Summary
Samenvatting Samenleving: Feiten en problemen
- Course
- Institution
Samenvatting van de lessen van samenleving, feiten en problemen. Lessen van het 2e semester van de 1e bachelor van Sociologie, jaar 2023.
[Show more]
Seller
Follow
nikavandenbergh
Reviews received
Content preview
Samenleving: feiten en problemenInleiding
! Posi ef normatief
- Posi ef (beschrijvende) analyse = feitelijke vragen
Hoe ziet de wereld eruit?
- Norma eve (prescrip eve) analyse = rich ng op waardeoordelen
Hoe zou de wereld eruit moeten zien?
Onderscheidt: wetenschappers kijken naar posi eve analyses verwachtingen = normatieve ideeën
Drie basisins tu es
Samenlevingen (= onderwerp van studie)
- Meerlagige structuur
Lokale samenleving [Antwerpen]
Regionale samenleving [Vlaanderen]
Na onale samenleving (na estraat) !! [België]
Suprana onale samenleving [EU]
Wereldwijde samenleving [Aarde]
- Leden van de samenleving = individuen burgerschap = 3 delen
Burgerrechten = nodig voor individuele vrijheid
Poli eke rechten = recht op deelname aan uitoefening poli eke macht
Sociale rechten = recht om een waardig leven te leiden (vrij beroep, zekerheid,
huisves ging, gezond milieu, maatschappelijke ontplooiing, gezinsbijdrage, ...)
- Basisins tu es = gevormd door leden van samenleving (samenwerken, studeren, ...)
Gezin [1]
Bedrijf/onderneming [3]
Overheid [2]
Geschiedenis van de homo sapiens
Rol en ontstaan van basisins tu es
Het gezin [1]:
-Nieuwe mensen voortbrengen + verzorgen (idee van vroeggeboorte)
Prehistorische zorg: Romito 2 (geval van dwerggroei)
Man, 17-20 jaar = 120cm verminderde mobiliteit + beperkte strekking arm
Geen voldoening aan norma eve eisen van samenleving veel zorg nodig
- Wederzijdse hulp bieden + samenwerken (middelen)
Informele organisa e
Cogni eve revolu e: (70 000 jaar geleden)
- Ontwikkeling taal
- Nieuwe mogelijkheden
Samenwerken in (grotere) groepen
Crea e van verbeelde werkelijkheid
Ontwikkeling cultuur en religies
Ruil en handel markt
Goederen en/of diensten ruilen voor geld, ... (commodo es)
Ruil = essen eel kenmerk van markt ≠ geld
Markt ≠ basisins tu e
,Agrarische revolu e: (10 000 jaar geleden)
- Ontwikkeling landbouw
Verhoging voedselproduc e (per m² niet meer zwerven) = grotere samenlevingen
Structuren
Andere rollen
Hiërarchieën ontstaan ongelijkheden
- Ontwikkeling schri
Grotere samenlevingen = formele organisa e
- Ontwikkeling van de overheid [2]
Hiërarchie: meer macht over andere
Func es: weten maken (schri ) en handhaven + belas ngen innen en uitgeven
Babylonische we ekst: 1176 v.c.
Oude Egypte: belas ngen (deel van oogst naar Farao)
Industriële revolu e: (1800)
- Uitvinding van de stoommachine
Produc viteit neemt toe
Verstedelijking: migra e naar grote steden
Transforma e van de samenleving
- Winst maximaliserende bedrijven (schaalvoordelen in produc e) bedrijf [3]
Nood aan kapitaal en arbeid (produc emiddelen)
- Sociale rela e tussen werknemer en werkgever verandert
Omstandigheden verslechteren + onzekerder
Ongelijkheid en armoede neemt toe
Commodifica e van menselijke arbeid
Tranforma e in dingen van goederen die op de markt worden verkocht
Arbeid = goed te koop op de markt afhankelijkheid !
Economische groei:
- Meten van groei: BBP = maatstaf voor de totale output van een samenleving
Marktwaarde van finale goederen en diensten die geproduceerd en verkocht worden
BBP per capita = BBP delen door aantal inwoners van een land
Dalingen: Wereldoorlogen, oliecrisis, financiële crisis, corona, ...
