Summary
Samenvatting Gerechtelijkrecht + WOORDENLIJST
- Course
- Institution
Samenvatting Gerechtelijkrecht + WOORDENLIJST
[Show more]
Seller
Followarthurvandenhaesevelde
Content preview
GERECHTELIJK RECHT1INLEIDENDE BEGRIPPEN
1.1RECHTSSTAAT EN RECHTSREGELS
RECHTSSTAAT Hierin wordt het leven van (rechts)personen en overheid in bepaalde maatschappij geordend
obv wetgeving en reglementen die tot stand komen door handelen van wetgevende en
uitvoerende macht
Overheid moet bij opstellen wetgevende en reglementaire normen objectieve doelstelling
hebben
RECHTSREGELS = algemene rechtsnorm
Overheid moet rekening houden met in grondwet en internationale verdragen vastgelegde rechten van de
burger ↔ burger en overheid plicht om zich aan wetten te houden
Wetgeving en erin vastgelegde bepalingen = objectief recht
Elk rechtssubject op basis hiervan bevoegdheid om individueel recht te laten gelden
Toepassing individueel recht = subjectief recht
Rechterlijke macht moet onafhankelijke en onpartijdige rechtspraak garanderen obv wetgeving
1.2ONDERSCHEID TUSSEN PUBLIEK RECHT EN PRIVAAT RECHT
1.2.1 PUBLIEKRECHT
Als rechtsregel betrekking heeft op functioneren overheid: specifiek in relatie met burger
Uitoefening staatsgezag: inzicht van de staat, verhoudingen bij uitoefening tussen
Overheid en burgers
Overheid en organen
Organen van overheid onderling
Belgische staat en vreemde staten
Hoofzakelijk onderverdeeld in grondwettelijk recht en administratief recht
strafrecht en strafprocesrecht
fiscaal recht
sociaal recht
economisch recht
1.2.1.1 HET GRONDWETTELIJK RECHT EN ADMINISTRATIEF RECHT
GRONDWETTELIJK RECHT / STAATSRECHT
Inrichting van staat: grondgebied, staatsvorm en uitoefening 3 grondwettelijke machten
Fundamentele rechtsbescherming van burgers tegenover staat: grondwettelijke rechten en vrijheden,
sociale grondrechten
1
,ADMINISTRATIEF RECHT / BESTUURSRECHT
Regelt organisatie (oa territoriale en functionele decentralisatie) en structuren (personeel, goederen, handelingen) van
uitvoerende macht – openbare diensten en organisatie
* Elementaire kennis van Belgische staatsstructuur (federaal, gemeenschap, gewest) van belang om
werking instellingen te begrijpen
* Overheid moet wetgeving respecteren en geen beslissingen maken in
tegenstrijd Gebonden aan beginselen van behoorlijk bestuur
Om algemeen belang te dienen meer uitgebreide rechten dan individu
Kan uitvoerbare beslissingen nemen incl. administratieve sancties
* Burger heeft rechtsbescherming en kan in relatie met overheid wetgeving en administratieve beslissingen betwisten
GRONDWETTELIJK HOF
Waakt over 3 belangrijke principes
1 Dat wetten, decreten en ordonnanties binnen bevoegdheden blijven die Grondwet en bijzondere
wetten aan verschillende wetgevers gegeven hebben
2 Dat wetten, decreten en ordonnanties de grondwetsartikelen respecteren over de rechten en
vrijheden van alle Belgen, over invoeren van belastingen en over bescherming van vreemdelingen op
Belgisch grondgebied
3 Dat wetten, decreten en ordonnanties het beginsel van federale loyauteit respecteren
Kan wetten, decreten en ordonnanties schorsen
Mogen tijdelijk niet toegepast worden
Kan wetten, decreten en ordonnanties vernietigen
Mogen definitief niet meer toegepast worden – alsof ze nooit bestaan hebben
Betwisting tijdens procedure voor rechtbank onder bevoegdheid Grondwettelijk Hof
Rechter kan prejudiciële vraag stellen alvorens te oordelen
Kan verwezen worden naar Raad van State, afdeling wetgeving
- Belangrijk voor totstandkoming wetten doordat zij advies geven over wetsontwerpen/-
voorstellen
- Adviezen zijn niet bindend, wel belangrijke impact + dragen bij tot goede wetgeving
Belangrijke rechtsbescherming tegen handelingen van uitvoerende macht – uitgeoefend door beroep bij
administratieve overheid of administratief rechtscollege
BEROEPSPROCEDURE BIJ ADMINISTRATIEVE OVERHEID
Kan bestaan onder vorm van
- Administratief beroep
- Georganiseerd administratief beroep
Wettelijk uitgewerkt beroep waardoor burger verplicht is eerst deze procedure te doorlopen
1.2.1.2 STRAFRECHT EN STRAFPROCESRECHT
Overheid heeft monopolie van geweld
Privileges om burgers die op haar grondgebied wonen en verblijven, met zekere gerechtvaardigde
dwang te verplichten wetten na te leven
* Kan via gerechtelijk apparaat iemand van vrijheid beroven – gewone burger kan dit niet
* Burger mag recht niet in eigen handen nemen: moet zich wenden tot organen van overheid om zijn
rechten te beschermen
2
,Burgers worden beschermd tegen willekeur van overheid
Kan enkel vervolgd worden voor misdrijven die uitdrukkelijk bij wet zijn vastgelegd en gestraft met
door wet bepaalde straffen
Overheid treedt op via Openbaar Ministerie
STRAFRECHT
Bepaalt welke handelingen strafbaar zijn en welke straffen toegepast worden
Misdrijf is door wet strafbare handeling of verzuim
Elk misdrijf vereist materieel en moreel element
Uitwendig waarneembare gedraging + strafrechtelijke schuld
Opzet niet noodzakelijk – ook onachtzaamheid
Legaliteitsbeginsel
Misdrijven bepaald door wettelijke bepaling + straf bepaald door wet
Strafwetboek + bijzondere wetten
Misdrijven opgedeeld in 3 categorieën
1 Overtreding
Lichtste vorm
Straffen
- Gevangenisstraf van 1 – 7 dagen
- Geldboete van 1 tot 25 euro x toepasselijke opdeciemen (x8)
Openbaar dronkenschap, nachtlawaai …
2 Wanbedrijf
Ernstig karakter
Straffen
- Gevangenisstraf van 8 dagen – 5 jaar
- Geldboete van minstens 26 euro x toepasselijke opdeciemen (x8)
Toebrengen van slagen en verwondingen, diefstal, oplichting, verkeersovertredingen
…
3 Misdaad
Zware criminele feiten
Zeer zware straffen
- Tijdelijke of levenslange opsluiting of hechtenis
Doodslag, moord …
Straffen kunnen verhogen bij herhaling
* Boven gevangenisstraf of geldboete OOK mogelijkheid van RB om veroordelen te ontzetten uit bepaalde
politieke en burgerlijke rechten of terbeschikkingstelling van strafuitvoeringsrechtbank
+ andere sancties (verbeurdverklaring, rijverbod …)
* Ook werkstraf mogelijk – min 20 uur, max 300 uur – als autonome straf in correctionele en politie zaken
* Niet alle straffen worden effectief opgelegd – RB kan zelf beslissen en straf met uitstel opleggen of
3
, opschorting van uitspraak van straf gelasten
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller arthurvandenhaesevelde. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.48. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
82191 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now