Summary
Samenvatting Lesnotities + slides + RS uit handboek Bestuursrecht 2023
- Course
- Institution
- Book
Dit zijn de slides aangevuld met lesnotities en rechtspraak uit het handboek.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
lawstudent00
Content preview
BestuursrechtTe kennen:
Hoofdlijnen, definities, publiekrechtelijke rechtsbegrippen en de structuur van het
administratief recht (bv: overheidsopdrachten wetgeving à structuur, de tien geboden, enz.)
à geen details.
Concepten van elkaar onderscheiden (bv: concessies à er zijn verschillende soorten
concessies à die verschillende begrippen moet je kennen, enz.)
Handboek: te kennen leerstof
- Inleiding p 1-88
- Eerste boek p 89-280
- Tweede boek p 281-348
- Derde boek (p 349 - …) (hoofdstuk 1, 2, 3 en 6)
Maar je moet nog iets meer kennen omdat in het vijfde boek de administratieve overheid
gaan zien + de openbaarheid van bestuur + motiveringsbeginsel.
,Inleiding
Hoofdstuk I. begrenzing van het administratief recht
§1. Wat is het administratief recht
Het bestuursrecht bestaat uit twee grote takken:
- Grondwettelijk recht: regels betreffende de vestiging, de structuur en de uitoefening
van de overheid. Het regelt de inrichting van en verhouding tussen de staatsmachten
en de grondrechten van de burgers.
- Bestuursrecht/administratief recht: dit zijn de rechtsregels die de staatstaak van het
besturen beheersen dit wil zeggen na afscheiding van de rechterlijke en wetgevende
macht. Het omvat de voorschriften van de bestuurlijke bedrijvigheid of activiteit.
à Dit is een negatieve definitie en een definitie van formele aard
Een deels organieke en een deels functionele benadering van het bestuursrecht:
Het bestuursrecht normeert het handelen van de staatsorganen die (organiek) tot de
‘uitvoerende macht’ behoren. Het bestuursrecht houdt zich niet enkel bezig met het besturen
door de uitvoerende macht stricto senso, met name de verschillende deelstaatregering, de
ministers, koning, federale regering, enz. maar ook de handelingen die door organen worden
gesteld van gedecentraliseerde en gecentraliseerde overheden (bv: Vlaamse departementen,
NMBS, de post, provincies, gemeentes, enz.)
In het bestuursrecht wordt er naar privaatrechtelijke personen of rechtspersonen gekeken die
door de overheid gemachtigd zijn om eenzijdige rechtshandelingen te stellen die de burger
binden (bv: VUB à heeft eenzijdig beslissingsbevoegdheid ten aanzien van zijn studenten om
onderwijs te verstrekken, examenbeslissingen en studievoortgang. Dit is door de Vlaamse
overheid gegeven aan de VUB.)
Daarnaast zijn er administratieve rechtscolleges, zoals de Raad van State, de Raad voor
Vergunningsbetwistingen of de Raad voor Verkiezingbetwistingen, die uitspraak doen over
talrijke geschillen van bestuur.
à Administratieve beroepen + jurisdictionele beroepen bv: als je het niet eens bent met een
beslissing van examencommissie kan je een administratief beroep uitputten bij VUB à nadien
kan je ontvankelijk beroep instellen bij de raad voor studievoortgangbeslissingen)
Bestuurlijke of administratieve overheden vervullen handelingen met een bestuurlijke, een
wetgevende (=verordeningen, reglementen) of een (quasi-) jurisdictionele inhoud
(=beslissingen van administratieve rechtscolleges).
à Het bestuursrecht beperkt zich dan ook niet tot de taken van ‘tenuitvoerlegging’.
Behoren evengoed tot het domein van het bestuursrecht: een gemeentelijk
belastingreglement (i.e. wetgeving in materiële zin) of, nog, de beslissingen van quasi-
gerechtelijke instanties (autonome, onafhankelijke regulatoren zoals de VREG, CREG, ...) of,
zelfs, van de bestuurlijke rechtscolleges of administratieve rechtscolleges zoals de Raad voor
Vreemdelingenbetwistingen, de Raad voor betwistingen inzake Studievoortgangsbeslissingen,
de Raad voor Vergunningsbetwistingen, de Raad van State die jurisdictionele beslissingen
nemen met het oog op de beslechting van administratiefrechtelijke of bestuursgeschillen.
,In het bestuursrecht kunnen er vier categorieën rechtsregels worden aangeduid:
1) Het bestuurlijk organisatierecht: geheel van regels over hoe het bestuur organiek
georganiseerd wordt
2) Het materieel bestuursrecht: de inhoudelijke rechtsregels inzake het bestuursrecht
zoals het ambtenarenrecht, overheidsopdrachten, administratief goederenrecht, enz.
3) Het procedureel bestuursrecht: regels met betrekking tot het nemen van bestuur
beslissingen (bv: vrienden die op dit moment studeren aan VUB om diploma te behalen
aan farmacie à als die apotheek wil openen gelden hier allemaal regels à je hebt bv-
vergunning nodig van de overheid)
à Technieken om tot een eindebeslissing te komen + wanneer je kan reageren als
rechtsonderhorigen om uw belangen te verdedigen.
4) Het bestuursprocesrecht: regels en beginselen die van toepassing zijn op de
procedures voor de bestuursrechters (materie van de rechtsbescherming)
§2. Het administratief recht is een uitzonderingsrecht
1 – Algemene begrippen
Het bestuursrecht wijkt op tal van punten af van het gemeen recht (met name het
privaatrecht), daarom is het een bijzonder recht/uitzonderingsrecht.
