Samenvatting Sociale
zekerheidsrecht
1. Begrip sociale zekerheid en
socialezekerheidsrecht
Werkdefinitie:
Geheel van wettelijke systemen die prestaties leveren op individueel vlak, hetzij in geld, hetzij
in natura, zonder onderscheid naar de wijze van financiering, uitvoeringsorganisatie of aard of
2 types regelingen
a. Sociale verzekering:
* professionele type
- Voor verschillende beroepsgroepen verschillende regelingen
- Verzekering voor werknemers
- Verzekering voor zelfstandigen
* universele type
- Richten zich tot alle ingezetenen
omvat kostendekkende of inkomensaanvullende uitkeringen tot dekking v/d kosten
omvat vervangingsinkomens bij arbeidsongeschiktheid
niet gekoppeld aan inkomen of loon: voor werknemers als voor zelfstandigen
Zelfstandigen: hebben slechts een vervangingsinkomen in geval v. ziekte en
invaliditeit, bij het bereiken v/d pensioengerechtigde leeftijd en bij overlijden v/d
kostwinner
b. Bijstandsuitkering:
- minimuminkomen wordt gewaarborgd aan personen met handicap, bejaarden en alle
inwoners met een leefloon
, - De gehandicapte bij wie een gebrek aan of vermindering v. zelfredzaamheid is
vastgesteld, heeft ook recht op een integratietegemoetkoming
Extralegale uitkeringen: (uitkeringen niet vastgelegd in de wet maar toe te kennen op vrijwillige basis
door bedrijven, of opgenomen in CAO)
- Bijkomende ziektekostverzekering
- Fondsen v. bestaanszekerheid
- Ondernemings- en bedrijfspensioenfondsen
- Groepsverzekeringen
Sociale zekerheid om de dreiging van sociale onzekerheid te verminderen
- Vroeger eerst door familiale solidariteit en zo verder uitgegroeid, ook door groeiend
politiek besef dat de OH voor al zijn burgers moet zorgen
o Bismarck (1882) introduceerde eerste echte sociale verzekeringssysteem voor arbeiders
Beveridge (WOII): grote invloed op tal van West-Europese socialezekerheidssystemen
o Beide namen verbonden aan 2 grote types:
Categoriale sociale verzekeringsregelingen
Georganiseerd per bedrijfstak of beroepsgroep
Sociaal verzekerden betalen bijdragen
Bismarckiaans
Universele socialezekerheidsregelingen
Sociale zekerheid voor hele bevolking
Gefinancierd uit algemene middelen
Beveridge-georiënteerd
2. Bronnen van socialezekerheidsrecht
Art 23 van de Grondwet: iedereen heeft recht op menswaardig leven
- Recht op sociale zekerheid
- Bescherming van gezondheid
- Recht op sociale, geneeskundige en juridische bijstand
- Recht op behoorlijke huisvesting
- Recht op bescherming van een gezond leefmilieu
Wet algemene beginselen
Meeste bepalingen over die algemene beginselen nog steeds niet in werking getreden en zal
waarschijnlijk nooit gebeuren.
Federale bevoegdheid en deelstaten
Tot vóór de 6e Staatshervorming (11/10/2011): vooral Federale bevoegdheid, daarna vooral
bevoegdheid van deelstaten maar niet alles.
Deelstaten:
- Ouderenzorgbeleid
- Ziekenhuisbeleid
- Eerstelijnsgezondheidszorg
, - Geestelijke gezondheidszorg
- Preventiebeleid
- Erkenning gezondheidsberoepen
- THAB (mobiliteitshulpmiddelen en tegemoetkoming voor bejaarden en gehandicapten)
- Gezinsbijslagen
- Oorspronkelijke bevoegdheden zoals huisvesting, tewerkstelling, wachtgelden, plaatsing
werklozen
Formele wetgeving
Formele wet biedt het geraamte voor de socialezekerheidsregeling maar samen te lezen met
uitvoerende koninklijke en ministeriële besluiten.
Zelfstandige overheidslichamen
Samen met bank- en wisselaangelegenheden is sociale zekerheid enige domein van het Belgische
recht waarin aan federale zelfstandige overheidslichamen verordenende bevoegdheid wordt
toegekend
Bv. aan het RVA
CAO’s
Collectieve arbeidsovereenkomst
Belangrijk voor de regeling inzake stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT) en
soms voor aanvullende verzekeringen (bv extra hospitalisatieverzekering,
groepsverzekering)
3. Administratie van de sociale zekerheid
- Werknemersverzekeringen
- Zelfstandigenverzekeringen
- Ambtenarenregelingen
- Socialebijstandsregelingen
3.1 Werknemersstelsel
Diverse ministers:
- Bevoegdheid van diverse ministers (Sociale Zaken, Volksgezondheid, Werk, Pensioenen)
- FOD
Uitvoering v/d SZ v/d werknemers toevertrouwd aan Parastatale organismen.
Zijn openbare instellingen van sociale zekerheid en eventueel bijgestaan door meewerkende
instellingen van privaatrecht.
RSZ (Rijksdienst voor Sociale Zekerheid)
- Belast met de inning v/d inkomsten (sociale bijdragen)
- Verdeling v/d inkomsten over de diverse takken v/d SZ v. werknemers
- Belast met de zorg voor het globaal financieel beheer v/d SZ
- Waken over de globale ontwikkeling v/d ontvangsten en uitgaven in de SZ
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller JuDu. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.47. You're not tied to anything after your purchase.