Summary
Samenvatting Verbintenissenrecht Ignace Claeys
- Course
- Institution
Samenvatting van alle lessen van verbintenissenrecht.
[Show more]
Seller
Follow
GFW
Content preview
Verbintenissenrecht1. Inleidende les........................................................................................................................................5
leerstof...........................................................................................................................................................................5
Deel I: de verbintenis, situering en bronnen van het verbintenissenrecht.......................................5
1. Inleiding................................................................................................................................................5
wat is een verbintenis?..................................................................................................................................................5
Contract als individueel en maatschappelijk instrument..............................................................................................7
Contract als een van de bouwstenen van ons privaatrechtelijk vermogensrecht........................................................7
Contracten: algemeen contractenrecht versus bijzonder contractenrecht, sectorale contractregulering en
contractmodellen...........................................................................................................................................................8
Internationalisering, europeanisering, digitalisering, regionalisering en constitutionalisering..................................10
(Het oude BW (huidig recht) en het BW (toekomstig recht))......................................................................................11
2. Indeling van verbintenissen.................................................................................................................12
3. Bronnen van verbintenissen................................................................................................................13
Overlappende bronnen: alternatief of exclusief systeem?.........................................................................................17
rechtvergelijking en europese beginselen...................................................................................................................17
Juridische redenering...................................................................................................................................................17
Hoofdstuk 2: situering van verbintenissenrecht..........................................................................................................18
Hoofdstuk 2: Het nieuwe verbintenissenrecht..............................................................................19
1) Aard verbintenissenrecht....................................................................................................................19
2) Doelstellingen en meerwaarde van boek 5 BW...................................................................................19
3) Werking in de tijd................................................................................................................................20
Deel 1: ontstaan en geldigheid van contracten............................................................................20
Pathologie van contracten...........................................................................................................................................20
1. Contractsvrijheid.................................................................................................................................22
Basisbeginsel, grondrecht en vrijheid..........................................................................................................................22
Twee facetten van contractsvrijheid...........................................................................................................................23
Materiële contractsvrijheid.....................................................................................................................................23
Formele contractsvrijheid/consensualisme............................................................................................................25
Beperkingen aan de contractsvrijheid.....................................................................................................................25
4) Precontractuele fase/onderhandelen..................................................................................................28
inleiding: aantal casussen............................................................................................................................................28
Onderhandelingsvrijheid..............................................................................................................................................29
Precontractuele aansprakelijkheid..............................................................................................................................29
A. Partijen mogen de onderhandelingen niet foutief afbreken en mogen evenmin onrechtmatig weigeren om te
contracteren (art 5.17 BW)......................................................................................................................................29
B. Partijen moeten hun informatieplicht nakomen (art 5.16 BW)..........................................................................31
C. Een partij mag geen misbruik maken van de kwetsbare positie van de wederpartij en mag zich evenmin
agressief of met geweld gedragen ten aanzien van de wederpartij.......................................................................34
Problemen die in de precontractuele fase kunnen voor komen (voorbeelden bij vorige punten)............................34
Afspraken tijdens de onderhandelingen......................................................................................................................38
Hoofdstuk 2: Totstandkoming.................................................................................................................40
Consensualisme en formaliteiten................................................................................................................................40
Consensualisme en uitzonderingen........................................................................................................................40
1
, Formaliteiten...........................................................................................................................................................42
Wilsovereenstemming.................................................................................................................................................44
De bedoeling om zich juridische te verbinden of andere rechtsgevolgen te creëeren..............................................48
Wilsautonomie: een te relativeren en te corrigeren beginsel.....................................................................................48
Relativeren van de wilsautonomie..........................................................................................................................48
Correcties op de wilsleer.........................................................................................................................................49
Algemene voorwaarden/standaard bedingen en toetredingscontracten (art 5.23 BW)............................................50
Regels die beschermen tegen kennelijk onevenwichtige bedingen............................................................................53
Hoofdstuk 3: Geldigheid(sgebreken).......................................................................................................53
Gebrek in de wil van de partij......................................................................................................................................54
Bewustzijnsverlies...................................................................................................................................................54
Wilsgebreken...........................................................................................................................................................54
Gebrek aan rechts- of handelingsbekwaamheid.........................................................................................................59
Rechtsbekwaamheid...............................................................................................................................................59
Handelingsbekwaamheid........................................................................................................................................59
Geldigheidsvoorwaarden van een cTT.........................................................................................................................59
