zeer goede en volledige samenvatting van het vak godsdienst in het eerste jaar kleuteronderwijs. Samenvatting voor het geslotenboek examen in juni. Ik had 16/20 in eerste zit.
Samenvatting godsdienst
Les 1: de levensbeschouwelijke religieuze groei van kleuters
Levensbeschouwing: een wijze van in de wereld staan, de waarden en normen die je hebt, hoe je
denkt over alles wat is
- Iedereen heeft een levensbeschouwing, al dan niet georiënteerd op een traditie
- Deze kan theïstisch (ik geloof), atheïstisch (geloof niet), agnostisch zijn (ik weet het niet goed)
en alles daartussenin
Religie: die vorm van levensbeschouwing die uitgaat van een verhouding tot het heilige, al dan niet
transcendent opgevat, waarbij rituele, affectieve, gedragsmatige en sociale aspecten een grote rol
spelen
- Re-ligare= opnieuw verbinden
Godsdienst: een religie gericht op het geloven in een bepaalde god, datgene waarmee men zich
‘verbindt’ noemt men God
LRG= levensbeschouwelijke en religieuze (godsdienstige) groei
- Deel van totale ontwikkeling van kls
o Levenservaringen
o Vragen naar zin
- Bestaat uit 4 componenten
- Vanuit de katholieke traditie in dialoog met andere tradities
1. De kleuter in ontwikkeling
- Kls= verschillend thuismilieu werken aan levensbeschouwelijke groei en aansluiten bij de
ervaringen van kls vraagt vd KO een fijn aanvoelen vd kls en een grote kunst om te
differentiëren
Belang van stimuleren vd LRG:
- Deel vd totale ontwikkeling vd kleuter
o Focus op: hart, lichaam hoofd en geest
- Stimuleert basisvertrouwen en leert omgaan met mogelijkheden en beperkingen
o Fundamenteel voor leerprocessen en ontwikkeling
- Creëert verbondenheid
- Brengt waarden en normen bij
- Stimuleert symboolgevoeligheid
- Katholieke school: contact met katholieke en andere religies
Het levensbeschouwelijke wordt verschillend verwerkt:
Grote verscheidenheid in verwerking, heeft te maken met:
- De verscheiden levensbeschouwelijke achtergrond vd ouders (en de levensbeschouwelijke
praktijken die kleuters thuis meemaken)
- Of met de aansluiting bij de eigen ervaringen vd kleuters. Kinderen kleuren ervaringen anders
in, aanvaard als KO dat kleuters op je aanbod soms ook niet kunnen of willen ingaan
1
,Houding van kinderen positief beïnvloeden= respectvolle omgang nodig owv hun afhankelijkheid van
volwassenen en hun kwetsbaarheid
2. Levensbeschouwelijke religieuze (godsdienstige) groei
2.1 componenten van levensbeschouwelijke en religieuze groei
A Fundamentele bestaanscondities
A1 vertrouwen – RKvm1
- Bevestigen en uitbreiden vh basisvertrouwen
- In zichzelf en in de wereld
o Invloed uitoefenen
o Stabiliteit
- Vertrouwen in god
o Vertrouwen op het goede
o Mee-beleven met volwassenen
A2 mogelijkheden en beperkingen – RKvm2
- Omgaan met eigen mogelijkheden, de grenzen en beperkingen
- De dood als laatste grens
B verbondenheid
B1 verbondenheid met zichzelf – Rkve1
- Uiterlijk en innerlijk
- De eigen gevoelswereld ordenen
- Stiltebeleving
- Ontwikkeling vh geweten
B2 verbondenheid met anderen – Rkve2
- Egocentrisme tov verplaatsen in een ander
- Vriendschappen vanaf ong 4j
B3 verbondenheid met de gemeenschap – Rkve3
- Kls gaan zz bewust beleven als onderdeel van een gemeenschap
- Solidariteit
B4 verbondenheid met de natuur, de cultuur en met Het Andere – Rkve4
- Bewondering
- Verwondering
- Mysterievolle karakter vd werkelijkheid
C groeien in gevoeligheid voor goed en kwaad – RKgk1
- Lust en onlust bepalen het gedrag
- Goedkeuring of afkeuring door vertrouwenspersoon
- Regels leren naleven
- Nog geen intentioneel gedrag
2
,D verkennen van geloofstaal en groeien in symboolgevoeligheid – RKgs1/2/3
- Voorwaarde voor openheid voor het religieuze is het beschikken over geloofstaal
- Moeilijk voor kls
- Verkennen dmv bijbelverhalen
- Enkel de emotionele laag bij symbolen
2.2 beginsituatie van kleuters: kansen en opgave
OPM:
- Componenten bouwen op elkaar voort, zo groeien ze voor een stuk mee met de leeftijd van
de kleuters
- Belang van beginsituatie om LRG verder te stimuleren
3. Christelijke visie op LRG
Godsdienstaanbod in de klas moet dicht bij het leven vd kls aansluiten
4. De kleuter in zijn LRG
5. LRG vraagt
de specifieke communicatie van Godsdienst: woord-woord-woord
woord vd kls woord van God woord vd KO …
geloofscommunicatie: hierin drukt men diepste overtuiging uit, die te maken heeft met wat men
uiteindelijk als ‘waar’ en ‘betrouwbaar’ ervaart en waar men zijn leven op bouwt
- Vertrouwen nodig en respect
