Class notes
Notities alle lessen verdiepende strafvordering 22/23
- Course
- Institution
Notities van alle colleges verdiepende strafvordering- academiejaar 22/23 - te bereiken via voor een betere prijs:)
[Show more]
Seller
Follow
laupixjingle
Content preview
VERDIEPENDE STRAFVORDERINGWEEK 1 - 15/03
Inleiding
Welke onderwerpen?
● Het Hof van Assisen: de technische uitwerking ervan. Niet meer discussie over vraag of
het behouden moet worden of niet. Volgens prof moet het afgeschaft worden. Technische
uitwerking: in 2009 en in 2016 (potpourri II): Hof van Assisen is hervormd en stevig
afgeslankt. Wetgever beseft dat het arbeidsintensief en tijdrovend is en dat het niet altijd
wordt toegepast. Afschaffen wil men niet doen omdat je dan de grondwet moet herzien (niet
makkelijk om daarvoor de meerderheden te behalen). Wetgever, geconfronteerd met deze
juridische onmogelijkheid, probeert HvA af te slanken zodanig dat het zodanig weinig wordt
toegepast.
● Het bewijs in strafzaken: we zitten nu in Antigoon-tijdperk (sinds 2003). Wanneer het gaat
over onrechtmatig bewijs. Vroeger was uitsluiting algemene regel, nu wordt bewijs maar
uitgesloten als aan een voorwaarde voldaan is (schending eerlijk proces OF onbetrouwbaar
OF op straffe van nietigheid voorgeschreven). Heel veel rechtspraak en betwistingen
sindsdien. Vraag rijst of we niet teveel geëvolueerd zijn naar het andere uiterste, nl. om nu
nog bewijs uitgesloten te zien moet het al zeer ernstig zijn. Het was bedoeling om
automatische bewijsuitsluiting af te zwakken, maar ook niet de bedoeling om zo weinig
bewijs uit te sluiten. Antigoonrechtspraak is verankerd in de wet (niet: grondwet), dus kan
makkelijker gewijzigd worden. De vraag rijst wat de wetgever ermee gaat doen.
● De eventuele hervorming van het strafprocesrecht: in parlement ligt er een nieuw
voorstel van Strafwetboek, maar ook een nieuw voorstel van wetboek van Strafprocesrecht.
Op initiatief van Geens zijn twee commissies opgericht. Wetboek van strafrecht is ingediend
in parlement, wetboek van strafvordering toen niet. Er was namelijk geen eensgezindheid
over, strafprocesrecht zorgt altijd voor meer discussie dan strafrecht. Er is altijd rapper een
consensus over wat strafbaar moet zijn. De vraag rijst ook of iets altijd moet beteugeld
worden door strafrecht, is tuchtrecht ook geen optie (vb. in discussie over
grensoverschrijdende gedrag)? Er is veel minder consensus over het strafprocesrecht. Wat
essentieel is: je mag alles afbreken, maar je moet er altijd iets voor in de plaats stellen.
o Vb. discussies over onrechtmatig bewijs. Een van de redenen waarom het ontwerp
van wb. van strafvordering door Geens niet kon ingediend worden in parlement. Er
was geen groen licht van regering om het als wetsontwerp in te dienen. In 2019
werden het strafwetboek en wetboek van strafvordering ingediend als wetsvoorstel.
Dit is de reden waarom ze dus opnieuw in dit parlement ter bespreking ligt.
o De kans blijft klein dat het nieuw wetboek van strafvordering gestemd wordt. Er zijn
namelijk 3 (?) controversiële thema’s die het politiek moeilijk maken (voor de
wetgever)
1
, ▪ 1. Afschaffing Hof van Assisen. De pure afschaffing. Wat betekent voor
materieel strafrecht dat correctionalisering verdwijnt. Want de categorie
misdrijven van ‘misdaden’ verdwijnt dan.
▪ 2. Afschaffing van klacht met burgerlijke partijstelling. Zeer controversieel.
Bijna even controversieel als vb. hervorming van strafbare poging en misdrijf
van onopzettelijke slagen en verwondingen.
● De buitengerechtelijke afwikkeling: vb. de bemiddeling in 216bis en 216ter W.Sv.
