Summary
samenvatting gespreksvoering in de klinische praktijk
- Course
- Institution
samenvatting gespreksvoering in de klinische praktijk
[Show more]
Seller
Follow
thaylinemahieu
Reviews received
Content preview
GESPREKSVOERING IN DE KLINISCHE PRAKTIJKLes 1: gespreksfasen en intakegesprek
Gespreksfasen
Bijhorende teksten:
- Lang, G. & van der Molen, H.T. (2014). Hoofdstuk 5: De hulpverlener aan het werk, p. 85-110. Uit:
Psychologische Gespreksvoering. Een basis voor hulpverlening. Uitgeverij: Boom/Nelissen
Gespreksfasen
3 grote fasen binnen hulpverleningsproces:
1. Probleemverheldering: contact leggen en beeldvorming omtrent problemen
2. Probleemnuancering: naar een genuanceerde en overzichtelijke probleemvisie
3. Probleembehandeling: productdoelen stellen en actie ondernemen in dagelijks leven
- Soms meerdere cycli tijdens 1 hulpverlenend proces
- Elke nieuwe fase bovenbouw op vorige faseDuur fasen afhankelijk van problematiek en cliëntsysteem
- Probleemverheldering: meestappen met cliënt en helder krijgen wat ze ervaren/hoe ze kijken
- Probleemnuancering: eigen kaders bijvoegen, die diepgang en verandertaal bevatten
- Bv A: mijn kind is niet flink: hoe kunnen we kind met zijn huidige talenten en gevoeligheden het best
stimuleren
- Bv B: ik wil niet meer naar school: hoe kunnen we omstandigheden creëren waardoor het wel terug
haalbaar wordt voor jou
- Bv C: mijn kind wordt gepest: hoe kunnen we je kind helpen meer in contact te komen met eigen noden en
hiervoor uit te komen?
Nieuwe cyclus vb
- Uit vb B: jongere is al meer gemotiveerd om terug naar school te gaan maar merkt nieuwe dingen in
zichzelf op:
- Bv: hoe kan ik stoppen met anderen te manipuleren op school zoals ik thuis altijd heb gedaan als
overlevingsstrategie
Langzamerhand:
- via probleemherformulering tot nieuw evenwicht van zichzelf-in-zijn-context
‘studiemethoden verbeteren’ kan verschuiven naar ‘hoe lat verlagen in gezin rond studeren zodat minder
faalangst opduikt’
Houding van psych. consulent moet mee evolueren:
‘aandachtig luisteren om zich in te leven’ kan evolueren naar ‘gezin confronteren met blijvende hoge
verwachtingen’
Rollen
- In elkaar overvloeiende rollen:
Vertrouwensfiguur: samen de knoop ontwarren
Mededeelzame detective: generalisaties-distorties-deleties ontwaren
Docent: tentatief andere theoriegeleide visies aanbrengen
Coach: containen van experimenteerpogingen
- Rollen authentiek en gemeend opnemen
- Overlappende en elkaar aanvullende rollen
- Vertrouwensf: Hv schept duidelijkheid en rust, toont aandacht, begrip en stimuleert tot praten (non-v=!)
1
,- Mededeelzame detective: Hv probeert helder beeld te krijgen, adhv ‘naieve’ vragen, met uitleg over
waarom van vragen ! gen. Alle mannen zijn bruut / dist. School moet opvoeden, wij niet / del. mij treft geen
schuld
- Docent: Hv legt aan cl een meer effectieve kijk op zijn problemen voor (bv vanuit kennis over uitweg voor
problematiek)
- Coach:Hv begeleidt cl bij het in de praktijk brengen van nieuwe inzichten en traint hem zo nodig nieuw
gedrag
Gespreksfasen en rollen (Egan, 1994)
Zie p 119
Logisch opbouw van gesprekken doorheen een psychologische
begeleiding.
Intakegesprek
Bijhorende teksten:
- Blanckaert, R. & Leenknegt, M. (2012). Het intakegesprek. Uit: Gesprekstechnieken. Cursus voor Bachelors
Toegepaste Psychologie. Eigen cursusdienst
Situering
Voornamelijk binnen 1ste fase gespreksmodel
Doel: verheldering
Concrete doelen
- Opbouw vertrouwensrelatie: zodat deze zich veilig voelt om zich te durven uiten
- Problemen rustig verkennen: taak hv: luisteren en begrip, taak beiden: inzicht in problemen
- Ordening in problemen aanbrengen
- Duidelijkheid verschaffen
Plaats intake binnen hv-proces / verloop van intake
Financieel
Verslaggeving
Contact derden
Beroepsgeheim
Mogelijkheden setting
Gespreksvaardigheden
‘niet’ –selectieve Selectieve luistervaardigheden Regulerende vaardigheden
luistervaardigheden
Non-verbaal gedrag benoemen Vragen stellen Openen van het gesprek
Strikt verbaal volgen Parafraseren Transparantie
Gebruik van stiltes Reflecteren Terugkoppelen naar doelen
Concretiseren Situatie verduidelijken
Samenvatten Hardop denken
Afsluiten
Welke gespreksvaardigheden gaan we binnen deze fase voornamelijk inzetten? Koppel de
gespreksvaardigheden aan de relevante doelen van het intakegesprek.
Selectieve vaardigheden: gaan op bepaalde -bewust door jouw gekozen- aspecten van wat de cliënt
brengt in, ze zijn dus op een bepaalde manier al wat sturend/richting kiezen. Bij de niet-selectieve
vaardigheden blijven we dicht bij wat zich aandient, kiezen we/selecteren we nog niet echt waar we op in
willen gaan als HV.
