Karel de Grote hogeschool | Cross Media Management | 2022-2023
, 1
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 4: macro-economische grootheden .............................................................................................................................. 7
Inleiding ........................................................................................................................................................................................... 7
Macro-economie .......................................................................................................................................................................... 7
Definitie .................................................................................................................................................................................... 7
De economische kringloop .............................................................................................................................................................. 7
Bestudering activiteiten huishouding ......................................................................................................................................... 7
Gezinnen, overheid en buitenland ............................................................................................................................................. 7
Bedrijven ................................................................................................................................................................................... 7
Vereenvoudigde economische kringloop ...................................................................................................................................8
De berekening van de economische activiteit ................................................................................................................................8
Het bbp (bruto binnenlands product).........................................................................................................................................8
Definitie van het bbp .................................................................................................................................................................8
Economische activiteit ................................................................................................................................................................ 9
Aanbodfactoren ....................................................................................................................................................................... 9
Vraagfactoren .......................................................................................................................................................................... 9
Metingen van het bbp ................................................................................................................................................................. 9
Productiebenadering (=> hoeveel wordt er geproduceerd) ...................................................................................................... 9
Bestedingsbenadering (wat wordt er verbruikt)...................................................................................................................... 10
Inkomensbenadering............................................................................................................................................................... 10
Het reële en nominale bbp ............................................................................................................................................................ 10
Reële bbp .................................................................................................................................................................................... 10
Nominaal bbp............................................................................................................................................................................. 10
Correcties op het nominaal bbp .............................................................................................................................................. 10
Het bbp als maatstaf voor onze welvaart ....................................................................................................................................... 11
Is het bbp wel een goede maatstaf.............................................................................................................................................. 11
Geen kennis over herkomst cijfers ........................................................................................................................................... 11
Het bbp kan enkel en alleen in geld uitgedrukt worden ........................................................................................................... 11
Geen kennis over gebruik ......................................................................................................................................................... 11
Betere maatstaven ....................................................................................................................................................................... 11
Hoofdstuk 5: conjunctuur, groei en ontwikkeling ......................................................................................................................... 13
De conjunctuur ............................................................................................................................................................................... 13
Conjunctuurbeweging.................................................................................................................................................................13
Definitie ................................................................................................................................................................................... 13
Grafiek...................................................................................................................................................................................... 13
Karel de Grote hogeschool | Cross Media Management | 2022-2023
, 2
Indicatoren van economische activiteit .................................................................................................................................... 14
Op basis van cijfers ................................................................................................................................................................. 14
Op basis van cijfers in verhouding met de tijd ........................................................................................................................ 14
Op basis van buikgevoel .......................................................................................................................................................... 14
Conjunctuurpolitiek....................................................................................................................................................................15
Definitie ................................................................................................................................................................................... 15
Anticyclisch beleid ...................................................................................................................................................................15
De economische groei.....................................................................................................................................................................15
Het dalen en stijgen van de economie .......................................................................................................................................15
Bepaling grootte groei economie ............................................................................................................................................. 15
Determinanten van de groeibeweging......................................................................................................................................15
Ontwikkeling ................................................................................................................................................................................. 16
Maatstaffen voor ontwikkeling .................................................................................................................................................. 16
Het inkomen ........................................................................................................................................................................... 16
Alternatieve maatstaven van maatschappelijk welzijn ........................................................................................................... 16
Hoofdstuk 6: nationaal inkomen en werkgelegenheid ..................................................................................................................17
De arbeidsmarkt .............................................................................................................................................................................17
Aanbod van arbeidskrachten ......................................................................................................................................................17
Arbeidsmarkt ...........................................................................................................................................................................17
Vraag naar arbeidskrachten ....................................................................................................................................................... 18
Invloed van de vraag ............................................................................................................................................................... 18
Formules bij de arbeidsmarkt.................................................................................................................................................. 18
De werkloosheid ............................................................................................................................................................................ 19
Wie en wat ................................................................................................................................................................................. 19
Definitie .................................................................................................................................................................................. 19
Kwetsbare groepen voor werkloosheid .................................................................................................................................... 19
Begrippen ................................................................................................................................................................................ 19
Soorten, oorzaken en bestrijding............................................................................................................................................... 20
Soorten en oorzaken ............................................................................................................................................................... 20
Bestrijding ............................................................................................................................................................................... 20
Hoofdstuk 7: geld, monetair beleid en inflatie ............................................................................................................................. 22
Het geld .......................................................................................................................................................................................... 22
Functies van het geld ................................................................................................................................................................. 22
