Huishoudelijke mededelingen
Van de Examencommissie:
Essay:
• Teksten m.b.v. ChatGPT generen is plagiaat
• Steekproefsgewijs gesprekken met studenten in week 5
Tentamen > gebruik wetboeken:
• Verboden bij te schrijven
• Verboden coderingen aan te brengen (bijv. met kleur)
• Verboden tabjes met tekst in te voegen
Het is een open boek tentamen. De voorgeschreven arresten mag je ook meenemen naar het tentamen. Je
mag niet bijschrijven. En je moet het hele arrest uitprinten. Je mag niet alleen de samenvatting meenemen.
Thema’s ondernemingsrecht
Drie hoofdthema’s:
• Juridische organisatie van de onderneming
- o.a. organen/bevoegdheden/geschillen
• Vertegenwoordiging
• Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid
Privaatrechtelijke rechtspersonen
Boek 2 BW:
• Vereniging
• Coöperatie
• (Onderlinge waarborgmaatschappij)
• Naamloze vennootschap (NV)
• Besloten vennootschap (BV)
• Stichting
Dit is een limitatieve lijst. De onderlinge waarborgmaatschappij komt tijdens dit vak niet aan de orde.
Ter onderscheiding:
• Personenvennootschap (maatschap, VOF, CV) = samenwerkingsovereenkomst (art. 7A:1655 BW) Dit
zijn geen privaatrechtelijke rechtspersonen, maar samenwerkingsovereenkomsten. Dit staat ook in dit
genoemde artikel.
• Eenmanszaak Hier zijn er heel veel van in Nederland. Een eenmanszaak betekent niet dat er maar 1
persoon werkt. Er kunnen best meer mensen werkzaam zijn.
De vereniging van eigenaars is wel een privaatrechtelijke rechtspersoon is geregeld in Boek 5. Maar daar wordt
hier verder geen aandacht aan besteed.
Een coöperatie is iets anders dan een corporatie. Een corporatie is een samenwerkingsverband, bijvoorbeeld
een woningcorporatie. Haal dit dus niet door elkaar.
De bovenstaande rechtspersonen hebben allemaal hun eigen titel. Art. 2:53a BW is een belangrijke
schakelbepaling.
Let erop dat je bijvoorbeeld niet de titel van de BV toepast op een NV en anders om.
Regelingen rechtspersonen
Wettelijke regelingen:
• Boek 2 BW
(Let op: WBTR 2020 is deels in werking getreden) Voor NV en BV is volledig in werking getreden. Voor
de vereniging etc. is dit nog niet helemaal in werking getreden.
• Handelsregisterwet 2007 & Handelsregisterbesluit 2008 Moet je ook bestuderen.
2
, • Wet op de Ondernemingsraden (WOR) deze geldt wanneer er 50 werknemers in dienst zijn. Dit geldt
dus ook voor de eenmanszaak de CV etc.
Statuten:
Door de rechtspersoon zelf opgestelde regels betreffende de interne organisatie
Bij de NV en BV wordt dit opgesteld door de algemene vergadering van aandeelhouders. Voor
personenvennootschappen hebben geen statuten. De aanvullende regelingen vind je bij dezen in de
overeenkomst.
Rechtspersoonlijkheid
Art. 2:5 BW:
• ‘Een rechtspersoon staat wat het vermogensrecht betreft, met een natuurlijk persoon gelijk, tenzij uit
het wet het tegendeel voortvloeit’ Dus rechtspersonen hebben dezelfde vermogensrechten als
natuurlijke personen. Een rechtspersoon kan dus eigenaar zijn van goederen, en een vermogen kan
hebben welke afgezonderd is van aandeelhouders. De rechtspersoon kan overeenkomsten aangaan
(het bestuur). Rechtspersonen kunnen onrechtmatig handelen. Dus kunnen aangesproken worden.
Rechtspersonen kunnen strafbare feiten plegen en strafrechtelijk vervolgd worden. RP kunnen niet in
de gevangenis terecht komen en ze kunnen niet trouwen.
