100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Samenvatting Evolutie; ontwikkeling van het leven $7.17   Add to cart

Summary

Samenvatting Evolutie; ontwikkeling van het leven

 5 views  0 purchase
  • Course
  • Level

Samenvatting VWO 4: Biologie; de ontwikkeling van het leven (evolutie)

Preview 2 out of 7  pages

  • June 2, 2023
  • 7
  • 2020/2021
  • Summary
  • Secondary school
  • 4
avatar-seller
Biologie
VWO 4
Thema 4: Evolutie
Basisstof 1: Ontwikkeling van het leven

Geschiedenis van het leven op aarde
Hoe lang bestaat de aarde? Ongeveer 4,6 miljard jaar.
Wat weet je over het  3,8 miljard jaar geleden;
Precambrium?  Toen ontstonden de eerste eencellige vormen van leven.
Wanneer verschenen de Pas 670 miljoen jaar geleden  toen bevatte de atmosfeer
eerste meercelligen? ongeveer 7% zuurstof.
Wat ontstonden zo’n 542  Gepantserde dieren (bijv. weekdieren);
miljoen jaar geleden?  Geleedpotigen (bijv. trilobieten);
 Stekelhuidigen (bijv. zeesterren);
 De eerste vissen.
Wat hebben deze Fossielen
levensvormen sinds dat
moment opgeleverd?
Tot wanneer speelde al het Tot in het Siluur (416 miljoen jaar geleden).
leven zich in de zee af?
Wanneer verschenen de Ongeveer 400 miljoen jaar geleden.
eerste planten?
Hoe verliep deze  Deze planten veroverden in korte tijd kale vlakten;
ontwikkeling?  Vrij snel na de landplanten ontstonden ook landdieren
(voornamelijk geleedpotigen);
 350 miljoen jaar geleden werden de geleedpotigen gevolgd
door gewervelden, de amfibieën;
 De amfibieën ontwikkelden zich vermoedelijk uit
kwastvinnige vissen.
Wat ontstonden er in De eerste planten met vaatbundels  de vaatbundels verbeterden
dezelfde periode? het transport van stoffen in de planten, waardoor grotere planten
konden ontstaan.
Wat ontstonden er in  Wouden met grote boomachtige varens en
Carboon? paardenstaarten;
 De eerste reptielen;
 De insecten maakten een bloeiperiode door.
Wanneer ontstonden de Ongeveer 250 miljoen jaar geleden.
zaadplanten?
Waar stond het Mesozoïcum Reptielen:
om bekend?  Waren de eerste echte gewervelde landdieren, omdat ze
voor hun voortplanting niet meer afhankelijk waren van
het water: om hun eieren zit een schaal, waardoor deze op
het land niet snel uitdrogen.
Wanneer ontstond een grote Vooral in het Jura: tijdens de bloeitijd van de sauriërs
verscheidenheid aan (sauros=hagedis) ontstonden de eerste zoogdieren en vogels.
reptielen?
Wanneer konden die twee In het Cenozoïcum, toen door langdurige klimaatverandering na
groepen warmbloedigen zich een meteorietinslag de sauriërs waren verdwenen.

, verder ontwikkelen?
Hoe oud zijn de oudste Ongeveer 5 miljoen jaar oud.
fossielen met menselijke
kenmerken?
Ontstaan van organische stoffen
Wat gebeurde er in de De stoffen werden gevormd waaruit de eerste eencellige kon
chemische evolutie? ontstaan.
Wat weet je over de  Atmosfeer zonder zuurstof;
oeratmosfeer?  Tot ongeveer 3 miljard jaar geleden was dit het geval;
 Was waarschijnlijk een mengsel van stikstofgas,
waterdamp, koolstofmonoxide, koolstofdioxide,
waterstofgas, ammoniak, methaan en waterstofsulfide.
Waarbij komt een Tijdens de uitbarsting van een vulkaan.
vergelijkbaar mengsel ook
nu nog vrij?
Hoe kunnen deze gassen Door toevoer van energie, bijvoorbeeld uit elektrische ontladingen,
ioniseren? uv-stralingen en botsingen met meteorieten  daarbij ontstaan
koolstof, waterstof, stikstof en zuurstof  deze ionen reageren
onmiddellijk met elkaar  op die manier ontstonden in de
oeratmosfeer uit anorganische stoffen de eerste organische
stoffen.
Wat weet je over  Komen zowel voor in de levenloze natuur als in
anorganische stoffen? organismen;
 Zijn opgebouwd uit kleine, eenvoudig gebouwde
moleculen;
 Voorbeelden van anorganische stoffen:
 Koolstofmonoxide (CO)
 Koolstofdioxide (CO2)
 Water (H2O)
 Keukenzout (NaCl)
 Zuurstof (O2)
Wat weet je over organische  Meestal afkomstig van organismen;
stoffen?  Hebben relatief grote, ingewikkeld gebouwde moleculen,
die altijd een of meer atomen koolstof © en waterstof (H)
en meestal ook zuurstof (O) bevatten;
 Ze kunnen onder andere atomen stikstof (N), fosfor (P) en
zwavel (S) bevatten;
 Voorbeeld van organische stof:
 Glucose (C6H12O6)

Wat is het Miller-Urey- Dit experiment bootste het ontstaan van organische stoffen uit
experiment? anorganische stoffen in het laboratorium na:
1. In 1951 stelde dr. Miller een mengsel van ammoniak,
methaan, waterstofgas en waterdamp bloot aan
elektrische ontladingen;
2. Daarbij ontstonden onder andere aminozuren en
nucleotiden;
3. Uit aminozuren, nucleotiden, sachariden en vetzuren
kunnen in organismen belangrijke organische stoffen als
eiwitten, DNA, koolhydraatketens en vetten worden
gevormd.

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller joni_huijnen. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $7.17. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

78998 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$7.17
  • (0)
  Add to cart