- Geen ‘onbeschreven bladeren’
- Veiligheid
- Sfeer van respect en openheid nodig, ook met anders- en niet-gelovigen
Niveaus van communicatie:
- Niveau vd ervaring
- Niveau vd betekenisverlening
- Niveau vd reflectie
3
,Les 2: godsdienst in mijn weekschema
6. De kleuteronderwijzer aan het werk
6.1 Thematisch werken in de kleuterschool
Godsdienstaanbod: aansluiten op de leef- en belevingswereld vd kleuters
- Kan verweven worden in BC: tijdens uitwerking kans voor levensbeschouwelijke groei en
geloofscommunicatie
- Gods BC: naar aanleiding van kerkelijk feest, bijbelverhaal, ifv een component (opentrekken
naar het leven in totaliteit)
Stimuleren vh levensbeschouwelijke groeiproces
- Stapsgewijs:
o Verkennen: via aanknopingspunten met hun leef- en belevingswereld (assimilatie)
o Verdiepen: kleuters moeten zichzelf aanpassen aan wat aangereikt word
(accommodatie) kansen tot verdieping gecreëerd
o Verwerken: nood aan verwerking en verankering van wat ze meemaken (integratie),
het aangereikte wordt ‘van hen’ kunnen het zich verbeelden en tot uitdrukking
brengen & ermee identificeren (heeft zin en betekenis gekregen)
o Verankeren
- Rijk aanbod = impulsen
o Ervaren en beleven: kind staat centraal met zijn ervaringen
o Geloofsverhalen en -beelden: ook uit andere geloofstraditie
o Rituelen en feesten: verbondenheid met zichzelf, anderen, natuur en cultuur, bidden
in relatie gaan met God en Jezus, rituelen en symbolen aanreiken kans bieden
om de religieuze dimensie op een actieve, meebelevende manier te leren kennen
Differentiëren in aanbod, verwerkingsmogelijkheden en in de
verankeringsmogelijkheden
6.2 van BC tot lesvoorbereiding
STAP 1: één componentendoel kiezen
- je kan componentendoel kiezen op basis van:
o een verhaal/boek dat centraal staat tijdens je week: selecteer een waarde die
centraal staat en kies op basis daarvan je componentendoel (cf. les verhalen)
o het BC zelf
bijvoorbeeld bij het BC moederdag kan je voor RKve2 kiezen of RKvm1
bij het begin van het schooljaar kan je voor het groepsgevoel gaan (RKve3)
Bij Pasen kan je kiezen voor RKgs1 of RKgs3
o de nood om in te zetten op een component van de LRG
vb als er veel ruzie gemaakt wordt in de klas, kan je ervoor kiezen om in te
zetten op de verbondenheid in de klas (RKve3)
o een actuele gebeurtenis
je kan er bijvoorbeeld voor kiezen om te werken rond RKvm1 (vertrouwen vs
wantrouwen) naar aanleiding van een actuele gebeurtenis (vb terroristische
aanval) waar in media veel aandacht voor is
- componentendoel = generiek doel (bij ZiLL)
- je mag maar één component kiezen verantwoorden (in ‘verloop’) !!
4
, STAP 2: impulsdoelen kiezen + brainstormen over activiteit
Dus binnen elk componentendoel heb je steeds drie soorten impulsen, met eenzelfde soort
activiteiten:
- Waar kleuters dingen aan de lijve beleven, terugblikken op eerdere ervaringen…
Ervaren en beleven
- Waar je iets vanuit een traditie binnenbrengt (in eerste instantie de katholieke)
Geloofsverhalen en -beelden
- Activiteiten waar kleuters deelnemen aan een ritueel/feest… iets dat regelmatig terugkomt
Rituelen en feesten
- 4 LRG-activiteiten per BC
!! bij ZiLL: doorklikken tot niveau van impulsdoelen 2 voordelen
- Impulsdoel wordt (samen met andere aangeklikte doelen van LRG-activiteit) mee opgenomen
en dus vermeld in godsdienstfiche voor inspectie is het belangrijk dat ze de soort impuls
herkennen
- Impulsdoel kan helpen voor het formuleren van de concrete doelstelling (op het LVB)
- Kies doelen per activiteit
- OPM: elke impuls moet min 1 keer aan bod komen, binnen je gekozen component en BC
- + eventueel een extra persoonsgebonden doel
Belangrijk:
- Elke impuls moet min 1 keer aan bod komen binnen gekozen component en BC
- Per LVB:
o 1 impulsdoel (gods)
o 1 persoonsgebonden of cultuurgebonden doel
STAP 4: groeilijn uitschrijven
Welk groeiproces wil je bevorderen? Waar wil je met je kleuters naartoe?
- 1 component per BC
- 4 stappen:
o Verkennen
o Verdiepen
o Verwerken
o Verankeren
= rode draad/concreet stappenplan
- 4 stappen schrijf je uit in groeilijn
- Werk je uit doorheen de 3 impulsen
Groeilijn uitschrijven op katholieke school:
- Stap 1: kiest componentendoel (verken binnen de 3 impulsen de impulsdoelen) per impuls
een impulsdoel kiezen
- Stap 2: brainstormen wat je kan doen binnen rond het impulsdoel (activiteiten)
5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marjolijndillen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
