Examen systemisch denken en handelen
Annelies Vandergoten
Systemisch denken en handelen
Hoofdstuk 1: De algemene systeemtheorie
Hoofdstuk 2: Kenmerken van een systeem
Een systeem is een samenstel van elementen dat als geheel functioneert
door onderlinge afhankelijkheid van de elementen en die voor de
betrokken elementen bepaalde functies vervult.
Een systeem van mensen is een open systeem
Een systeem staat in voortdurende wisselwerking met zijn omgeving.
Elk systeem maakt weer deel uit van een ander systeem. Het
overkoepelende systeem wordt supra-systeem genoemd.
Elk systeem heeft zijn componenten of subsystemen.
Kenmerken
- Totaliteit
- Interafhankelijkheid
- Gezamenlijk doel
- Emotionele betrokkenheid
- Tijdselement
Totaliteit
Een systeem is integendeel een samenhangend en ondeelbaar geheel van
elementen en hun onderlinge betrekkingen dat kenmerken kan hebben die
niet aan de aparte elementen toe te schrijven zijn, of die zelf niet uit
kenmerken van de aparte elementen zijn af te leiden.
Interafhankelijkheid
Binnen de systemen zijn de delen afhankelijk van elkaar, alles hangt met
alles samen. Veranderingen in systemen hebben daardoor een eigen
karakter. Als er in een bepaald systeem iets verandert, dan komt het
systeem in beweging.
Verandering binnen het systeem, zal het hele systeem in beweging
brengen.
- Het systeem bepaalt in grote mate het gedrag van elk individu.
- Een systeem heeft de eigenschap zich te handhaven en te blijven
voortbestaan.
- Het systeem probeert zich op allerlei manieren aan te passen aan
gebeurtenissen en zijn omgeving omdat het wil overleven.
1
,Examen systemisch denken en handelen
Annelies Vandergoten
(voorbeeld: restaurants starten met een take-away tijdens de
coronacrisis.
Gezamenlijk doel
We kunnen een groep mensen als geheel beschouwen wanneer ze een
gezamenlijk doel hebben en dit ook willen nastreven. Nastreven= het
systeem zal zich op een bepaalde wijze organiseren om het doel te
bereiken.
In de organisatie van een systeem heeft iedere persoon een aantal
functies van waaruit elkeen zijn bijdrage kan leveren om het doel te
bewerkstellingen. Mensen werken samen om een situatie al dan niet in
stand te houden met andere woorden ieder heeft een aandeel en een rol
in de loop van gebeurtenissen.
Afwezigheid van een doel? mens gaat zelf op zoek naar een eigen doel.
Emotionele betrokkenheid
De leden binnen systemen zijn sterk betrokken op elkaar. (Betrokkenheid:
de moeite die mensen leveren in de relaties binnen een systeem.)
Betrokkenheid verwijst naar de moeite die mensen leveren in de
verschillende relaties binnen het systeem.
Betrokkenheid gaat niet altijd gepaard met positieve gevoelens.
Tijdselement
Een systeem heeft een zekere wordingsgeschiedenis, die een bepaalde
tijdsduur impliceert. Dit kenmerk vloeit rechtstreeks voort uit de eerder
besproken kenmerken: opdat een groep mensen een zeker onderlinge
afhankelijkheid, een gemeenschappelijk doel en een onderlinge
emotionele betrokkenheid zou ontwikkelen.
De tijd speelt een rol in hoe relaties en systemen worden ervaren.
Hoofdstuk 3: Kernbegrippen uit de algemene systeemtheorie (Pagina 22-
42)
Overzicht van alle kernbegrippen
- Informatie
- Feedback
- Homeostase en kalibrering
- Omgangsvormen of interactiepatronen van systemen
- Systeemregels
2
, Examen systemisch denken en handelen
Annelies Vandergoten
- Loyauteit of loyaliteit
- Identiteit
- Grenzen
- Equifinaliteit en equipotentialiteit
Informatie
Informatie is een kernbegrip binnen de algemene systeemtheorie. In de
systeemtheorie staat het begrip informatie centraal.
Gaat over verbale en non verbale signalen die mensen voortdurend,
bewust en onbewust uitsturen.
Communicatie tussen de systeemleden kan op verschillende manieren
gebeuren. Dit kan zowel digitaal als analoog gebeuren.
Digitaal: woorden en afgesproken tekens. Boodschap die je overbrengt
puur op wat je zegt.
Analoog: Lichaamstaal, het gedrag dat zichtbaar is bij een persoon.
In de systeemtheorie zal de klemtoon liggen op gedrag als voertuig van de
informatie.
Feedback
Feedback is letterlijk terugkoppeling. Feedback zorgt ervoor dat de leden
uit een systeem voortdurend informatie krijgen over hun eigen
functioneren.
Feedbackproces is circulair: Er is geen begin en geen einde, het is er altijd.
Menselijke systemen kunnen op verschillende manieren reageren op de
ontvangen informatie. Er wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten
feedback
- Positieve feedback: vorm van feedback die het effect heeft dat het
systeem verandert.
Elk systeem heeft zijn eigen blinde vlekken. Interactie opnemen met een
buitengroep kan ervoor zorgen dat deze blindheid opgeheven wordt.
- Negatieve feedback: behoud en herstel wat er is/was. Er vinden
geen veranderingen plaats in het systeem.
Homeostase en kalibrering
Homeostase
De term homeostase verwijst naar de drang van een systeem om naar een
evenwicht te gaan.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anneliesvandergoten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.