Summary
Samenvatting inleiding tot het recht
- Course
- Institution
Lesnota's en eigen nota's
[Show more]
Seller
Follow
somebodycrimi
Content preview
Samenvatting inleiding tot het rechtProf: Geert Debersaques
Inhoudsopgave
DEEL I. HET RECHT EN ZIJN BRONNEN .............................................................................................................. 2
HET BEGRIP RECHT ................................................................................................................................................... 2
1. Het is context-, tijds- en plaatsgebonden ............................................................................................. 2
2. Gemeenschappelijke kenmerken (p. 3 boek) ........................................................................................ 2
3. Conclusie .............................................................................................................................................. 3
INDELING VAN HET RECHT.......................................................................................................................................... 4
1. Publiek recht vs. Privaat recht .............................................................................................................. 4
2. Gemengde rechtstakken ...................................................................................................................... 5
3. Internationaal recht ............................................................................................................................. 5
4. Andere indelingen ................................................................................................................................ 5
BRONNEN VAN HET RECHT......................................................................................................................................... 8
1. Vooraf & Algemeen: materiële en formele rechtsbronnen (p.12) ........................................................ 8
2. De wet .................................................................................................................................................. 9
3. De algemene rechtsbeginselen .......................................................................................................... 19
4. De rechtspraak ................................................................................................................................... 21
5. De gewoonte ...................................................................................................................................... 22
6. Pseudo-wetgeving .............................................................................................................................. 23
7. Paralegale normen ............................................................................................................................. 23
8. De rechtsleer ...................................................................................................................................... 23
9. De billijkheid ....................................................................................................................................... 23
10. Definieer de begrippen .................................................................................................................. 24
DEEL II. DE RECHTSTAKKEN ............................................................................................................................ 24
BURGERLIJK RECHT ................................................................................................................................................ 25
A) Inhoud – begrip (p. 35) ....................................................................................................................... 25
B) Disciplines........................................................................................................................................... 25
C) Enkele basisbegrippen FAMILIErecht ................................................................................................. 25
D) Enkele basisbegrippen VERMOGENSrecht (p. 45) .............................................................................. 34
E) Definieer de begrippen ....................................................................................................................... 35
GERECHTELIJK RECHT.............................................................................................................................................. 36
A) Begrippen ........................................................................................................................................... 36
B) Fundamentele principes “recht spreken” (p. 63) ................................................................................ 36
C) Beginselen Burgerlijk proces recht (NK) ............................................................................................. 37
D) Organisatie van de rechterlijke macht (p. 66) (al gezien) .................................................................. 38
E) Rechterlijke organisatie (p. 66) (al gezien) ......................................................................................... 38
F) Andere organen bij het rechtspreken (NK) ......................................................................................... 38
G) Verloop van de procedure (NK) .......................................................................................................... 38
H) Bewijsregeling (NK) ............................................................................................................................ 38
I) Bemiddeling (NK) ............................................................................................................................... 38
STAATSRECHT ....................................................................................................................................................... 38
A) Begrip ................................................................................................................................................. 38
B) De instellingen .................................................................................................................................... 38
C) De grondwettelijke rechten en vrijheden (p. 130) .............................................................................. 60
ADMINISTRATIEF RECHT .......................................................................................................................................... 62
STRAF- EN PROCESRECHT ........................................................................................................................................ 62
A) Begrippen (p. 144) .............................................................................................................................. 62
B) De grondwettelijke beginselen ........................................................................................................... 62
C) Enkele basisbegrippen van het strafrecht (p. 146) ............................................................................. 63
1
, D) Enkele basisbegrippen van het strafprocesrecht ................................................................................ 66
ONDERNEMINGSRECHT ........................................................................................................................................... 69
SOCIAAL RECHT ..................................................................................................................................................... 69
FISCAAL RECHT ...................................................................................................................................................... 69
INTERNATIONAAL EN EUROPEES RECHT ...................................................................................................................... 69
A) Begrip ................................................................................................................................................. 69
B) Enkele begrippen internationaal recht ............................................................................................... 69
C) De EU .................................................................................................................................................. 70
DEEL I. Het recht en zijn bronnen
Het begrip recht
Kant: “Noch immer suchen die Juristen eine Definition zu ihren Begriffe von Recht”.