• Ook wel: zelfstandig drager van eigen rechten en plichten
Belangrijke kenmerken:
• Rechtspersoon kan niet zelf handelen
• Elke rechtspersoon heeft daarom altijd een bestuur
• “Eigen vermogen”; afgescheiden van privé-vermogens bestuurders en andere betrokkenen
Rechtspersoonlijkheid
In beginsel geen persoonlijke aansprakelijkheid voor schulden voor de rechtspersoon:
• Bestuurders
• Aandeelhouders (zie 2:64/175)
• Leden vereniging
• Toezichthouders
Bijzonder:
• Leden coöperatie (W.A.; zie 2:55 lid 1 jo. 2:56)
• Bestuurders informele vereniging (2:30)
• EenpersoonsBV versus eenmanszaak Als je eigenaar bent van een eenmanszaak, zijn je vermogen en
de eenmanszaak zijn vermengd. De kan ook kiezen voor een eenpersoons BV dan is het vermogen
gescheiden. Dan ben je enig aandeelhouder.
De bestuurders etc. zijn niet persoonlijk aansprakelijk voor de rechtspersoon.
Wettelijke uitzondering als de leden van de coöperatie de letters WA (wettelijke aansprakelijkheid) zijn zij
aansprakelijk voor het tekort. Dat is een keuze die de coöperatie zelf maken. Zij maken zelf de statuten
namelijk. UA uitgesloten aansprakelijkheid, bijv. Rabobank, Suiker Unie, Campina.
Doel rechtspersonen
Doel NV/BV behalen van winst en dit uitkeren aan de leden/aandeelhouders. Dit geld ook voor de
coöperatie.
Doel coöperatie
Doel stichtingen/verenigingen hier is het doel vooral het dienen van goede doelen 2:285 lid 3 en 2:26 lid 3
BW. Denkfout: vereniging en stichting mogen geen winst behalen. Dat mag wel, maar ze mogen het niet
uitkeren aan de leden/betrokkenen. De winst mag wel ten goede komen aan goede doelen. Voor de vereniging
geldt dat ze wel winst mogen maken, maar ze moeten de winst in de vereniging te houden dus om het doel
van de vereniging te dienen. Bijvoorbeeld, de ANWB behaald bijvoorbeeld winst d.m.v. van de winkels.
Uitkering behaalde winsten?
‘Eigen vermogen’
Hoe komt de RP aan geld?
• Kapitaalvennootschappen
• Verenigingen
• Coöperaties
3
, • Stichtingen
Gevolgen voor inrichting rechtspersoon!
Kapitaalvennootschappen (BV/NV) komt aan geldt door middel van het uitgeven van aandelen. Voor
vereniging geldt dat zij geen aandelen uitgeven, dit geldt ook voor de coöperatie en stichting. Voor
verenigingen allerlei verschillende manieren bijv. door contributie of sponsoring en inkomsten uit de kantine.
Voor stichtingen geldt giften maar ook giraal overmaken en sponsoring.
Inrichting rechtspersonen
Kapitaalvennootschappen (NV/BV):
• Bestuur
• Algemene vergadering van aandeelhouders (AV)
- in aandelen verdeeld kapitaal (2:64/175)
• Eventueel Raad van Commissarissen (RvC) (2:140/250)
• Tenzij one tier board (2:129a/239a) Kapitaalvennootschapen NV/BV hebben altijd verplicht een
bestuur. De aandeelhoudersvergadering is een verplicht orgaan. De aandelen hebben 3 functies,
aantrekken van vermogen, uitkeren van winst en stemrecht. Het uitoefenen van stemrecht gebeurt in
de aandeelhoudersvergadering. Een afzonderlijke raad van commissarissen is een two-tier board
(deze houdt toezicht) en wanneer de raad onderdeel is van het bestuur is het een one tier board. Bij
het one tier heb je uitvoerende bestuurders (dagelijkse gang van zaken, wat gebeurt er binnen de
onderneming etc., inkoop en verkoop, dus vertegenwoordigen van de rechtspersoon). De niet-
uitvoerende bestuurders, die houden toezicht op de uitvoerende bestuurders. Alle bestuurders
nemen deel aan de bestuursvergaderingen etc. De niet-uitvoerende bestuurders kunnen ingrijpen (als
ze een meerderheid vormen) en uitvoerende bestuurders schorsen. Het zijn dus allemaal statutaire
bestuurders en ze nemen deel aan het bestuur. De niet-uitvoerende bestuurders hebben dus geen
vertegenwoordigingsbevoegdheid, dit wordt geregeld in de statuten. Ze hebben puur de taak om
toezicht te houden. Ze mogen wel meebeslissen.
Waarom zo ingewikkeld? Dit is over komen waaien uit Amerika en Engeland… Daar werken ze met
een one tier. Dit is aantrekkelijker voor buitenlandse investeerders. We willen aantrekkelijk blijven
voor buitenlandse investeerders.
