Hoofdstuk 1: Algemene afbakening van het
werkterrein
Wat omvat boekhouden?
De economische entiteit onderneming staat permanent in contact met andere groepen (personeel,
leveranciers, klanten, FI, overheidsinstanties,…) die informatie eisen m.b.t. het gebeuren in de
onderneming :
Inruil voor een zekere input, willen deze stakeholders informatie. Die informatie kan verstrekt
worden door de boekhouding. Hier hebben we het dan over financiële informatie.
Interne informatie : nodig om als aandeelhouder, leiding en personeel de toestand van de
onderneming te kunnen volgen
Externe informatie : nodig om de groepen buiten de onderneming toe te laten beslissingen
te nemen m.b.t. de onderneming.
Informatiestromen
Personeel
Onderneming Financiële groep
Eigenaarsgroep Leiding nl. banken en
leveranciers
Maatschappij
Overheid
Omgeving
Voor zover de informatie financieel is, wordt ze verstrekt door de boekhouding. De boekhouding is
dus het middel om financiële informatie over wat in de onderneming gebeurd is, weer te geven.
Karakteristieken informatieverwerking :
a) informerend : gebeurde wordt op boekhoudkundige wijze weergegeven
,b) verantwoordend: De onderneming toont wat ze de voorbije periode gepresteerd heeft
c) motiverend : informatie laat toe om te analyseren waarom men tot een bepaalde situatie
gekomen is en kan gebruikt worden om toekomstige acties te leiden
Deelgebieden van de boekhouding
Naar gelang de informatie die de boekhouding moet leveren :
Algemene boekhouding
→ streeft na te voldoen aan een aantal informatievragen van eigenaars, financiële partners,
personeel en omgeving (incl. overheid)
= De onderneming geeft stakeholders, in ruil voor input, info over de onderneming (resultaten,
balans, financiële info, …)
Stelt een jaarrekening, resultatenrekening, balans en toelichting op
Een bedrijfsrevisor kan aangesteld worden (vooral bij grote ON’en) dat de boekhouding een
waar en getrouw beeld levert.
a) Eigenaars brachten als input EV.
Rapportering moet nuttigheid investering aantonen. Kan onderzocht worden via :
• Nagaan van vermogenbeveiliging reeël en/of nominaal
• Nagaan van vergoeding (rendement)
• Nagaan van mobiliseringgraad (in hoeverre vermogen kan worden vrijgemaakt om te
beleggen in andere alternatieven)
b) Financiële groep brachten als input VV. Rapportering moet
verantwoorden:
c) Personeel bracht als input knowhow en arbeid. Rapportering moet
informatie bieden over:
• Inkomensverdeling over inputfactoren (gaat mijn loon uitbetaald worden?)
• Continuïteit van de inputmogelijkheden (werkzekerheid)
d) Maatschappij bracht als input omgevingsfactoren, marktpotentie,
infrastructuur,… Van rapportering wordt verwacht:
• Bijdrage tot nationaal product
• Bijdrage tot herverdeling nationaal inkomen
• Compensatie van hinder
, Ieder van deze groepen verwacht verantwoording. Doordat de onderneming deze zelf opmaakt,
wordt geëist dat ze “waar en getrouw” is. HOE? REGELS!
• Algemeen aanvaarde boekhoudprincipes (vastgesteld door B.C.N.A.R.)
• Wettelijke vereisten (wetboek vennootschappen)
• Voor grote ondernemingen : externe controledeskundigen moeten verklaring afleggen van
waar en getrouw beeld van de rapportering
• Verklaring bedrijfsrevisor: Informatie moet waar en getrouw zijn: voldoen aan
boekhoudkundige principes en wettelijke eisen
Deze moet eenmalig in het jaar vastgelegd worden, maar is eigenlijk te weinig. Hierdoor gaan we
overstappen naar een analytische boekhouding en wordt dan meestal per maand opgemaakt.
We wensen nu te weten welke kosten we hebben en hoe ze onstaan.