1. Het is context-, tijds- en plaatsgebonden
- Geen universele definitie voor het begrip “recht”
- Verschilt van maatschappij tot maatschappij
- Onderscheid normensysteem als moraal, godsdienst, beleefdheid
• Vb: handheld bellen (lockdownfeestje organiseren; alcohol en rijden, roken in
huis/auto
• Soms staat het in de “wet” en is er geen morele norm
• Soms is het een “morele norm” en is er geen “wet”
- Mag ik liegen in het recht? JA, behalve onder eed
2. Gemeenschappelijke kenmerken (p. 3 boek)
A) Recht is een geheel van bindende regels
- Iedereen moet zich eraan houden/geen suggesties of keuze
- 5 categorieën:
• Gebods-, verbods- en verlofbepalingen = leggen bepaald
gedrag/verbieden/toelaten (bv. moet mondmasker dragen, verboden te
roken, vakantieparken mogen open)
• Regels toepasbaar na keuze = toepasselijk als persoon in toestand keuze heeft
gemaakt voor bepaald gedrag (bv. kiezen om te huwen, regels van
toepassing)
• Wilsaanvullende regels = als partijen geen eigen regeling hebben voorzien
(bv. overeenkomst koop-verkoop + eigen aanvullende regels, regels zelf
voorzien tenzij niet voorzien)
• Ondersteunende regels = geen eigenlijke gedragsregels; ondersteuning door
inrichten instellingen, werking in de tijd en ruimte regelen... (bv. werken Raad
van State, gemeentes…)
2
, • Technische regels en formalisme = omwille van rechtszekerheid en
bescherming, heel vaak verregaande gevolgen gelijk nietigheid (nooit
bestaan), formalisme in: het recht (procedurevoorschrift), wilsuiting en
bescherming personen (bv. minderjarigen)
B) Recht moet de samenleving ordenen en in stand houden
- Orde scheppen door:
• Bestaande toestanden/handelingen tot juridische norm te verheffen
▪ Gesanctioneerde feitelijkheid (bv. “alle overeenkomsten strekken tot
wet” of meerderjarigheid in BE vanaf 18jaar)
• Onwenselijk gedrag vermijden/tenietdoen
▪ Overeenkomst onder dwang (bv. schijnhuwelijk, prostitutie etc.)
(vermijden, nietig)
- Beleidsinstrument: instrumentele visie van het recht
- Recht wordt gebruikt om bepaalde levensvisie/politiek systeem te bekrachtigen EN
vernieuwen
• Taks shift; “ontdieseling” autopark
• “De vervuiler betaalt” -> vuilniszakken
• “Betonstop” of “betonshift”
• Verhogen pensioenleeftijd
• Preventieve gezondheidszorg (bv: rookverbod, bescherming tegen passief
roken -> boete van EUR 1000 of bv. suikertax)
C) Recht vereist gezag (en naleving)
- Uitvaardigen van recht:
• Regelgevende organen: betrokkenheid Staat
• “Rechtsgeldig”: respecteren bevoegdheid
▪ Hiërarchie van de normen
▪ Bevoegdheidsverdelende regels
▪ Procedureregels
- Naleven van recht:
• Sanctie als middel afdwingbaarheid
▪ Soorten sancties: penale, administratieve, civiele…
• Handhaving
▪ Rechterlijke macht
▪ Arbitrage (bv. economisch recht)
▪ Bestuur (GAS-boete, stillegging bouwwerf) -> toezicht rechter
▪ Eigenrichting door burger? NEE
3. Conclusie
- Recht is het geheel van regels uitgevaardigd en afgedwongen door de daartoe
bevoegde organen op gezag van de gemeenschap waarvoor ze gelden, en die tot
doel hebben de samenleving te ordenen en in stand te houden
- Recht en andere normensystemen (bv. geloof):
3
, • P. 6-7 besluit
• Verschilpunten:
▪ Oorsprong van het recht
▪ Voorwerp (bv. normen tussen mens-mens, god-mens)
▪ Inhoud (bv. hoe mensen gebruik moeten maken van rechten of
rechten-plichten)
• Raakvlakken:
▪ Beiden organiseren samenleving
▪ Regels in het recht zijn vaak ook morele regels
Indeling van het recht
“Plattegrond van het nationaal recht” (p.8)
Indeling vanuit de functie van de tak
1. Publiek recht vs. Privaat recht
- Kunnen vergelijken:
- Vervaging van de grenzen
• Soms geen scherpe grens: “gerechtelijk privaatrecht” (onduidelijk)
• Vervaging door toenemende rol overheid
▪ Rechtsvormen publiekrecht toepasbaar in privaat recht (bv.
openbaarheid in ondernemingsrecht/financieel recht, bv.
jaarrekeningen zijn openbaar)
▪ Gebruik privaatrechtelijke technieken voor algemeen belang (bv.
“privatisering”, PPS (publieke, private samenwerking), autonome
overheidsbedrijven zoals de NMBS)
- Belang
• Al dan niet dwingend karakter
• Kenmerken en begrippen eigen aan rechtstak (bv. begrip “woonplaats” =
centrum van u belangen)
- Publiek recht is verticaal en privaat recht is horizontaal
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller somebodycrimi. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.10. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now