Benadeling...................................................................................................................................................................66
In beginsel geen controle op de gelijkwaardigheid van de prestaties....................................................................66
Wettelijke uitzondering inzake benadeling.............................................................................................................66
Strijdigheid met de openbare orde of een rechtsregel van louter dwingend recht (art 1.3 BW)...............................67
Openbare orde en louter dwingend recht..............................................................................................................67
Traditionele benadering: toetsing van de ongeoorloofdheid door de voorwerp- en oorzaakvereisten................68
Kritiek op de exclusieve toesting van de(on)geoorloofdheid door de voorwerp- en oorzaakvereisten................69
Alternatieve benadering..........................................................................................................................................69
Drie typesituaties waarin een overeenkomst of een gedeelte ervan ongeoorloofd is..........................................69
Fraus omnia corrumpit................................................................................................................................................72
Verbod van wetsontduiking.........................................................................................................................................74
5) Contracteren via vertegenwoordiging (art 1.8 BW).............................................................................75
Deel II: Inhoud en werking van contracten...................................................................................77
1. Ten aanzien van contractpartijen........................................................................................................77
Verbindende kracht.....................................................................................................................................................77
Verbintenissen en niet-verbintenisrechtelijke afspraken............................................................................................78
Interpretatie.................................................................................................................................................................78
Interpretatievrijheid van de rechter........................................................................................................................79
Interpretatieregels...................................................................................................................................................82
Kwalificatie...................................................................................................................................................................85
Begrip en verhouding met interpretatie.................................................................................................................85
Herkwalificatie door de rechter (art 5.68 BW)........................................................................................................85
Kwalificatie bij gemengde CTT’en (art 5.57 BW).....................................................................................................86
Aanvulling.....................................................................................................................................................................86
Matigende of beperkende werking van de goede trouw............................................................................................88
Gelijkschakeling met verbod op rechtsmisbruik.....................................................................................................88
Sanctie voor het handelen in strijd met het verbod van rechtsmisbruik of de objectieve goede trouw...............89
Obligatoire gevolgen....................................................................................................................................................89
Al dan niet persoonsgebonden verbintenissen.......................................................................................................89
opeisbaarheid: opschortende voorwaarde en termijn...........................................................................................90
duur van de contractuele verbintenissen................................................................................................................94
Goederenrechtelijke gevolgen.....................................................................................................................................96
2
, Consensueel en monistisch stelsel..........................................................................................................................96
causaal stelsel van overdracht................................................................................................................................97
Hoofdstuk 2: Ten aanzien van derden.....................................................................................................97
Partij vs derde..............................................................................................................................................................98
Relativiteit en uitzonderingen......................................................................................................................................99
Tegenwerpelijkheid en uitzonderingen.....................................................................................................................108
Tegenwerpelijkheid...............................................................................................................................................108
Uitzonderingen......................................................................................................................................................112
Deel III: wanprestatie en gewijzigde omstandigheden...............................................................114
1. Toerekenbare niet-nakoming of wanprestatie...................................................................................114
Toerekeningsvatbaarheid van de schuldenaar..........................................................................................................114
Geen wanprestatie bij ontoerekenbaarheid van de schuldenaar.........................................................................114
Ontoerekeningsvatbaarheid als overmacht..........................................................................................................115
Contractuele tekortkoming van de schuldenaar.......................................................................................................115
Een wanprestatie veronderstelt de niet-nakoming van een opeisbare contractuele verbintenis.......................115
In functie van de aard van de verbintenis.............................................................................................................116
Types en gradaties van tekortkomingen...............................................................................................................117
Fouten van hulppersonen..........................................................................................................................................118
Contractuele gehoudenheid voor de wanprestatie van een hulppersoon...........................................................118
Quasi-immuniteit van de uitvoeringsagent/hulppersonen...................................................................................119
Wanprestatie ingevolge het gebruik van goederen..................................................................................................120
2. verzuim: art 5.227 BW.......................................................................................................................121
ingebrekestelling (art 5.231, lid 1 BW)......................................................................................................................121
gevolgen.....................................................................................................................................................................121
Deel 5: Gewijzigde omstandigheden: overmacht en imprevisie.............................................................122
Overmacht.................................................................................................................................................................122
Toepassingsvereisten............................................................................................................................................123
Imprevisieleer............................................................................................................................................................125