Geschiedenis van het geld ....................................................................................................................................................... 22
Voorwaarden van het geld ...................................................................................................................................................... 22
Doelen van het geld ................................................................................................................................................................. 22
Karel de Grote hogeschool | Cross Media Management | 2022-2023
, 3
Betalingsverkeer vandaag .......................................................................................................................................................... 23
Het chartaal geld of stoffelijke geld ........................................................................................................................................ 23
Giraal geld ............................................................................................................................................................................... 23
Quasi geld (bijna geld) ............................................................................................................................................................ 24
Meeteenheden voor geldhoeveelheid ....................................................................................................................................... 24
Geldsubstitutie en geldschepping/ -vernietiging ...................................................................................................................... 24
Definities ................................................................................................................................................................................. 24
Girale geldschepping ............................................................................................................................................................... 25
Vraag en aanbod van geld .......................................................................................................................................................... 26
Vermogensmarkt .................................................................................................................................................................... 26
Het monetair evenwicht ............................................................................................................................................................ 26
Het gebruik van geld ............................................................................................................................................................... 26
Ruil- of verkeersvergelijking van Fisher .................................................................................................................................. 27
Streven naar een monetair evenwicht ..................................................................................................................................... 27
De monetaire politiek van het eurosysteem ................................................................................................................................. 27
De eurozone ............................................................................................................................................................................... 27
Monetaire politiek in de eurozone .......................................................................................................................................... 27
Belang van prijsstabiliteit ....................................................................................................................................................... 28
Het eurosysteem ........................................................................................................................................................................ 28
Doelstellingen en taken........................................................................................................................................................... 28
Rente, de kracht van de ECB ................................................................................................................................................... 28
Het inflatieverschijnsel ..................................................................................................................................................................29
Het begrip inflatie ......................................................................................................................................................................29
Definitie .................................................................................................................................................................................. 29
Oorzaken inflatie ....................................................................................................................................................................... 29
Conjuncturele inflatie ............................................................................................................................................................. 29
Structurele inflatie .................................................................................................................................................................. 29
Monetaire inflatie ................................................................................................................................................................... 30
Gevolgen van een (hoge) inflatie ............................................................................................................................................... 30
Lage inflatie (onder de 2%) ..................................................................................................................................................... 30
Hoge inflatie............................................................................................................................................................................ 30
Bestrijding van inflatie ............................................................................................................................................................... 30
Conjuncturele of vraaginflatie ................................................................................................................................................ 30
Structurele of kosteninflatie .................................................................................................................................................... 31
Deflatie ........................................................................................................................................................................................ 31
Definitie ................................................................................................................................................................................... 31
Karel de Grote hogeschool | Cross Media Management | 2022-2023
, 4
Deflatie, één van de ergste fenomenen voor de economie ........................................................................................................ 31
Hoofdstuk 8: internationale betrekkingen.................................................................................................................................... 32
Betekenis en beschrijving van het Belgische handelsverkeer ....................................................................................................... 32
Internationale context ............................................................................................................................................................... 32
De open economie ................................................................................................................................................................... 32
Hoe open is een economie ....................................................................................................................................................... 32
Waarom heeft België een open economie ............................................................................................................................... 32
Buitenlandse handel van België ................................................................................................................................................. 33
De handelsbalans .................................................................................................................................................................... 33
De werking van het systeem van vrij internationaal handelsverkeer........................................................................................... 33
Theorie van Adam Smith (grondlegger vrijhandelsgedachte) .................................................................................................. 33
Conclusies theorie ................................................................................................................................................................... 33
Kenmerken vrije handel .......................................................................................................................................................... 33
Voor- en nadelen aan vrije handel............................................................................................................................................. 33
Voordelen ................................................................................................................................................................................ 33
Nadelen ................................................................................................................................................................................... 34
Ongebreidelde vrijhandel of toch niet ...................................................................................................................................... 34
Protectionisme ........................................................................................................................................................................ 34
Handelspolitiek .............................................................................................................................................................................. 35
Handelspolitieke maatregelen ................................................................................................................................................... 35
Protectionistische maatregelen .............................................................................................................................................. 35
Wisselmarkt ................................................................................................................................................................................... 35
Definitie...................................................................................................................................................................................... 35
Wat is de wisselmarkt ............................................................................................................................................................. 35
ISO-code vreemde valuta ........................................................................................................................................................ 36
Uitdrukking wisselmarkt ........................................................................................................................................................ 36
De bied- en laatkoers (standpunt banken) ............................................................................................................................... 36
De bied -of aankoopkoers .............................................................................................................................................................. 36
De laat -of verkoopkoers ......................................................................................................................................................... 36
