1. Belangrijke thema’s bij veroudering 4
1.1 Vergrijzing 4
1.2 Biopsychosociaal perspectief 4
1.3 4 principes van ouder worden 4
1.4 Persoonlijk vs sociaal ouder worden 5
1.5 Modellen van ontwikkeling 5
1.6 Benaderingen van de vergrijzing en het verouderingsproces 6
1.6.1 Biologische theorieën 6
1.6.2 Psychologische theorieën 6
1.6.3 Socioculturele theorieën 7
2. Fysieke veranderingen bij veroudering 8
2.1 Verschijningsvorm 8
2.1.1 De huid 8
2.2.2 De nagels, neus, oren en tanden 8
2.2.3 Het haar 8
2.2 Lichaamsbouw 8
2.3 Bewegingsstelsel 8
2.4 Vitale lichaamsfuncties 9
2.4.1 Cardiovasculaire systeem 9
2.4.2 Ademhalingsstelsel 9
2.4.3 Urinestelsel 9
2.4.4 Spijsverteringsstelsel 9
2.5 Controlesystemen van het lichaam 9
2.5.1 Endocriene stelsel 9
2.5.2 Immuunsysteem 10
2.6 Zenuwstelsel 10
2.6.1 Slaap 10
2.6.2 Temperatuur 10
2.7 Sensatie en perceptie 10
2.7.1 Zicht 10
2.7.2 Gehoor 10
2.7.3 Evenwicht 11
2.7.4 Reuk en smaak 11
2.7.5 Pijn 11
3. Ziektebeelden 12
3.1 Ziekten van het cardiovasculaire systeem 12
3.2 Kanker 12
3.3 Ziekten van het musculoskeletale systeem 12
3.4 Diabetes 12
3.5 Ziekten van het ademhalingsstelsel 13
1
,4. Cognitie en gezond ouder worden 14
4.1 Twee soorten cognitie 14
4.2 WAIS: Wechsler Intelligence Scale 14
4.3 Cognitie 15
4.4 Consequenties van het verminderd functioneren 17
5. Cognitie en pathologisch ouder worden 18
5.1 Pathologische veroudering 18
5.1.1 Delirium 18
5.1.2 Dementie 18
5.1.3 Mild Cognitive Impairment (MCI) 19
5.1.4 Ziekte van Alzheimer 19
5.1.5 Frontotemporale dementie (FTD) 20
5.1.6 Lewy Body dementie (DLB) 21
5.1.7 Ziekte van Parkinson 21
5.1.8 Vasculaire dementie 21
5.1.9 Behandeling dementie 22
5.2 Diagnostiek van neurodegeneratieve aandoeningen 22
6. Zelfbeschadiging bij oudere volwassenen 23
6.1 Wat is zelfbeschadiging 23
6.2 Waarom is onderzoek hiernaar bij oudere volwassenen belangrijk? 24
6.3 Wat houdt het doctoraatsonderzoek in? 24
6.3.1 Wat vertelt de literatuur ons? 24
6.3.2 Wat vertellen experts uit de ouderenzorg ons? 25
6.3.3 Wat vertellen de vragenlijsten ons die door jullie verzameld werden? 26
6.4 Wat wil dit allemaal zeggen? 26
7. Kinderloosheid en ouderen 27
7.1 Het begrip eenzaamheid 27
7.2 Kinderloosheid 28
7.3 Kinderloosheid op latere leeftijd 28
8. Vroegtijdige detectie van Alzheimer Dementie: een neuropsychologische benadering 29
8.1 Uitgangspunten van onderzoek 29
8.2 Doelstellingen van het onderzoek 29
8.3 Methode van onderzoek 29
8.3.1 Subjecten 29
8.3.2 Procedure 30
8.3.3 Materiaal 30
8.3.4 Onderzoeksparadigma’s 30
8.4 Resultaten 30
9. Persoonlijkheid 33
9.1 Psychodynamische perspectief 33
9.1.1 Freud 33
9.1.2 Egopsychologie - Erikson 33
9.2 Traitbenaderingen 34
2
, 9.2.1 Big 5 - Costa en McCrae 34
9.3 Sociaal-cognitieve benaderingen 34
9.3.1 Socioemotioneke selectiviteitstheorie 34
9.4 Cognitieve perspectief 34
9.5 Midlife crisis theory - Levinson 35
10. Succesvol verouderen 36
10.1 Theoretische perspectieven 36
10.1.1 Model MacArthur Foundation Study of Aging 36
10.1.2 Social indicator model 36
10.2 Sucjectieve well-being 36
3
, 1. Belangrijke thema’s bij veroudering
1.1 Vergrijzing
Psychogerontologie
de psychologie van het ouder worden en het sociaal emotioneel functioneren van ouderen
- Veel comorbiditeit en chronische ziektes → complex: artsen communiceren niet goed met
elkaar waardoor er vaak te veel medicatie gegeven wordt
Ouderen: leeftijd
- 65-74 jaar: ‘jonge’ ouderen
- 75-84 jaar: ‘oude’ ouderen
- > 85 jaar: ‘oudste’ouderen
- > 100 jaar: centenarian
- > 110 jaar: super centenarian
Functionele leeftijd
- Biologische leeftijd: gebaseerd op de kwaliteit van de werking van lichaamssystemen,
organen → nagaan levensverwachting + hoe gezond men gaat ouder worden
- Psychologische leeftijd: gebaseerd op het functioneren op psychologische/ cognitieve tests
(geheugen, intelligentie, leercapaciteit…)
- Sociale leeftijd: gebaseerd op welke rollen een persoon inneemt (familie, netwerk,
gemeenschap…) vb. grootouder heeft een hogere sociale leeftijd dan een kleinkind
- Chronologische leeftijd: meest gehanteerd, leeftijd volgend jaren
1.2 Biopsychosociaal perspectief
= ontwikkeling/ veroudering is een complex samenspel van biologische, psychologische en sociale
aspecten
- Biologisch : werking van lichaamsfuncties en structuren doorheen het verouderingsproces
- Psychologische; cognities; gevoelens, emoties
- Sociaal: positie binnen sociale structuren
1.3 4 principes van ouder worden
1. Veranderingen in de levensloop verlopen continu
- Continuïteitsprincipe: datgene dat gebeurt op oudere leeftijd bouwt voort op
gebeurtenissen uit het verleden
- Mensen veranderen niet als ze oud worden vb. iemand die 100 jaar wordt → hoe voelt
dat nu? → geen verschil
2. Enkel de ‘overlevenden’ zijn degenen die oud worden
- De enige voorwaarde om oud te worden = niet doodgaan
3. Individualiteit doet ertoe
- Mythe: als mensen ouder worden lijken ze steeds meer en meer op elkaar
- Persoonlijkheid blijft heel verschillend ondanks dat uiterlijk harder op elkaar begint te
lijken
- Zorg op maat is belangrijk
4. Normaal verouderen is verschillend van ziekte
- Normaal verouderen (primair), pathologisch verouderen (secundair en tertiair) en
optimaal (succesvol) ouder worden
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fiendeblieck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.96. You're not tied to anything after your purchase.