Een complete samenvatting van het vak forensisch welzijnswerk. Incl de nodige afbeeldingen om de leerstof te kunnen interpreteren. Alles is op een overzichtelijke manier gemaakt voor de beste studie-ervaring.
Forensisch welzijnswerk
2022- 2023
DOCENT: Dr. Favril
Algemeen kader
Forensisch welzijnswerk -> verhouding justitie en welzijn
Het concept
Concept forensisch welzijnswerk is geïntroduceerd in Panopticon in 1980.
● Forensisch: disciplines en activiteiten op alle echelons strafrechtsbedeling
(opsporing, vervolging, berechting & strafuitvoering) = recht
● Welzijnswerk: activiteiten die bijdragen tot het individueel of collectief welzijn =
hulp- en dienstverlening
➔ Dus: welzijnswerk (=focus) binnen het forensisch veld (=specificiteit)
Concept - eenvoudig
Wat?
● Hulp en dienstverlening
● Aan mensen die als dader, slachtoffer of nabestaande
● (On)rechtstreeks worden geconfronteerd met strafrechtelijke interventie
*justitiable = iemand die recht zoekt
- meest frequent gebruikt voor daders/verdachten
Focus FWZW = volwassenen daders / verdachten
Slachtoffers > victimologie
Minderjarigen > Jeugdcriminologie en Jeugdrecht
Voor wie?
● Specifiek voor (potentiële) daders en/of slachtoffers
● Mensen in contact met justitie
1
,Door wie? Aanbod?
● Algemene maatschappelijke hulp- en dienstverlening
○ Hulpverlening: drughulpverlening, geestelijke gezondheidszorg, OCMW,…
○ Dienstverlening: VDAB, onderwijs, sport, bibliotheken,…
● Categoriaal welzijnswerk: specifiek voor doelgroep daders en / of slachtoffers
○ Justitieel welzijnswerk, slachtofferhulp, slachtofferonthaal, hulpverlening aan
seksuele delinquenten, PSD, justitiehuizen,…
Concept - complex
Wat is finaliteit? Wie is de opdrachtgever? Wat wil men bereiken
Organisatie en bevoegdheidsniveaus; sommige aspecten zijn een bezorgdheid van het
federaal niveau en andere van de deelstaten
➔ Onderscheid autonoom vs aan justitie gebonden FWZW
Autonoom FWZW
● Forensisch welzijnswerk dat autonoom van justitie werkt
● Is onderdeel van algemeen welzijnswerk
○ Hulp en dienstverlening, onderdeel van algemeen welzijnswerk
Aan justitie gebonden FWZW
● HCV in nauw verband met strafrechtelijke beslissingen
● Welzijnswerk onder mandaat (van justitie)
*HDV: hulp en dienstverlening
Oorzaak complexiteit
1.Ontstaansgeschiedenis
● welzijnswerk is ontwikkeld zowel vanuit privé-initiatief a:s initiatief van de overheid.
○ Organisch gegroeid -> vergelijkbaar met onderwijs. Zowel algemeen als
kerkelijk onderwijs
2.Bevoegdheidskwestie - staatshervormingen
● 1980-1985: opsplitsing bevoegdheden
○ Autonoom FWZW: hulp of vraag van cliënt (dus vrijwillig) wordt behandeld
door de gemeenschappen
○ Aan justitie verbonden WZW: hulp in nauw verband uitvoering
strafrechtelijke beslissingen (Bv begeleiding voorwaardelijke
invrijheidstelling) wordt federaal behandeld.
● 2011: 6e staatshervorming ( vlinderakkoord)
○ Onderscheid 80-85 verandert, want JH en ET (= deel van aan justitie
verbonden WZW) -> gemeenschappen, ipv federaal/
2
, ➔ Dus: justitiehuizen en elektronisch toezicht overgeheveld van federaal naar de
gemeenschappen.
Verhouding welzijnswerk - forensisch
Kern = debat verhouding welzijn(swerk) en straf(rechtsbedeling
Fundamenteel
- wat zijn onze doelstellingen?
- Wat is onze finaliteit?
= Uitoefening van het recht op maatschappelijke hulp- en dienstverlening • Waarom?
Iedereen recht op menswaardig leven (cf. OCMW wet 1976), óók daders
● Wie is opdrachtgever? De cliënt (vrijwilligheid)
○ Centraal principe = kwetsbaarheid van personen in contact met justitie
● Combinatie van individueel perspectief (HV) én structureel, maatschappelijk en
preventief perspectief
○ Ontwikkelen van sociaal beleid in functie van voorkomen uitsluiting
○ Zichtbaar maken van sociale dimensie problemen
● Beroepsgeheim als hulpverlener
JWW: onderdeel van de CAW, zijn er indien mensen er gebruik van willen maken.
- Justitieel welzijnswerk vertrekt van het principe dat ieder lid van de samenleving
over gelijke basisrechten beschikt en die moet kunnen waarmaken
Rol zorgprofessional in welzijns- & gezondheidszorg
Finaliteit = kwaliteit van leven (recht op menswaardig bestaan)
● Ondersteuning bij functioneren en bij participeren aan samenleving
○ = vanuit perspectief persoon (niet vanuit justitie)
○ = vraag- & behoeftegericht werken (noden)
3
, Aan justitie gebonden FWZW
● Welzijnswerk onder mandaat (van opdrachtgever)
● Opdrachtgever: actor binnen Justitie (echelons SRB)
○ Vb: onderzoeksrechter, gevangenisdirecteur, SURB, …
● Opdracht = divers: advies, controle (voorwaarden), rapportage, begeleiding, ... •
Beroepsgeheim, maar niet ten opzichte van de opdrachtgever (~ bvb. advies)
Illustratief – aan justitie verbonden WZW
- Boxstaens (2020): verhouding justitie-assistent (JA) en cliënt = werkalliantie
- RolJA:toezichthouden(controlevoorwaarden)énondersteunen(HV) = dubbele rol –
vinden van balans
- Doelstellingen Gaan Voorop De Vertrouwensrelatie
- Doelstellingen Op Voorhand Bepaald(door opdrachtgever)=bepalend
- Samenwerking=zoeken van overeenkomst over de doelstellingen
- Verbinding maken tussen JA en cliënt in functie van bereiken doelstellingen
Oorzaak spanningsveld?
● kritische jaren ‘70: maatschappelijke veranderingen
○ Kritiek op rol en beleidsruimte van overheid
○ Kritiek op het strafrecht en welzijnswerk
● Strafrecht en welzijnswerk werden in vraag gesteld. Zaken die al enige tijd aan de
gang waren, werden in vraag gesteld.
Spanningsveld
Kritiek op strafrecht
● SR = normerend en conserverend
● De strafrechtsbedeling
○ niet neutraal
○ sterk link politieke, sociale, economische context die mee inhoud en doel van
SR bepalen
■ Terug naar klassiek SR - abolitionisme - herstel DUS forensische
context komt onder druk te staan
Kritiek op welzijnswerk
● “What works?” (Martinson, 1974)
● Gebrek aan effectiviteit van behandeling tijdens detentie (en interventies in
welzijnswerk algemeen)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ninemertens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.15. You're not tied to anything after your purchase.