• Ondernemingsraad:
- is niet een orgaan van de rechtspersoon
• medezeggenschaps’orgaan’ op het niveau van de onderneming (25/27/30 WOR)
Inrichting rechtspersonen
Verenigingen/coöperaties (art. 2:53a)
• Bestuur
• Algemene ledenvergadering (ALV) Je hebt ook stemrecht bij de ALV.
- geen in aandelen verdeeld kapitaal
• Eventueel toezichthoudend orgaan (2:47)
• Tenzij one tier board (WBTR 2020, art. 2:44a, nog niet in werking getreden)
• Ondernemingsraad
Inrichting rechtspersonen
Stichting:
• Bestuur
• Ledenverbod (2:285 lid 1) Het is een materieel begrip. Je moet niet te letterlijk kijken naar het
woordje lid. In het bestuur zitten mensen die noemen we ook leden, namelijk bestuursleden. Als het
orgaan doorslaggevende beslissing kan geven aan het bestuur, dan is er sprake van een overtreding
van een ledenverbod.
• Eventueel toezichthoudend orgaan (2:292a)
• Tenzij one tier board (WBTR 2020, art. 2:291a, nog niet in werking getreden)
• Ondernemingsraad
Bevoegdheden organen
Bestuur
Art. 2:44/129/239/291 lid 1 BW
4
, Eye-opener: “Het bestuur is belast met besturen”!
Wat? Onder meer:
• Leiding dagelijkse gang van zaken (> delegeren)
• Uitstippelen beleid voor de toekomst
• Rechtspersoon vertegenwoordigen in het economische verkeer
• Art. 2:10 BW en, indien nodig, opmaken jaarrekening
Bestuur
Het belang van de rechtspersoon en de eventueel met haar verbonden onderneming of organisatie staat
voorop:
• Art. 2:129/239 lid 5 BW
• Art. 2:44 lid 3 BW
• Art. 2:291 lid 3 BW
Autonome bevoegdheid Het bestuur heeft een autonome bevoegdheid.
Instructierecht AV (in statuten: 2:129/239 lid 4)
Eigen verantwoordelijkheid bestuur Het bestuur heeft altijd een eigen verantwoordelijk. Wat doe je als er een
grootaandeelhouder je opdraagt om iets te doen en jij wil dat niet. Wat moet je dan doen? Ontslag nemen. Je
hebt geen keuze. Dan weet je in ieder geval zeker dat je niet met je privévermogen betrokken raakt.
AV (NV/BV)
Art. 2:107/217 BW: AV heeft “alle bevoegdheid, die niet aan het bestuur of aan anderen is toegekend”
• Door uitoefening stemrecht (2:118/228)
• Zie voor voorbeelden: De Kern, hoofdstuk 5, p. 117-118
• Kort gezegd:
Structuur en inrichting van de NV/BV
Bestuur legt verantwoording af aan AV
Met name: benoeming / ontslag bestuurders
RvC (NV/BV) = vrijwillig
Two Tier Board
Taken > art. 2:140/250, lid 2 BW:
• Het houden van toezicht
• Advisering van het bestuur
• RvC richt zich naar belang NV/BV + onderneming
Het bestuur legt ook verantwoording af aan de RvC:
• Art. 2:147/257, lid 1 BW: RvC kan bestuurders schorsen
RvC (NV/BV)
Benoeming commissarissen:
• Art. 2:142/252 BW: door de AV
• Bijzonderheid in art. 2:143/253 BW: bijvoorbeeld bank of overheid
Ontslag commissarissen:
• Art. 2:144/254 BW: door degene die bevoegd is tot benoeming
Geen verplicht orgaan, maar wel bevoegd tot benoeming en ontslag.
One tier board (NV/BV)
Art. 2:129a/239a BW
• Bestuur met uitvoerende en niet uitvoerende bestuurders
• Niet uitvoerende bestuurders in plaats van commissarissen
• Staat ter vrije keuze!
• Benoeming: art. 2:132/242 BW
• Ontslag: art. 2:134/244 BW
• Schorsing uitvoerende bestuurder: art. 2:134/244 BW
Taken niet uitvoerende bestuurders:
• Toezicht op en advisering van uitvoerende bestuurders
• Niet uitvoerende bestuurders hebben zitting in het bestuur en nemen deel aan de besluitvorming
5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller esmeefolkersma1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.98. You're not tied to anything after your purchase.