1. Soorten democratieën
Intro
1. Parlementaire en presidentiële stelsels
Parlementaire stelsels
Presidentieel stelsel
Side info:
2. Eenheidsstaten en (con-)federale staten
Intro
Democratieën ontstaan door concrete omstandigheden: afzetting,
machtsstrijd, regionaal autonomiestreven, ...
Nemen een bepaalde vorm aan (heel veel verschillende vormen, wij
vereenvoudigen naar twee)
Twee tweedelingen:
Presidentieel stelsel (vb: Frankrijk, VS, ...) vs. Parlementair stelsel (vb:
Duitsland, Nederland, ...)
&
Federale staat (vb: Duitsland, VS, ...) vs. Eenheidsstaat (vb: Nederland,
Frankrijk, ...)
1. Parlementaire en presidentiële stelsels
In elke democratie heerst er een spanning tussen twee opvattingen:
de neiging van politici om naar de bevolking te luisteren, ondanks zoveel
tegenstrijdige meningen
de wens snel knopen te kunnen doorhakken, waarbij niet wordt geluisterd
naar bepaalde groepen
Problematiek ligt in verschillende stelsels die in democratie gelden om
verhouding van uitvoerende en wetgevende macht vorm te geven.
1. Soorten democratieën 1
, 🗣 Handige info voor dit hoofdstuk:
Wetgevende macht = bepaalt inhoud van wetten in land =
parlement
Uitvoerende macht = invulling idee scheiding der machten in een
staat = regering
Evenwicht vinden tussen democratische rechten minderheid, verlangens
pressiegroepen etc & eis af en toe maatregelen nemen die ingaan tegen
belangen van grote groepen in maatschappij is vaak moeilijk. (moeilijke versie
van de versie hierboven)
Parlementaire gaat trager, presidentieel sneller.
Parlementaire stelsels
Overwicht van wetgevende macht. Uitvoerende macht = bijna onmacht.
vb: Constitutionele monarchieën (macht van koning wordt beperkt door
constitutie)
Stelsel kent meermaals crisisen, 3 soorten:
Jaren 1930 in België: roep om autoritair regime werd groter, in sommige
staten werd democratie zelfs vervangen door fascistische dictatuur.
Jaren '80 economische crisis: werd gewerkt met systeem van 'bijzondere
machten'. Hierbij verleent parlement tijdelijk aan regering om koninklijke
besluiten KB's) met kracht van wet (volmachtswetten) te nemen.
Parlement keurt deze KB's meestal achteraf goed.
(soortgelijke crisissen: coronacrisis (vb regering van lopende zaken:
Wilmès), epidemieën bij dieren)
(eigenlijk inbreuk op doctrine scheiding der machten, maar met argument
'noodsituatie')
Jaren '90: regering Dehaene werkt met variant van 2; kaderwetten
(hierbij bepaalt parlement het kader/doel/achtergrond van de wet & de
regering werkt deze kader dan uit.)
terug naar H2
Presidentieel stelsel
1. Soorten democratieën 2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller stellameulemans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.92. You're not tied to anything after your purchase.