Geen algemene aanvaarding van de imprevisieleer in het huidige Belgische gemeen recht..............................126
Alternatieven voor de verworpen imprevisieleer.................................................................................................126
Wetsvoorstel verbintenissen en sujétions imprévues..........................................................................................126
Deel IV: sancties en beëindiging van contracten en verbintenissen............................................127
Hoofdstuk 4: sancties voor geldigheidsgebreken: nietigverklaring en verval...........................................................127
1. Nietigverklaring en restitutie.............................................................................................................127
6) Verval/Caducité (art 5.265 BW):........................................................................................................135
7) Sancties wegens wanprestatie...........................................................................................................137
Ingebrekestelling........................................................................................................................................................137
Afdwingbaarheid van contractuele verbintenissen...................................................................................................140
Uitvoering in natura...................................................................................................................................................141
Schadeherstel.............................................................................................................................................................143
Prijsvermindering.......................................................................................................................................................152
Enac............................................................................................................................................................................152
Retentierecht.............................................................................................................................................................154
Ontbinding.................................................................................................................................................................155
Anticipatory breach....................................................................................................................................................159
3
, Opzegging, ontbindende voorwaarde, en uitdovende termijn.................................................................................160
Zijdelings vordering....................................................................................................................................................160
8) Gevolgen van overmacht en imprevisie.............................................................................................161
Gevolgen van overmacht...........................................................................................................................................161
Opschorting bij tijdelijke overmacht.....................................................................................................................161
beëindiging of uitdoving bij definitieve overmacht..............................................................................................162
Aanvullende verplichtingen in geval van overmacht............................................................................................163
Contractuele invulling van de risicoleer................................................................................................................163
Gevolgen van de imprevisieleer.................................................................................................................................163
9) Andere gronden die een einde maken aan de OVK of VB..................................................................164
Wederzijdse op minnelijke beëindiging.....................................................................................................................164
Opzegging/ la reséiliation..........................................................................................................................................164
Uforacursus...............................................................................................................................168
Deel II. Verbintenis uit aansprakelijkheid voor onrechtmatige of rechtmatige daad.............................168
Foutaansprakelijkheid................................................................................................................................................169
Deel III. Rechtmatig vertrouwen als autonome bron van verbintenissen..............................................170
Deel IV. Eenzijdige belofte of wilsuiting.................................................................................................171
Deel V. onverschuldigde betaling..........................................................................................................172
Deel VI. Ongerechtvaardigde verrijking = verrijking zonder oorzaak = actio rem inverso......................174
Deel VII. Zaakwaarneming.....................................................................................................................175
Deel VII. Rechtsregels verbonden aan verbintenissen...........................................................................176
Pluraliteit van de Schuldenaar...................................................................................................................................176
Pluraliteit van voorwerpen........................................................................................................................................181
Overdracht van verbintenissen en delegatie.............................................................................................................182
Uitdoving van de verbintenis of van de rechtsvordering..........................................................................................187
Betaling......................................................................................................................................................................187
Schuldvergelijking/compensatie/setoff.....................................................................................................................192
10) Extra info.........................................................................................................................................195
Algemeen contractenrecht........................................................................................................................................195
3 theorieën die in verband gebracht kunnen worden gebracht met 3den werking.................................................195
Waar vind je de rechtsgevolgen/inhoud van een CTT?.............................................................................................196
CTT sui generis:..........................................................................................................................................................196
Novatie/schuldvernieuwing.......................................................................................................................................196
Schuldvermenging of confusie...................................................................................................................................197
Schuldkwijtschelding..................................................................................................................................................197
Afstand van recht.......................................................................................................................................................197
Bewijs.........................................................................................................................................................................197
Vragen voor examen..................................................................................................................................................200
Verjaring.....................................................................................................................................................................201
EXAMEN................................................................................................................................................203
11) rechtsadagia....................................................................................................................................204
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller GFW. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $48.55. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now