De Grote Stromingen In De
Wijsbegeerte Van De Oudheid Tot
Heden
Acosta Emiliano
Gebaseerd op Powerpoint slides en lesinhoud van Acosta Emiliano, Prof aan VUB
,Inleiding: Wat is filosofie?
1. We weten ongeveer wat filosofie is
Woorden als de filosoof, filosoferen begrijpen we wel
Weten over wie we praten als we naam filosoof noemen
Men zegt dat filosofie
o Een soort wetenschap over de eerste principes en oorzaken is
Zien als filosofie van de wetenschap
Aristoteles - Griekenland
o Nutteloos en zinloos is
Met filosofie kan je geen problemen oplossen
Nu problemen door vroegere filosofen
o Te abstract is, moeilijk maakt wat eenvoudig is
Woord filosofie lijkt vanzelfsprekend
Definitie blijft vaag: filosofie kan alles... en niets zijn
Filosofie als
o Visie of concept (bv. Filosofie van het bedrijf)
o Life-philosophy
o Spiritualiteit
o Persoonlijke levensvisie
o ...
Geen "men of wij" maar "ik" → anders gaan we gewoon verhalen herhalen
2. Filosofie heeft niets te maken met vanzelfsprekendheden
Eerste stap: emancipatie van
o Vanzelfsprekendheden
o Algemene, beheersende meningen
Vaak bang om iets te zeggen dat tegen de overheersende opinie is
Grote politiekers gaan vaak in tegen de opinie
o Wat 'in' of 'mode' is
Neen zeggen, doen wat je wilt
o Clichés
Kritisch is vraag stellen
Filosofie vraagt afstand & geduld
Filosofie = traag denken
1
,3. Filosofie is niet te begrijpen zonder haar geschiedenis
2 definities van substantie (sub = onder, voorwerp)
o Aristoteles: to ti ên einai = dat wat was te zijn, wat iets moet zijn
Typisch Grieks
bv. wat is een mens? dat wat het moest zijn, wat het is geweest
Niet 1 definitie! Filosofie is dat wat het altijd is geweest
(ruimtelijk & tijd bepaalde filosofieën door verschillende culturen, politieken..)
o Hegel: Substantie = som van accidenten
bv. Stoel = som van alle stoelen die ooit bestonden
Filosofie is een som van al de verschillende filosofiëen
Regulatieve idee of motto: het geheel is het ware
Filosofie niet te begrijpen zonder haar geschiedenis
o De verschillende filosofische disciplines
Natuurfilosofie
Politieke filosofie
Wetenschapsfilosofie
Cultuurfilosofie
...
o De tijperken
Antieke Wijsbegeerte (7de - 2de eeuw V. Chr)
Middeleeuwse Wijsbegeerte (2de eeuw v Chr - 15de eeuw na Chr)
Moderne Wijsbegeerte (15de eeuw - 1831)
Moderniteit (ca. 1831-1945)
Postmoderniteit (ca. 1945 - heden)
o De grote stromingen
Rationalisme
Empirisme
Atheïsme
Humanisme,...
4. Een beetje filologie
Filologie = de geschiedenis van de woorden (Grieks)
o Filo → vriend
o Logos → woorden
Filosofie (φιλο-σοφία) = wijsbegeerte (Grieks)
o Filo → vriend: liefde voelen voor
o Sofie → wijsheid
Begeerte = wens, dorst drang
o Aristoteles: alle mensen streven op natuurlijker wijs naar kennis
o Wij willen altijd weten, curiositeit instinkt, maar moeten er een doel aangeven
Gebrek aan wijsheid
o Socrates: ik weet dat ik niets weet
o Info gekregen over Socrates van Plato, hij was leerling, Socrates schreef niets zelf,
Plato schreef in dialoog
2
, 5. Vijand van de wijsheid
Vriend van de wijsheid
o Gewoon een leerling
o We weten niets, bescheiden want niemand weet iets
Vijand van de wijsheid
o Vijand van de wijze, de wetenschappers, dominante opinie
o Vijand van andere 'vrienden van de wijsheid'
o Directe aanval tegen autoriteit
Gilles Deleuze: filosofie is AGON
o Agon = wedstrijd
o Moeten in het Grieks zeggen omdat competities typisch Grieks was (bv. sport, poëzie,
literatuur...)
o Rivaliteit is typisch aan filosofie → strijdtoneel
o AGON = versus
Materialisme vs idealisme
Rationalisme vs empirisme
Transcendentale filosofie vs rationalisme
Empirisme vs scepticisme
...
6. Filosofie: storende wijsheid, filosofen zijn "ambetante mensen"
Socrates
o "Ik weet dat ik niets weet"
o "Ik weet dat wat jullie voor waar, goed, juist & schoon houden, vals is"
o De horzel van Athene → stoorde altijd
o Voor gerecht gebracht omdat
Voerde nieuwe Goden in
'Misleidde' de jeugd
o Ter dood veroordeeld
Plato
o "De Atheense democratie is een tirannie"
Rijke familie had de macht ↔ democratie
o "FIlosoof moet koning zijn"
o Hij zei de waarheid tegen de autoriteiten
o Gevangen & als slaaf verkocht
Koning had geen tegenargumenten op zijn kritiek, maar koning had wel
macht
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lwensele. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.12. You're not tied to anything after your purchase.