Summary
Complete samenvatting - Milieukunde
- Course
- Institution
Complete samenvatting milieukunde: bevat de leerstof uit de slides en lessen, aangevuld met de cursus.
[Show more]
Seller
Follow
ImpensC
Content preview
2021-2022 & 2022 – 2023 | Impens CoraMILIEUKUNDE
HOOFT G.
, Impens Cora
INLEIDING
1. Wat is milieu en waarom milieukunde (Laposata, 2015)?
1.1. MILIEU EN MENS
Definitie
De fysieke, levende en niet-levende omgeving van de mens, waarmee deze in een wederkerige relatie
staat.
Fysieke: erosie (waterdruk veroorzaakt scheuren > verzakkingen > vruchtbare lagen afgespoeld)
Levende: dieren, planten, …
Niet-levende: dampkring, …
Wij zijn afhankelijk van een stabiele, gezonde en goed functionerende planeet aarde (lucht, water,
voedsel, beschutting, e.a. essentiële elementen) maar door de populatie is de impact van de mens enorm
vergroot (bv. lucht- en waterverontreiniging, bodemerosie, uitsterven van soorten…).
1.2. DE AARDE ALS EILAND: HULPBRONNEN EN ECOSYSTEEMDIENSTEN
Visie: de aarde als eiland – eindig en begrensd
→ bewoners moeten omgaan met beperkingen in de beschikbare materialen ➔ milieubeperkingen
N ATUURLIJKE HULPBRONNEN
I. Hernieuwbare natuurlijke hulpbronnen
• Voortdurende vernieuwing, blijft bruikbaar op lange termijn.
Voorbeelden: zonlicht, wind, golfenergie, geothermie1
II. ‘Hernieuwbare’ natuurlijke hulpbronnen
• Vernieuwbare bronnen, maar kunnen uitgeput raken indien sneller gebruikt dan aangevuld.
Voorbeelden: hout, (grond)water, bodem, populaties dieren & planten
III. Niet-hernieuwbare natuurlijke hulpbronnen
• Langzamere vorming, raken uitgeput en zijn eindig op korte termijn.
Voorbeelden: mineralen, ruwe olie
1
Geothermie: gebruik van warmte uit de grond
2 2022-2023
, Impens Cora
E COSYSTEEMDIENSTEN
Diensten geleverd door een goed functionerende planeet, waarvan wij afhankelijk zijn.
• Klimaatregeling → o.a. T° en neerslag regelen door oceaanstromingen, wolkenvorming, …
• Productie van zuurstof (planten, algen… → 𝑂2), kooldioxide, e.a. atmosferische gassen
• Vegetatie → voorkomen bodemerosie
• Bestuiven gewassen
• ...
Aantasting en uitputting mogelijk → ↑ welvaart en populatie
1.3. MILIEUKUNDE
Interdisciplinaire wetenschap
• Relatie tussen mens & milieu
• Potentiële en actuele problemen
→ vooruitkijken naar komende problemen, maar bewust van huidige problemen blijven
• Doel: wegen aangeven om deze problemen op te lossen en te voorkomen
E UROPESE MILIEUBELEID
I. Voorzorgsbeginsel
Maatregelen nemen indien aanwijzingen voor ernstige effecten voor het milieu
↔ problemen oplossen als ze zich voordoen
II. ‘De vervuiler betaalt’-principe
Wie schade toebrengt aan milieu zal economische kosten moeten betalen (ook gebruikers van
vervuilende producten)
Voorkomen problemen & oplossingen op ≠ geografische en tijdsschaal
• Lokaal aantasten gezondheid mensen & ecosysteem
• Op wereldschaal bedreigen van de toekomst als mensheid
2. De planetaire grenzen (Rockstrom, 2017)
2.1. “FROM A SMALL WORLD ON A BIG PLANET TO A BIG WORLD AN A SMALL PLANET”
Vroeger: aarde kon alles leveren wat de mens nodig had en alle impacten (vulkanen, afstand tot de zon,
meteorieten) absorberen.
Nu: industrialisering heeft significante invloed op het systeem aarde – aantal mensen, gebruik van
fossiele brandstoffen en de welvaart stijgen.
3 2022-2023
, Impens Cora
H OCKEYSTICKPATROON
Concentratie van broeikasgassen:
• Gedurende lange tijd vrij constant
• Sinds 1800 lichte stijging
• Sinds 50 jaar (industriële revolutie) exponentiële stijging
T IJDPERKEN
Holoceen
Laatste 10 000 jaar vrij stabiel tijdperk; enige toestand waarbij
menselijke welvaart en ontwikkeling mogelijk is.
Antropoceen
Nieuwe tijdperk waarbij mens is uitgegroeid tot een kracht van geologische proporties (1950)
→ Meer invloed dan vulkanen, afstand tot de zon, aardbevingen, ….
Resterende vraag: hoe de aarde in ‘beheersbare’ toestand houden?
*Begin agricultuur: door landbouwontwikkeling kunnen we langer op 1 plaats blijven.
Levensomstandigheden, hier weergegeven door T°-variaties op de planeet, in de afgelopen 100 000 jaar
voorgesteld = ong. de helft van de periode waarin we als volledig moderne mensen op de planeet
rondliepen.
2.2. DE NEGEN KRITISCHE SYSTEMEN (ROCKSTROM, 2017)
Kritische processen die de toestand van de aarde in beeld brengen.
Kantelpunt
Bij het overschrijden van de planetaire grenzen, waarbij risico dat de aarde onomkeerbaar naar een
nieuwe, ongekende toestand evolueert.
4 2022-2023
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ImpensC. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.40. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now