● Een aantal actualia in strafrecht: infiltratie op het internet (wet van 2018)
● Het Europees onderzoeksbevel: wordt nog niet veel gebruikt (wet van 2018 als gevolg van
een Europese Richtlijn)
● De spijtoptantenregeling: wetgeving van 2018, vrij recent. Er was discussie voor de
wetgeving, ook na de wetgeving blijft er discussie bestaan. Er is 1 gekende spijtoptant,
Veljkovic. Als je de parlementaire discussie leest, kan je je de vraag stellen of wetgeving wel
voor zo’n gevallen gemaakt is. Spijtoptantenregeling komt uit buitenland (VS en Italië), maar
eigenlijk is het meer bedoeld voor criminaliteit van maffieuze type. De wet is er nu en wordt
toegepast (nog niet veel). Er zijn ook ethische bezwaren, daar is men overheen gestapt, vb.
moeten we gaan negotiëren met criminelen? Als parket ga je ermee gaan onderhandelen
vb. een mindere straf toepassen. De regeling is goed uitgewerkt, het is goed wetgevend
werk geweest.
● De burgerinfiltratie: sinds 2018 is het ook mogelijk om burgers te laten infiltreren.
Klassieke systeem is nog altijd de politie-infiltratie, door politiemensen die ervoor opgeleid
zijn. In bepaalde omstandigheden kan het ook door burgers.
● Het verzet en het hoger beroep
● Indien tijd: het cassatieberoep
● De herziening: buitengewoon rechtsmiddel dat bestaat om definitieve rechterlijke
uitspraken te herzien. In 2019 is die wetgeving grondig hervormd. Het is een bijzonder
moeilijke procedure. Rechtszekerheid vereist dat wanneer een rechter beslist heeft, dat dit
best definitief blijft. Maar als een rechter zich, soms te goeder trouw, vergist heeft, dan moet
dit wel kunnen. Wat als er later nieuwe elementen aan het licht komen waaruit blijkt dat je
een onschuldige voor de rechtbank brengt? In Nederland zijn er een aantal gevallen van
zware gerechtelijke dwalingen.
Aanpak?
● Colleges met ppt die op Ufora worden geplaatst.
● Laatste twee lessen van semesters: 4 gastsprekers. Een advocaat in strafzaken, een
parketmagistraat, een onderzoeksrechter en een zetelend magistraat in strafzaken. Om te
tonen hoe het er in de praktijk aan toe gaat.
● Voor 25% punten (5 van de 20 punten), permanente evaluatie. Begin maart krijg je een
rechterlijke uitspraak toegewezen (arrest EHRM of HvC). Je moet er een noot/commentaar
onder schrijven, zoals je het ook in juridische tijdschriften vaak ziet. Je moet de uitspraak
kaderen, kort de feiten schetsen (als je ze kan distilleren) en de juridische oplossing die
eraan gegeven is bespreken. Je kan verwijzen naar andere uitspraken die het anders
oplossen (en zo kaderen) of die er dezelfde oplossing aan geven.
● 75%: mondeling examen met schriftelijke voorbereiding. Je krijgt 3 vragen
2
,WEEK 2 - 22/02
Hof van Assisen
- Belang 1) historisch belangrijke instelling 2) nog altijd zeer sterk in de actualiteit
- is ook een instelling die de gemoederen blijft beroeren omdat er de zwaarste feiten
worden behandeld en het gaat ook om zaken die de mensen aanspreken (fiscale fraude
gaat de mensen niet beroeren)
- Gaat quasi altijd om levensdelicten: dat raakt de gewone burger
- het is de enige instantie in strafzaken waar leken deelnemen in de RS (in burgerlijke
zaken heb je ook vertegenwoordigers van wg en wn, maar die mensen hebben ervaring
in het betrokken domein waarover er recht wordt gesproken). in strafzaken zit de
meerwaarde hem in het feit dat de jury geen beroepsrechters zijn en dat ze er niets van
kennen
- Flink stuk capaciteit wegneemt van het justitieel apparaat
- Justitie ook een economisch gegeven geworden
- omslag/breuklijn: rond WOII: opkomst van de sociale welvaartsstaat (staat onder
druk) met systemen van SZH, ontstaan van controlemechanismen door de staat,
fiscaal strafrecht…
- Als je veel meer dingen regelt heb je ook veel meer strafbepalingen: systeem
heeft prioriteiten moeten leggen, kan niet langer alles vervolgen =
capaciteitsprobleem: je moet prioriteiten stellen
- Men is gaan zoeken naar parallelle systemen (vb de buitengerechtelijke
afdoening: bemiddeling in strafzaken, minnelijke schikking) - assortiment aan
middelen uitgebreid om het probleem van de capaciteit te proberen beheersen -
lukt eigenlijk vrij goed: met de middelen die justitie heeft, levert men eigenlijk een
enorme output
- Justitie is een federale materie, met de schaarse middelen die men krijgt weet
men best veel te verkrijgen
- Vb plopsa-zaak: parket besloten ambtshalve een onderzoek te starten, geen
enkele klacht binnen gekomen - er wordt minder geseponeerd dan ooit
- HvA: aanzienlijk stuk van de capaciteit van justitie wegneemt
- HvA: hoe moeten we daar verder mee?