Soorten wisselmarkten............................................................................................................................................................... 37
Cliëntenmarkt vs. interbankenmarkt...................................................................................................................................... 37
Contantmarkt vs. termijnmarkt ............................................................................................................................................. 37
Appreciatie vs. depreciatie ......................................................................................................................................................... 37
Appreciatie .............................................................................................................................................................................. 37
Depreciatie .............................................................................................................................................................................. 37
De betalingsbalans ......................................................................................................................................................................... 38
Karel de Grote hogeschool | Cross Media Management | 2022-2023
, 5
Definitie...................................................................................................................................................................................... 38
Wat is een betalingsbalans ..................................................................................................................................................... 38
Hoofdstuk 9 : internationale samenwerking ................................................................................................................................ 39
Vormen van economische integratie............................................................................................................................................. 39
Definitie...................................................................................................................................................................................... 39
Wat is economische integratie................................................................................................................................................ 39
Soorten economische integratie ................................................................................................................................................ 39
Vrijhandelszone ...................................................................................................................................................................... 39
Douane-unie ........................................................................................................................................................................... 39
Gemeenschappelijke markt ..................................................................................................................................................... 39
Economische Unie................................................................................................................................................................... 39
Monetaire unie ........................................................................................................................................................................40
De economische en monetaire unie (EMU)................................................................................................................................. 40
De eurozone .............................................................................................................................................................................. 40
De weg erna toe.......................................................................................................................................................................40
Voor -en nadelen van de EMU.................................................................................................................................................40
Mondiale samenwerking: internationaal handelsverkeer ............................................................................................................ 41
Internationale handelsverenigingen.......................................................................................................................................... 41
Wereldhandelsorganisatie (WTO).......................................................................................................................................... 41
UNCTAD ................................................................................................................................................................................. 41
OESO ...................................................................................................................................................................................... 41
Mondiale samenwerking: internationaal betalingsverkeer .......................................................................................................... 42
Betalen op internationaal niveau............................................................................................................................................... 42
Internationaal Monetair Fonds (IMF) .................................................................................................................................... 42
De Wereldbank ....................................................................................................................................................................... 42
Internationale beleidscoördinatie ................................................................................................................................................. 42
Economisch beleid op internationaal niveau ............................................................................................................................ 42
G7 ............................................................................................................................................................................................ 42
G20 .......................................................................................................................................................................................... 43
Hoofdstuk 10: milieu en duurzame ontwikkeling .........................................................................................................................44
Milieu .............................................................................................................................................................................................44
Ecologische termen ....................................................................................................................................................................44
Ecologische voetafdruk ........................................................................................................................................................... 44
Biologische capaciteit van het milieu......................................................................................................................................44
Ecologisch tekort ....................................................................................................................................................................44
Ecologische schuld ..................................................................................................................................................................44
Karel de Grote hogeschool | Cross Media Management | 2022-2023
, 6
Milieu-instrumenten..................................................................................................................................................................44
Op nationaal niveau................................................................................................................................................................ 44
Op Europees niveau ................................................................................................................................................................ 45
Duurzame ontwikkeling: groei en milieu ..................................................................................................................................... 45
Duurzame ontwikkeling ............................................................................................................................................................ 45
Definitie .................................................................................................................................................................................. 45
De vijf dimensies ..................................................................................................................................................................... 45
Hoofdstuk 11: overheid .................................................................................................................................................................. 46
Doelstellingen van economische politiek .................................................................................................................................... 46
Doeleindes................................................................................................................................................................................. 46
Op lange termijn .....................................................................................................................................................................46
Op korte termijn .....................................................................................................................................................................46
De overheidsfinanciën .................................................................................................................................................................. 46
De overheidsbegroting.............................................................................................................................................................. 46
Definitie ..................................................................................................................................................................................46
Begrotingsprincipes ................................................................................................................................................................46
Uitgangspunten begroting ...................................................................................................................................................... 47
De overheidsuitgaven ................................................................................................................................................................ 47
Waar spendeert de overheid geld aan ..................................................................................................................................... 47
De overheidsinkomsten .............................................................................................................................................................48
Indeling van de belastingen.....................................................................................................................................................48
Het financieringssaldo van de overheid ....................................................................................................................................48
Formule ...................................................................................................................................................................................48
Karel de Grote hogeschool | Cross Media Management | 2022-2023
, 7
Hoofdstuk 4: macro-economische grootheden
Inleiding
Macro-economie
Definitie
De macro-economie is het deel van de economische wetenschap dat de economische grootheden op geaggregeerd niveau
bestudeert (=> grote groepen).