Het bestuursrecht hanteert een eigen terminologie en begrippenapparaat met specifieke
rechtsgevolgen (bv: publiekrechtelijke erfdienstbaarheden, administratieve contracten,
statutaire werving, immuniteit openbaar domein, enz.)
De overheid over bijzonder prerogatieven beschikt. De reden dat het een uitzonderingsrecht
is omwille van het feit dat hij eenzijdige beslissen kan nemen om het algemeen belang te
behartigen.
Het administratief recht wijkt dus in die zin af van het gemeen recht (burgerlijk recht).
- Gemeen recht (burgerlijk recht): partijen die vrij contracten sluiten, die meestal een
persoonlijk belang beogen. De partijen zijn hier gelijk. De wetgever heeft geen reden
om aan één van de partijen een bevoorrechte positie te geven, omdat hier in regel
private belangen op het spel staan. Gelijkheid van partijen is hier een hoofdbeginsel.
- Administratief recht: er is hier een fundamentele ongelijkheid tussen de overheid (die
het algemeen belang nastreeft) en de burger (die een persoonlijk belang nastreeft).
Die ongelijkheid komt tot uiting bij bv het opeisings- en onteigingsrecht. Overheid
heeft dus een bevoorrechte positie.
Daarnaast is het ook een uitzonderingsrecht omdat er vaak zwaardere verplichtingen rusten
op de overheid. Bv: particulier kiest vrij zijn medecontractant à terwijl overheid dit niet vrij
kiest (of niet altijd)
Dus de overheid heeft een imperium/prerogatief om voor het algemeen belang eenzijdige
beslissingen te nemen die resulteren in een eenzijdige bestuurshandeling met rechtsgevolgen
voor derden (‘derdenbeding’).
à bv: beroepsverbod opleggen, onteigenen, onderneming sluiten wegens het niet naleven
van milieuvoorschriften, enz.).
, Omdat het zo’n sterke prerogatieven zijn die zoveel invloed hebben op personen, rusten er
ook bepaalde plichten op de overheid (bv: de overheid zal u moeten horen voordat die een
beroepsverbod oplegt, zal zijn beslissing moeten motiveren, enz.). Die zal moeten uitleggen
waarom die zo’n verregaande maatregel neemt of die niet een minder verregaande maatregel
neemt.
2 – Interpretatie van publiek- en privaatrechtelijke procedés
Het bestuur kan ook privaatrechtelijke technieken gebruiken – zij ziet dan af van de
publiekrechtelijke middelen die haar als zodanig ter beschikking staan. Zij doet dan beroep op
de instemming van de burgers om de medewerking die zij nodig heeft te bekomen.
(bv: overheidsopdrachten à hier is aanvullend het burgerlijk wetboek van toepassing (bv:
overheid kan vennootschap oprichten waardoor het vennootschapsrecht van toepassing is).
Er is geen absolute suma divisio à er is dus een grijze zone waarbij beide rechtstakken elkaar
ontmoeten. Dit kan voor problemen zorgen bij de rechter à waarnaar moet hij neigen, naar
het privaat recht of naar het publiek recht? Met ontwikkeling van het administratief recht is
gebleken dat het beroep op het burgerlijk recht vaak slechts een procedé is. De inhoud en de
werkelijke betekenis van de betrekkingen tussen de burger en de overheid worden immers
vooral bepaald door de aard zelf van de taak die op deze laatste rust.
Meergelaagdheid van het bestuursrecht: we moeten rekening houden met bijzondere
meergelaagdheid. Hiermee wordt bedoeld dat als je een specifieke casus wil oplossen dan zal
je rekening moet houden met Belgisch recht, deelstatelijk recht, Europees recht,
internationaal recht, enz. er kunnen dus verschillende rechtsregels zijn die je nodig hebt om
tot een oplossing te komen.
§3. Wat is een administratieve overheid (boek V – p1272-1283)
Art. 14, §1, 1° en § 3 van de R.v.St: de wetgever wordt er gesproken over een ‘administratieve
overheid’.
Het belang van begrip administratieve overheid:
Je kan enkel naar de raad van state kan gaan om een beslissing van een administratieve
overheid aan te vechten. Dus het begrip administratieve overheid is essentieel om de
rechtsmacht van de raad van state te vatten.
De raad van state heeft vershillende bevoegdheden à hij heeft een eigen bevoegdheid om
eenzijdige rechtshandelingen van administratieve overheden te schorsen en te vernietigen. 2
voorbeelden:
- Apotheekersvergunning à stel iemand vraagt een vergunning aan voor de opening
van apotheek en deze wordt geweigerd à tegen deze weigering kan je beroep
aantekenen bij raad van state.
Stel het wordt toegekend dan kan een concurrent ook een beroep instellen bij de raad
van state voor de vernietiging van het beroep
- Krijgt op einde van het jaar van de examencommissie inzake studievoortgang krijg je
beslissing dat je niet verder mag gaan. Na het intern beroep zou je naar de raad voor
betwistingen inzake studievoortgangbeslissingen. Als je niet tevreden bent met die
beslissing dan kan je nog cassatieberoep instellen bij raad van state à hier gaat men
enkel nagaan of de vorige raad het recht juist heeft toegepast
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lawstudent00. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $17.14. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
71184 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now