2
,Voorwaarden voor goed intakegesprek
2 belangrijke voorwaarden:
1. De juiste uitgebreidheid
- De juiste uitgebreidheid
Wanneer kort?
- Bij specifieke vraag
- Bij crisis-situatie
- Als cliënt aan ‘verkeerde’ adres is
Anders: uitgebreid
- Afhankelijk van werking dienst
- Complexiteit van hulpvraag
- Soms meerdere gesprekken nodig
2. Balans tussen informatie en empathie
- Thema’s aansnijden doch verhaal cl volgen
- Dubbele taak voor hulpverlener:
Gerichte, theoriegeleide exploratie
Open oog houden
- Flexibele opstelling noodzakelijk!
- Dus: thema’s invlechten in gesprek
- Vaardigheden:
Parafrasen, verdiepende vragen, samenvattingen, …
Thema’s aansnijden doch verhaal cl volgen
1. vb ‘korte’ contacten of hv:
- binnen jac: vraag rond alleen gaan wonen
- binnen caw: informatieve vraag rond echtscheiding, …
2. Theoriegeleide exploratie
Bv meer rond lichaamsbeweging bij ADHD, meer rond sociaal contact bij autistiform, meer rond cognities en
lichaamsbeeld bij A.N.
Open oog houden voor… (nieuwe verbanden & relatieopbouw)
WANT: elke persoon heeft andere beïnvloedingsfactoren
Vb. Onrust/hyperactiviteit komt van?, autisme heeft vele uitingsvormingen, A.N./tics vanuit verschillende
triggers, verhouding nature/nurture
Opbouw van goed intakegesprek
- Problemen/klachten/moeilijkheden
Aanleiding afspraak
Attributies rond ervaren problemen en klachten
Beleving van de situatie
Gevolgen voor het dagelijks functioneren
Probleemhantering, reeds geprobeerde aanpak
Hulpverleningsgeschiedenis
Compenserende omstandigheden
- Krachten/mogelijkheden
- Gezinssituatie
- Sociale situatie
- Achtergrond/anamnese
Werk: opleiding, ervaring, beleving, …
School: prestaties, sociale vaardigheden, beleving, …
Ontwikkeling: slapen, eten, motoriek, taal, zelfstandigheid, …
Familiale anamnese: medisch, psychisch, emotioneel, psychiatrisch, …
- Doelstellingen en behoeften
- (realistische) Verwachtingen en wensen naar de dienst toe
Vaak voorkomende valkuilen
3
, - Teveel gericht op verzamelen informatie: meer empathisch inleven
- Teveel op belevingsaspect gericht: empathie doseren
- Onvoldoende uitdiepen van een onderwerp: meer doorvragen
- Te weinig structuur bieden: meer reguleren, samenvatten
- Te snel denken dat je het begrijpt: langer ‘naïef’ blijven
- Te veel vragen stellen: meer parafraseren en doorvragen
Les 2: grondhoudingen in de klinische praktijk
Herinner je: eigen kleur = gebruik van regel van 3
1. Start erkennend bij de beleving van de cliënt
2. Geef je ik-boodschap vanuit constructieve echtheid
3. Eindig terug bij het effect op/bij de beleving van de cliënt
Echtheid in de praktijk
Bijhorende teksten:
- De Schryver, A. (2014). De grondhoudingen in praktijk. Echtheid. Cursus voor Bachelors Toegepaste
Psychologie. Eigen cursusdienst Vives.
Procesbevorderende transparantie (niet zo belangrijk)
- Persoonlijke aanwezigheid HV
Geen wit, neutraal scherm
Niet verborgen achter professionele façade (en tegelijk met eigen grenzen)
Persoonlijke stijl
Aanvaarding en empathie pas effectief als zij als echt ervaren worden
Modelfunctie voor CL
- Zelfonthulling
Over het leven of visie van HV
- Extra nuttig bij relatieopbouw bij kinderen, jongeren en ouderen
- ‘heb je kinderen/lief?’: kort op antwoorden indien het ok is voor jou ifv contactopbouw
Over interventies van HV
Over gevoel dat gewekt wordt uit verhaal van CL
Over hier-en-nu in interactie met CL (zie verder: directheid)
- Mogelijkheid om hulpverlenend proces te verdiepen
- Enkel helpend als congruent met jezelf
Modelfunctie: als je jezelf te weinig toont, zal cliënt zich ook niet durven tonen/stevig toont: cliënt zal ook niet
durven separeren/individueren ik zie vaak heel wat angst bij onze studenten, wat cliënten ook zeker zullen
voelen denk ik dan?
Zelfonthulling in de praktijk (niet zo belangrijk)
- In dienst van groeiproces CL
Kan de CL deze informatie verwerken en gebruiken?
Helpt het de CL vooruit?
- Bij expliciete vraag tot zelfonthulling van CL
Keuze om inhoudelijk transparant te zijn
Keuze om in te gaan op achterliggende relationele betekenis
- Hier-en-nu gevoelens tav CL in relatie
Sober
Enkel als persisteert
- Voorzichtig
Persoonlijke levensvisies, leefwijzen en waarden HV
- Sober
Gericht en spaarzaam
Afgestemd op individuele CL
- Wederzijdse dialoog
Uitnodigende en niet-beoordelende verwoording
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller thaylinemahieu. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.48. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now