Summary
Samenvatting - Filosofie Barg21 (Barg21)
- Course
- Institution
Overzichtelijke en grondige samenvatting voor onderdeel filosofie, alle teksten te kennen uit te les samengevat!
[Show more]
Seller
Follow
asterchristiaens
Content preview
DENKBEELDEN1. Plato & chora
Socates & Plato over kennis en inzicht :
Sacrates is leermeester van Plato
Socrates opvatting :
o Inzicht nodig vr juist leven & goede samenleving
o Mensen hebben meningsverschillen omdat ze geen inzicht hebben
o Peroonslijke meningen zijn gebonden ah perspectief od wereld -> wereld is veranderlijk dus
mening ook
o Echte kennis vereist stabiliteit & vastheid
o Rationeel inzicht biedt toegang tot onveranderlijke essentie v concepten (vb rechtvaardigheid,
goedheid, schoonheid,..)
Plato’s breidt dit principe uit :
o Ontwikkelt totaalvisie od werkelijkheid
o Ideeën hebben grote invloed od westerse geschiedenis
Eerste systematische denker die poging doet om ruimtelijkheid te vatten
Plato’s ideeënleer
Plato's dualistisch wereldbeeld en Ideeënleer
Dualistisch wereldbeeld:
- onderscheidt 2 wezenlijk verschillende dimensies : materiële wereld & ideeënwereld
- Naast zintuiglijk waarneembare wereld ook andere dimensies
o Verschil id manier waarop we toegang toe hebben:
-->zintuigen -> materiële wereld,
-->verstand -> andere dimensie
Plato's Ideeënleer:
- Materiële wereld: waarneming zintuigen (alles wat we kunnen voelen, ruiken, horen, zien, etc.)
- Zintuiglijke wereld : tijdelijk & onderhevig aan verandering (zijn ooit ontstaan, kunnen ooit anders zijn)
->zaken id zintuiglijke wereld ontstaan & kunnen anders worden
Belangrijke punten:
- Dualistisch wereldbeeld van Plato
- Materiële wereld VS andere dimensie
- Toegang tot materiële wereld via zintuigen, tot andere dimensie via verstand
- Materiële wereld = tijdelijk & veranderlijk
,Onderscheid tussen materiële wereld en Ideeënwereld
Waarneming en inzicht:
Voorbeelden: vierkantswortel van 10.000, herkennen v paard zonder directe waarneming
- Inzicht (in-zien) gaat verder dan zintuiglijke waarneming
- Redelijk vermogen (ziel) geeft toegang tot het wezen van dingen
Materiële wereld VS Ideeënwereld:
- Materiële wereld: waarneming zintuigen, sensibilia
- Ideeënwereld: verstandelijke bevattingsvermogen, intelligibilia
-->essentie van dingen wordt begrepen in de Ideeënwereld.
-->Ideeën bevatten de essentie van objecten (paard, berg, mens, etc.)
Onderscheid tssn ideeën & hedendaags gebruik vh woord:
- Ideeën verwijzen nr vermogen om Ideeën te aanschouwen, niet naar zelfgevormde gedachten
- Inzicht in de Ideeën gebeurt met ziel, niet met zintuigen
Belangrijke punten:
-> Inzicht gaat verder dan waarneming
-> Materiële wereld wordt waargenomen, Ideeënwereld wordt in-gezien
->gaat niet om zelfgevormde ideeën, maar om vermogen om Ideeën te aanschouwen
->voor alle materiële dingen, bestaat er een idee -> Ideeën bevatten essentie van objecten
Statuut materiële wereld & ideeënwereld
Verschil in statuut:
- Materiële wereld: veranderlijk, tijdelijk, gebonden aan geboorte & verdwijning
- Ideeënwereld: onveranderlijk, tijdloos, niet-materieel
->Plato beschouwt Ideeën als hogere werkelijkheid
Hogere werkelijkheid:
- Ideeën zijn tijdloos & niet ontstaan
- Materiële dingen:
o zijn afbeeldingen / kopieën vd Ideeën (meerdere exemplaren van materiële dingen, maar slechts één Idee)
o zijn goede of minder goede kopieën vd idee
o hebben idee nodig om te zijn wat ze zijn
Allegorie van de Grot:
- Beschrijving mensen vastgeketend in grot & alleen schaduwen waarnemen
- Eén persoon bevrijd & ontdekt dat schaduwen slechts een afspiegeling zijn van iets werkelijker
-->Plato vergelijkt dit met ons begrip vd werkelijkheid, waarin we materiële wereld als enige realiteit
beschouwen
-> verschil ttsn waargenomen werkelijkheid & de werkelijkheid van Ideeën
-->Filosofie belooft bevrijding door inzicht id werkelijkheid van Ideeën
, Belangrijke punten:
-> Ideeënwereld heeft ander statuut dan materiële wereld
-> Materiële dingen zijn afbeeldingen van Ideeën
->Allegorie van de Grot illustreert verschil ttsn waargenomen werkelijkheid & de werkelijkheid van
Ideeën
->Filosofie biedt bevrijding door inzicht id hogere realiteit van Ideeën
Is die ideeënwereld niet gewoon een verzinsel? Moeten we daar vandaag nog bij stilstaan?
Plato's Ideeënwereld:
- Theorie Plato: er bestaat perfecte wereld van Ideeën
->Voorbeeld: De Idee ve driehoek als een perfecte, tijdloze entiteit
*Essentie en verandering:
- Essentie verwijst nr onveranderlijke aard / kenmerken van iets
- Verandering gaat in tegen onveranderlijke essentie
->Voorbeeld: essentie van paard blijft hetzelfde, zelfs als fysieke vorm & eigenschappen van paarden evolueren volgens
evolutietheorie van Darwin
*Universele waarheden en meetkunde:
- Universele waarheden = geldig voor alle gevallen
- Meetkundige stellingen drukken essentiële kenmerken uit v geometrische vormen
->Voorbeeld: stelling dat som vd hoeken van driehoek altijd 180 graden is, geldt voor elke driehoek, ongeacht de
specifieke tekening
*Materiële versus ideële entiteiten (=alles wat bestaat , (im)materieel) :
- Materiële entiteiten = fysieke objecten die onderhevig zijn aan verandering
- Ideële entiteiten = onveranderlijke & tijdloze concepten
->Voorbeeld: tekening van driehoek is materiële benadering vd ideële essentie van driehoek
*Verschillende vormen van bestaan:
- Fictieve entiteiten bestaan op andere manier dan materiële objecten
- Ideële entiteiten (zoals meetkundige figuren) hebben ander bestaansstatuut
->Voorbeeld: Smurfen bestaan niet op dezelfde manier als materiële objecten, maar hebben fictief bestaan, terwijl
meetkundige figuren ideële entiteiten zijn
*Plato's filosofie en bredere toepassingen:
- Plato's onderscheid tssn Ideeën & zintuiglijke dingen kan worden toegepast op andere domeinen
- Wiskunde & natuurwetten suggereren ook ander zijnsstatuut
->Voorbeeld: Wetenschappers spreken vaak alsof natuurwetten soort ideële, wiskundige regels zijn die ten grondslag
liggen ad materiële wereld
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller asterchristiaens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.76. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79202 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now