Een samenvatting van het mastervak Socialezekerheidsrecht dat is gegeven in aan de Universiteit van Tilburg. Het betreft een volledige samenvatting van de voorgeschreven literatuur inclusief jurisprudentie in het studiejaar 2022/23.
MODULE 9: INVLOED INTERNATIONALE NORMEN OP HET SOCIALEZEKERHEIDSRECHT ................................. 50
HOOFDSTUK 15: INTERNATIONAAL ............................................................................................................................. 50
Pagina 2 van 52
,MODULE 1
HOOFDSTUK 1: INLEIDING
Sociale zekerheid
§ Bestaanszekerheid
§ Solidariteit à sterken leveren een bijdrage aan de bescherming van de zwakkeren
§ Verschillende methoden van inkomensbescherming:
I. Sociale verzekeringen: hierbij is de verzekering verplicht gesteld en worden de
geldbedragen uitgekeerd in de vorm van uitkeringen
II. Sociale voorzieningen: hierbij speelt de verzekeringsplicht geen rol en wordt de
uitkering verstrekt als men op enig moment aan de wettelijke voorwaarden voldoet
III. Eigen spaarvormen: de betrokkene heeft ergens een spaarrekening ondergebracht
waaruit hij voor bepaalde doeleinden gelden kan onttrekken zonder dat de fiscus
heffingen oplegt
Waarborgfunctie van de sociale zekerheid
1. Minimumbescherming
2. Bescherming tegen inkomensderving
Traditioneel wordt inkomensbescherming als het primaire doel beschouwd van de sociale zekerheid.
Activeringsfunctie van de sociale zekerheid
1. Re-integreren van uitkeringsgerechtigden
2. Gekoppeld aan de verplichting van uitkeringsgerechtigden om zich ter beschikking te stellen
van de arbeidsmarkt en zich in te spannen om snel weer aan het werk te komen
De activeringsfunctie is in feite accessoir aan de inkomensbescherming
De inkomensbescherming moet verband houden met sociale risico’s of behoeftigheid. Het begrip
sociaal risico verwijst naar bepaalde gebeurtenissen in het leven van de mensen die aanleiding hebben
gegeven tot de opkomst van sociale verzekeringen. In IAO-Conventie nr. 102 wordt een onderscheid
gemaakt tussen uitkeringen in verband met:
- Medische zorg
- Ziekte
- Werkloosheid
- Ouderdom
- Arbeidsongevallen en beroepsziekten
- Gezinslasten
- Moederschap
- Invaliditeit
- Overlijden
Behoeftigheid
Dit wordt niet beschouwd als een sociaal risico in de zin van de IAO-Conventie nr. 102. Kenmerkend
voor de sociale bijstand is dat er uitkeringen worden verstrekt ongeacht de oorzaak van de
behoeftigheid. Men heeft recht op een uitkering als de eigen middelen onder het bestaansminimum
liggen (middelentoets). De uitkering ligt op het niveau van het sociaal minimum. Voorts is kenmerkend
dat er geen voorwaarden zijn gesteld met betrekking tot voorafgaande verzekering of premiebetaling.
De sociale bijstand wordt gefinancierd uit de algemene middelen. In Nederland is de bijstandsregeling
opgenomen in de Participatiewet.
Pagina 3 van 52
, Sociaal grondrecht
Het recht op sociale zekerheid is een sociaal grondrecht. Het recht op bestaanszekerheid is verankerd
in artikel 20 lid 1 Gw. Het recht op sociale zekerheid is verankerd in art. 20 lid 2 Gw, in art. 20 lid 3 Gw
is het recht op bijstand geregeld en in art. 22 lid 1 Gw is het recht op gezondheidszorg geregeld.
Publieke sociale zekerheid
Socialezekerheidsregelingen geven aanspraak op bepaalde prestaties. Als deze aanspraak rechtstreeks
is gefundeerd op een publiekrechtelijke regeling, is sprake van publieke sociale zekerheid. De oudste
publieke tak van sociale zekerheid is de sociale bijstand. De sociale verzekeringen hebben zich ook tot
publieke regelingen ontwikkeld.
Private sociale zekerheid
Hiervan is sprake als de aanspraak op de desbetreffende prestatie is gebaseerd op een civielrechtelijke
overeenkomst, zoals lijfrentepolissen. Tegenwoordig is sprake van een privatisering van de publieke
sociale zekerheid.
Driepijlerstelsel
I. Wettelijke socialezekerheidsstelsel
II. (Collectieve) arbeidsovereenkomst
III. Zuiver private voorzieningen
Ontwikkeling sociale zekerheid
§ Armenwet 1854
§ Arbeidersverzekeringen eind 19e eeuw
§ Volksverzekeringen v.a. 1952
Reconstructie en nieuwe accenten
§ Individualisering van het socialezekerheidsstelsel
§ Meer eigen verantwoordelijkheid van de burger en van de werkgever
In de 21e eeuw
§ Opkomst repressieve verzorgingsstaat
§ Gepleit voor een terugkeer van ‘de menselijke maat’
§ Sociale zekerheid steeds meer in het teken van demografische ontwikkelingen (vergrijzing)
§ Overheid leunt zwaarder op het zelfredzame vermogen van de burger en zijn
maatschappelijke verbanden
§ Hernieuwde belangstelling voor universele oplossingen
Pagina 4 van 52
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller amalnounouh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.05. You're not tied to anything after your purchase.