Inleiding
● Ontstaan van het hof van assisen
○ 1808 (22j voor dat belgische staat ontstaan) - code d’instruction criminelle - jury
RS bij ons geïntroduceerd
○ Verankerd in art 150 GW
○ Als je HvA wilt afschaffen moet je de GW wijzigen
3
, ○ GwH 2017: jury maar fundamenteel kunt gaan vormen als je de GW wijzigt -
verklaring van GWherziening, traditioneel gk in parlement voorafgaand aan
ontbinding van het parlement - men zal in 2024 het artikel voor herziening
vatbaar verklaren - vereist een ⅔ meerderheid en ½ in elke taalgroep = niet
simpel
○ Waarom is het ontstaan? Rechtstreeks product van de franse revo 1789.
Gevestigde orde opzij geschoven (het ancien regime) met een enorme invloed
op de figuur van de koning. Fr Revo = revo van de burgerij, de middenklasse
(zonder middenklasse valt je samenleving in elkaar: je middenklasse houdt je
economie in stand), de middenklasse die totaal niet vertegenwoordigd was in de
organen van de franse staat.
■ Engeland stond model voor het nieuwe systeem (systeem met jury
rechters)
○ Wetboek van Sv van 1808: jury geïntroduceerd uit een wantrouwen tegen de
gevestigde staatsorganen/OH. De RS moet in handen komen van de bevolking
zelf.
■ Jury de jugement = effectieve HvA
■ Jury de accusation
○ Zijn de ontstaansredenen van toen, vandaag nog aanwezig?
○ Voordelen jury: 1) grote legitimatie RS, burger meer vertrouwen in de staat
<-> voordeel kun je ook realiseren op andere manieren
<-> ratio legis van 200j geleden: dat middenklasse niet vertegenwoordigd was
<-> toestand vandaag niet vergelijkbaar: in de staatsorganen is de middenklasse
wel vertegenwoordigd - wantrouwen vd burger tav de staat, is dit wel nog een
reden om de juryRS in stand te houden?
<-> wantrouwen van de burger tov de staat komt niet langer door
ondervertegenwoordiging, maar heel wat andere factoren (voelen zich niet
○ Tussenoplossing zou kunnen zijn: criminele rechtbank met een gemengde
samenstelling (vb 3 beroepsmagistraten en 2 leken) ipv HvA (=afgestoten door
de magistratuur bij voorstel door Geens)
○ De zwaarste misdrijven: moord en roofmoord - moet je daarvoor een HvA
hebben?
○ Was oorspronkelijk voor persmisdrijven en politieke misdrijven, na een tijd
ook gemeenrechtelijke misdrijven bijgekomen
○ Prof tegenstander van het HvA zoals het nu bestaat, maar kunt niet zomaar
zeggen afschaffen en alle zaken naar correctionele rb slepen - zware zaken
behoeven een behandeling die iets langer duurt, moet getuigen horen, aantal
essentiële deskundigen horen, onderzoeksrechter horen… grondiger gaan
analyseren -> voorstel van Geens: de criminele rechtbanken met een beperkte
participatie voor burgers, maar is afgeschoten door magistratuur
○ Moeten niet persé allemaal beroepsrechters zijn: voor de grond van de zaak niet,
enkel voor procedurele aspecten/argumenten wel
○ ⅔ van de bevolking is voorstander van juryRS
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller laupixjingle. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.35. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50064 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now