Summary
Samenvatting - Prospectie- En Opgravingstechnieken
- Course
- Institution
samenvatting van heel het vak: de cursus en powerpointen; les 1-6
[Show more]
Seller
Follow
archeoloogg
Content preview
INLEIDING TOT PROSPECTIE EN OPGRAVINGSTECHNIEKENDE ARCHEOLOGISCHE PROSPECTIE
INLEIDING
lange tijd werd archeologische prospectie aangezien als inleiding tot de archeologische
opgraving
dan is het aanvaard tot volwaardig en zelfs zeer belangrijk deel van archeologisch
terreinwerk
deze evolutie: heeft zich voortgedaan tijdens jaren 70/80 in de meeste Europese
landen
in tegenstelling tot de gedetailleerde & plaatsgebonden opgravingsarcheologie is ivm
met prospectie sprake van ‘extensieve’ archeologie met geografisch ruimere visie op
de historische ontwikkeling van een ganse streek
uitbouw van die discipline is mede door:
֍ de ontwikkeling binnen de Angelsaksische wereld van de “New Archaeology”
en zijn ruimere sociaal-geografisch dimensie
֍ de noodzakelijke aandacht voor noodonderzoek en voorspellende
archeologische kaarten
֍ de overheidsdruk om over representatieve archeologische kaarten en
inventarissen te beschikken (databases, GIS, ...)
֍ de toenadering van de archeologie tot de aardwetenschappen en de geografie
en de ontwikkeling van de “landschapsarcheologie”
grote bewustwording dat patrimonium vernietigd wordt => zorgt voor uitbouw van meer
systematische en methodologisch gecontroleerde prospectie
elke menselijke handeling met ruimtelijke impact zorgen ervoor dat sporen uit het verleden
worden gewist
menselijke samenleving blijft vooruitgaan dus vernietigen kunnen we moeilijk tegen
houden
archeoloog moet bij ‘onafwendbare stervensbegeleiding’ zo snel/effectief mogelijk
ingrijpen
preventief ingrijpen? zo veel mogelijk van het patrimonium leren kennen, door zo
ruim mogelijke sites te ontdekken, lokaliseren, registeren, interpreteren
intensieve terreinprospectie: een van de belangrijkste taken van de hedendaagse
archeologische discipline
veel resten/monumenten waren reeds gekend of zijn aan het opp gebleven
--> die moeten dus niet opgespoord worden door intensieve
prospectiemogelijkheden
soms zijn ze moeilijk te vinden en niet direct leesbaar
--> actievere zoektocht nodig
, toevalsvondsten
--> vereisen niet zo een intensieve/actieve rol van de archeoloog, er is wel vorm van
prospectie nodig
o natuurlijke factoren:
- erosie: door water & wind
zee kan sites verpesten maar ook blootleggen
riviererosie komt ook voor
winderosie: vaak gecombineerd met water, vooral na ontbossing
mens = grootste bedreiging vernieling patrimonium
□ landbouw
- erosie
- ploegen
- nivelleren van akkers
□ industrie
□ infrastructurwerken
- graven van kanalen
- aanleggen spoorwegen & toegangswegen
- graven ondergrondse parkings
- uitgraven exploitatiezones voor grondstoffen
heeft veel vernield maar ook door toeval aan het licht gebracht
men moet steeds voorzichtig zijn met het vergelijken van resultaten voorkomend uit versch
methoden of combinaties
bij elke prospectieactiviteit
van groot belang een goede vraagstelling te formuleren
hieraan elke te volgen strategie aanpast
rekening houdend met een waaier van externe factoren en situatie & gebruik van het
terrein vandaag
wetenschappelijk correcte survey of actieve prospectie omvat:
☼ duidelijke formulering van de vraagstelling
☼ verzamelen van velddata
☼ verwerking, analyse en interpretatie van de gegevens in functie van de vraagstelling
