor behandeling en verzorging.
➔ Meer preventie van leeftijdsgerelateerde stoornissen (vroegtijdig voorkomen, belang
van biomarkers).
In deze afbeelding is een toename in
levensverwachting te zien. Men wordt
wereldwijd zo’n 20 jaar ouder; 1950 - 65
jaar, 2050 - 85 jaar.
Populatie piramides: elk stukje staat voor 5-jaar, het onderste blok staat voor de leeftijd 0-5
jaar. Vroeger was de vorm vergelijkbaar met een piramide, er waren meer jonge mensen
dan ouderen. De vorm van deze piramide is de laatste jaren verandert omdat het aantal
ouderen is gestegen in vergelijking met het aantal jongeren. De groep die de vorm het meest
heeft verandert zijn de (grote groep ouder wordende) baby-boomers.
Rood - man
Geel - vrouw
In de eerste populatie piramide, afkomstig uit 1970, zijn de
baby-boomers nog jong en bevinden deze zich in het onderste deel
van de piramide.
In de tweede piramide, afkomstig uit 2013, zijn de baby-boomers
volwassen (tussen de 40-60) en bevinden deze zich in het midden
van de piramide.
In de laatste piramide, afkomstig uit 2050, zijn de baby-boomers
60+ en bevinden deze zich in de bovenste lagen van de piramide.
In de toekomst wordt de groep boven de 60 de grootste
leeftijdsgroep.
,Dit illustreert dat er een enorme demografische verandering plaatsvindt.
2013: populatie ouder dan 60 jaar is groter dan de populatie van 0 tot 19 jaar.
2024: populatie ouder dan 60 jaar is groter dan alle andere leeftijdsgroepen in ontwikkelde
regio’s.
Wereldwijd vs. Meer ontwikkelde regio’s
Consequenties van het verouderen van de populatie
- Old-age support ratio: de verhouding tussen de hoeveelheid personen die werkt en
het aantal ouderen dat financieel moet worden ondersteund door deze groep. Hierbij
zijn de werkende personen tussen de 15 en 64 jaar en de ouderen 65+.
- In 2013 waren er 4 personen werkzaam voor iedere oudere persoon in de meer
ontwikkelde regio’s. Er wordt verwacht dat deze ratio in de toekomst verder gaat
afnemen.
- Een oplossing voor het in balans houden van deze ratio is het verhogen van de
pensioenleeftijd van 65 naar 67.
, - Gezondheid en gezondheidskosten: de gezondheidsuitgaven nemen in grote mate
toe door de veroudering. Oudere personen hebben meer gezondheidszorg en meer
gespecialiseerde zorg nodig voor de complexe ziektebeelden.
- De grootste beperkingen en gezondheidsproblemen in ouderen ontstaan door
niet-communicerende ziekten waaronder; hartziekten, kanker en diabetes.
- De vier groote boosdoeners in de geriatrie zijn: immobiliteit, instabiliteit, incontinentie
en intellectuele beperking.
Intellectuele beperking/dementie: er wordt verwacht dat het totaal aantal mensen met
dementie in 2030 ongeveer 65.7 miljoen is en 115 miljoen in 2050.
Dementie is een van werelds meest dure ziekten vanwege;
● De toenemende incidentie: steeds meer ouderen krijgen de diagnose dementie.
● Dat een steeds grotere proportie van de mensen met dementie ondersteuning en
zorg nodig heeft.
● Dat een steeds grote proportie van de dementerende in hoge-inkomenslanden in
verzorgingstehuizen leven.
● Dat er geen effectieve medische behandeling is voor dementie.
Wanneer dementie een bedrijf was geweest, zou deze wereldwijd het grootst zijn geweest.
De jaarlijks wereldwijde maatschappelijke kosten van dementie bedroegen $604 biljoen in
de US in 2010. Er wordt verwacht dat deze kosten zich verdubbelen naar $1.117 biljoen in
2030.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fayhoffman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.37. You're not tied to anything after your purchase.