- Zie www.socie es.be voor grafieken van BBP
Drie basisins tu es en de markt:
- Handel op de markt: goederen, arbeid en kapitaal
- Bedrijven [3] hebben produc emiddelen nodig om goederen te produceren
- Gezinnen [1] bezi en produc emiddelen en willen consumeren
- Overheid [2] reguleert de handel en controleert het naleven van contracten
Ongereguleerde markten = zonder regeling van de overheid (weinig voorbeelden)
Overzicht
Formeel (2&3) informeel (1) / profit (3) non-profit (1&2) / privaat (1&3) openbaar (2)
4e = maatschappelijk middenveld (vrijwillers, non-profit en liefdadigheidinstellingen) innovatie
,Basisstructuur
- Beschrijving hoe de taken, rechten en plichten (voordelen) van sociale samenwerking zijn verdeeld
tussen leden van de samenleving
Verdeling van voordelen = rechtvaardigheidstheorie
- Verschillende samenleving = verschillende structuren
- Centrale breuklijn = wie bezit de produc emiddelen?
1. Kapitalis sche staat:
- Private eigendom van produc emiddelen (arbeid en kapitaal)
- Vrije handel op de markt wijst produc emiddelen toe (behulp van prijzen)
- Onzichtbare hand van Adam Smith (1776)
2. Socialis sche staat:
- Collec eve eigendom van produc emiddelen
- Gecentraliseerde toewijzing van produc emiddelen via centrale planning
- Koude oorlog: socialisme (eenpar jstaten) bleek minder produc ef te zijn
3. Welvaartstaat (pragma sch alterna ef tussen beide basisstructuren):
- Kapitalis sche basisstructuur waar overheidsmacht intervenieert (marktkrachten wijzigen)
- Gebruik overheidsmacht
Mark alingen corrigeren en openbare diensten verlenen (L2)
Sociale risico’s verzekeren (L3)
Herverdelen en ongelijkheden verminderen (L4)
Armoede bestrijden (L5)
- Geschiedenis: sommige 19 e Eeuw meeste ontwikkeling na WOII (nog steeds opkomst: L6)
- Omvang: tot 30% BBP besteding aan sociale uitgaven gemiddelde = 19% (OESO)
Ouderdom, gezondheid, gezin, arbeidsongeschiktheid, ...
www.socie es.be
- Opva ngen:
Inkomenssteun voor de armen [food stamps, income support, OCMW, ...]
Sociale verzekering, sociale rechten, sociale diensten [social insurance, medicare, NHS, …]
Sociaaleconomisch beleid van de overheid [arbeidsmarkt / rol bij vormgeving van markten]
- Soorten: verschillende taakverdeling van de basisins tu es
Conserva eve (corpora s sche) = centrale rol voor gezin [België, Duitsland, ...]
Sociaaldemocra sche = centrale rol voor overheid [Zweden, Denemarken, ...]
Liberale = centrale rol voor onderneming [VS, VK (niet al jd), ...]
- Macht: structurele interpreta e van de welvaartstaat
Welvaartstaat = antwoord op problemen door ongereguleerde marktkapitalisme
Schadebeperkend, probleemoplossend instrument
Kri eken
o Progressieven: verbetering maar geen radicale oplossing voor onderliggend
o Conserva even: royaal, duur en demo verend
Alterna eve interpreta e vanuit power resource theory
Product van belangenconflicten, klassenstrijd en klassenallian es
Welvaartstaat = resultaat van macht van arbeidersklasse, bereikt door organisa e
, Sociaal contract
Bepaling basisstructuur = complex poli ek proces
- Sociaal contract = hypothe sch contract tussen burgers dat de basisstructuur beschrij
- Vb. declara on of America
Grondleggers: bezighouden met de rol van de overheid
- Hobbes: hee staat gezag over de individu
- Locke: is eigendom legi em
- Rousseau: Soevereiniteit moet in handen zijn van het volk
Overlappende genera es:
- Contracten: (her)onderhandeld door mensen van verschillende genera es
- Nieuwe onderhandelingen
Normale jden: stapsgewijze aanpassingen
Keerpunt (crisis, oorlog, ...): grondige herzieningen
Kernbegrippen
- Meerlagige structuur
- Burger-, poli eke en sociale rechten
- Sociale basisins tu es
- Gezin
- Bedrijf
- Overheid
- Markt
- Commodifica e
- BBP per capita
- Ongereguleerde markt
- Maatschappelijk middenveld
- Basisstructuur van de samenleving
- Kapitalis sche / socialis sche / welvaarstaat
- Sociaal contract
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nikavandenbergh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.88. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48298 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now