Grote groepen: een land, Europa als geheel, handelsrelaties tussen landen, … => alle economische “agenten” of
“huishoudingen” worden in samenhang bestudeerd
Macro-economische vraagstukken over economische groei, armoede, milieu, werkloosheid, inflatie, …
Mogelijke huishoudingen die bestudeert kunnen worden:
o De gezinnen
o De bedrijven
o De overheid
o Het buitenland
De economische kringloop
Bestudering activiteiten huishouding
Gezinnen, overheid en buitenland
De macro-economie gaat bij elk huishouding verschillende activiteiten bestuderen die enkel aan die bepaalde huishouding
gelinkt kunnen worden:
De gezinnen consumeren en sparen
De overheid belast en consumeert
Het buitenland: België exporteert naar en importeert vanuit het buitenland
Bedrijven
De bedrijven gaan investeren waarin men verschillende soorten investeringen kan onderscheiden.
Soorten investeringen
Een eerste indeling van de investeringen gebeurd op het niveau van bruto en netto. Onder de bruto-investeringen verstaat
men de vervangingsinvesteringen en de netto-investeringen. De netto-investeringen bestaan uit de
uitbreidingsinvesteringen en de voorraadwijzigingen.
Vervangingsinvesteringen
Om kapitaalgoederen te vervangen die onderhevig zijn aan slijtage => er is geen uitbreiding van de productiecapaciteit
Karel de Grote hogeschool | Cross Media Management | 2022-2023
, 8
Uitbreidingsinvesteringen
Om kapitaalgoederen uit te breiden => er is uitbreiding van de productiecapacitei
Daarnaast maken we ook een onderscheiding in de breedte en diepte waarin de investeringen gebeuren.
Breedte-investeringen
Uitbreiding zonder verhoging van de kapitaalintensiteit 1
Diepte-investeringen
Uitbreiding met verhoging kapitaalintensiteit 1
Voorraadinvesteringen: aanleggen van voorraden van niet verkochte consumptiegoederen (vlottende investeringen) –
desinvesteringen indien voorraad afneemt
Vereenvoudigde economische kringloop
De berekening van de economische activiteit
Het bbp (bruto binnenlands product)
Definitie van het bbp
Het bbp is de marktwaarde van de totale stroom eindgoederen en -diensten die de economie van een land over een periode
(meestal 1 jaar) produceert.
1
Kapitaalintensiteit = K/L = ingezette hoeveelheid kapitaal op ingezette hoeveelheid arbeiders. Breiden de investeringen in kapitaalgoederen uit zonder dat
er meer arbeiders worden ingezet, dan stijgt de kapitaalsintensiteit
Karel de Grote hogeschool | Cross Media Management | 2022-2023
, 9
Bbp is de marktwaarde => aan marktprijzen geproduceerd => enkel die recentelijk geproduceerd zijn
van alle => binnen de economie (legaal verkocht + soms in een land => enkel de productie binnen het eigen land
schattingen illegale activiteiten)
binnen een vastgestelde periode => meestal een jaar (of
eind- => geen halffabricaten (tenzij voorraden) kwartaal)
producten en diensten => zowel tastbaar als niet-tastbaar
Economische activiteit
De economische agenten werken samen om het bbp tot stand te brengen. Dit doet men door de economische activiteit te
gaan bestuderen.
Economische activiteit: mensen en middelen die samenwerken om een productie tot stand te brengen
(aanbodfactoren) dat door die mensen gevraagd wordt (vraagfactoren) => het bbp
Aanbodfactoren
Bevat de productiecapaciteit die wordt ingedeeld in:
Bevolkingsgroei of bevolkingssamenstelling
Kapitaal
Technologie
Onderwijs: structurele factoren (=> wat er gebeurt op lange termijn)
Vraagfactoren
Onder de vraagfactoren verstaan we:
De vraag van gezinnen
Bedrijven
Overheid
Buitenland: conjuncturele factoren (=> fluctueert op korte termijn)
Metingen van het bbp
Productiebenadering (=> hoeveel wordt er geproduceerd)
Productiebenadering is de totale waarde van de goederen en diensten die gedurende één jaar zijn geproduceerd:
Toegevoegde waarde: marktwaarde (de verkoopprijs) min de waarde van de gekochte en verbruikte grond- en
hulpstoffen
Totale toegevoegde waarde van bedrijven en overheid
Onderscheid bruto en netto productiebenadering
In de productiebenadering tellen we de toegevoegde waarden samen van alle bedrijven en de overheid. Hierin maken wij het
onderscheid tussen de bruto en netto toegevoegde waarden.
Karel de Grote hogeschool | Cross Media Management | 2022-2023
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fleurvanderjeught. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.34. You're not tied to anything after your purchase.