☼ bekendmaking en/of wetenschappelijke publicatie van de resultaten
, OPGRAVING PROSPECTIE
kleinschalig grootschalig
intensief extensief
destructief non-destructief
duur (€/m²) minder duur (€/m²)
DOEL DOEL
gedetailleerde info zoveel mogelijk info
over 1 specifieke locatie over een groter gebied
LUCHTFOTOGRAFISCHE PROSPECTIE, KAART-INTERPREATIE EN TELEDETECTIE
vanaf 19de e: bewust geworden dat fenomenen pas observeerbaar zijn als men enige
afstand neemt
vanaf 20ste e: ontwikkeling technieken luchtvaart en fotografie
invloed op methodologie van archeologische detectie en survey
luchtfotografie met archeologische doeleinden had eerste ontwikkeling in 20 ste e
tijdens interbellum: piloten brachten grote ontdekkingen aan via systematische
vluchten
vormen van ‘remote sensing’ werden sterk gestimuleerd en werden systematisch
na WOII --> schuine luchtfotografie
jaren 70-90: verticale luchtfoto’s op grotere hoogte in combinatie met kaarten
doel? netwerken bloot leggen
rond eeuwwisseling: doorbraak van gebruik satellietbeelden en introductie GIS
GIS: hierdoor gaan inzien dat landschap van vandaag veel heeft overgedragen uit
ver verleden en dat totale kijk noodzakelijk is voor goed begrip van die ontwikkeling
21ste eeuw: deze eeuw bracht een explosie van methodologische vernieuwing in de
archeologische luchtfotografie en een zekere democratisering van het gebruik van
luchtfotografie
LUCHTFOTOGRAFISCHE PROSPECTIE OP LAGE HOOGTE
□ meestal vanuit schuine invalshoek
□ een van de meest efficiënte en spectaculaire actieve prospectietechnieken
de eerste foto’s --> gemaakt vanuit luchtballonnen
֍ op gekende & bovengronds goed bewaarde sites in Nabije Oosten & Mediterraan
gebied
, ֍ sommige van bijzonder kwaliteit:
reeksen genomen in 1899 door Giacomo Boni van Forum Romanum
en later in Ostia
֍ na WOII: techniek kent steile opgang
door meer prospecties uit vliegtuigen
֍ ontdekking van hele landschappen in N-Afrika & Nabije Oosten:
Fransman A. Poidebard
Brit O.G.S. Crawford
֍ Brittannië is bepalende rol gaan spelen: na WOII
֍ K. Saint-Joseph & John Bradford brachten meer systematiek in het onderzoek
stond nu ook in functie van precieze kartering
inventarisatiewerk van ‘English Heritage’ is daarvan getuige
֍ in Frankrijk:
prospectiewerk van Roger Agache
jaren 60 & 70
in Somme en Artesië
dit prospectiewerk was invloedrijk
in België:
☼ vanaf jaren 60 --> Charles Lea als pionier actief over hele land
hij ontbrak aan systematische aanpak
☼ jaren 70: door Jaques Semey in samenwerking met UGent zandstreek van Binnen-
Vlaanderen onderzocht
techniek werd op wereldschaal nog ongelijk toegepast toch geraakt de systematische
aanpak stilaan overal ingeburgerd in de survey-archeologie
ORGANISATIE VAN LUCHTFOTOGRAFISCHE PROSPECTIE OP LAGE HOOGTE
luchtfotografische survey dient gekoppeld te zijn aan landschapsstudie
van de regio (geologie, bodemkunde)
vertrouwdheid met landbouwbeoefening in de regio
vergaren van kennis van de occupatiegeschiedenis via bibliografische
studie van archeologische vondsten
studie van cartografische bronnen: topo’s, verticale foto’s, toponiemen,
kadasterkaarten,...
logistieke organisatie van de vluchten
systematische strategie van de luchtsurvey
terreincontroles
op kaart brengen en inventariseren van de sporen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller archeoloogg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.98. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now