Analytische (exploitatieboekhouden)boekhouding
De jaarrekening geeft enkel de toestand van de activa en passiva op afsluitingsdatum, de behaalde
resultaten en haar samenstellende componenten weer en een aantal toelichtingen. MAAR leiding wil
meer! Zij wil de oorzaken kennen van deze situatie.
De gedetailleerde analyse van de samenstellende componenten van het resultaat wordt verkregen in
de analytische boekhouding.
BELANGRIJKSTE KENMERK : alle kosten en opbrengsten van de periode zijn niet enkel naar soort
gekend, maar ook naar plaats en verantwoordelijkheid.
Analytische boekhouding intern DUS flexibel te organiseren om gewenste informatie te krijgen.
Men wilt de oorzaken van de kosten kennen: kosten indelen naar soort, plaats en
verantwoordelijkheid
Belgische wetgever stelt wel dat iedere boekhouding moet aangepast zijn aan de aard en de omvang
van de onderneming. Alleen ondernemingen die een nationaal of sectoraal belang hebben, kan zij
een analytisch stelsel opleggen.
Men gaat hier bijvoorbeeld gaan budgeteren op een korte termijn een bepaalde planning
gaan weergeven van de financiële situatie van de ON.
Investering analyses (A of B)
Standaardkostencalculaties (vergelijken met de werkelijkheid)
Direct costing (enkel werken met variabele kosten)
Beleidsboekhouding
= Dit is de basis om in de toekomst te kunnen vergelijken en beslissing te nemen: Vb. Optie 1 over 2
op basis van …
Bestuur van de onderneming wil planningen maken op basis van de bekomen gegevens. Dikwijls
voldoet analytische boekhouding niet => meer gegevens zoeken!
Analytische boekhouding soms onvoldoende aangepast om snelle, relevante beslissingen te nemen
en levert soms geen informatie (investeringen).
, OPLOSSING? Technieken zoals budgettering, standaard kostencalculatie, kostencalculatie,
variabele kostenbenadering, investeringsanalyse en kosten-batenanalyses. Standaard
kostencalculatie – budgettering
Standaardkosten : vooraf formuleren van kwantitatieve en monetaire streefcijfers
Budgettering: concrete periodeplanning op KT van de jaarrekening
Kostencalculaties : integrale versus variabele
Kosten zijn niet absoluut, maar staan in functie van het doel dat men nastreeft. Integrale kostprijs
geeft soms geen relevante informatie WANT tegengesteld aan prospectieve actie van management.
Het geeft ook onvoldoende scheiding tussen structuurgebonden kostenelementen (op KT niet
beïnvloedbaar) en productgebonden kostenelementen (op KT wel beïnvloedbaar).
Relatie van de boekhouding tot het beslissingsproces in
de onderneming
(= Beslissingen op basis van informatie)
Elke partij in een onderneming wenst informatie!
o Deze informatie kan op verschillende manieren gebruikt worden
Verticaal informatiesysteem (Elke partij wil financiële info, zowel: strategische, tactische als
operationele niveau)
Financieel-economische informatie:
o Constaterend (=rapporteren)
o analyserend (=tendensen & gemiddelden)
o methodologisch (=boekhoudkundig model)
o prospectief (=Alternatieven afwegen)
o controlerend (=Vergelijken & correcties aanbrengen)
Informatie moet relevant zijn
o Het moet nuttig zijn om een bepaald probleem op te lossen
Kost van informatie
o Het samenbrengen/ actualiseren/ bijhouden van die informatie
o Het moet meer opbrengen dan dat het ons kost = ECONOMISCH NUT
Belgische wetgeving
Er zijn 3 peilers:
Wetboek economisch recht (def ON, hoe bh voeren)
o Aangepaste bh met inventaris, basisprincipes, wie is onderworpen aan de bh-regels
o Uitvoering door KB (MAR)
Wetboek van Vennootschappen en verenigingen
o eisen aan de vennootschap ivm JR; tot wat moet de boekhouding leiden
o Uitvoering door een KB (inhoud van een jaarrekening)
o eisen en vormen van ON vennootschapsvormen
Commissie voor boekhoudkundige normen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller enricocasteleyn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.01. You're not tied to anything after your purchase.