Samenvatting Overzicht belangrijke namen en stromingen 'Taal & betekenis'
5 views 0 purchase
Course
Taal En Betekenis (1023247ANR)
Institution
Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Deze samenvatting bevat een overzicht van de belangrijkste stromingen met hun uitleg, belangrijke concepten... en de belangrijke namen met hun bijdragen, concepten, gedachten... van de cursus 'Taal & betekenis'.
Belangrijke stromingen
1. Logisch positivisme (1930 – 1960)
- uit Weense kring afkomstig
- filosofie zuiveren vh speculatieve (filologie & metafysica)
- Helderheid brengen
- Vluchteten uit Oostenrijk & Duitsland naar Angelsaksiche landen
- Tot eind ’50 dominerend in A.F.
- Verifactioinisme
- Natuurwetenschap (alle wet. 1)
- Synthetisch/ a posteriori
- Analytisch / a priori
- Geïnspireerd door Tractactus (omgekeerd niet!)
- Funderingsdenken (rat. /emp./ …)
- Behaviorisme (Ryle) : gedragsdisposities id psychologie
- Quine – Sellars – Popper : kritiek op ^, neerslag logisch positivisme
2. Fenomenologie (eind 19e – begin 20e E)
- Directe ervaring, vrij van theoretische veronderstellingen
- Edmund Husserl: grondlegger
- Eidetische reductie
- Fenomenologische reductie / epochè
- Husserl wilt kloof tussen rationalisme/ middelen & irrationalisme/ doeleinden dichten
- Radicale epochè: leefwereld in het feitelijke geen subjectieve factoren
- zo: intentionaliteit vh bewustzijn
- Via schrift ideële objecten objectiveren
- Merleau-Ponty: ex. Fenomenoloog
- Taal als ‘tussengebeid’ kennis & realiteit
- Taal : reflexief (spreken over spreken)
3. Hermeneutiek (19e E)
- ~interpretatieleer
- M.H.: dingen/ fenomenen immanent beschrijven
- Dingen zijn tuigen bv. Hamer in praktische context
- Dasein bevindelijkheid en verstaan
- Extentiaal – onvoldoende fundament van taal is rede
- Bevindelijkheid -> gepraat (=taal)
- Hans-Georg gadamer
- Herm. = verstaan = ontlogie (zijn)
- We komen terecht in een gesprek (=beheersen)
4. Semiotiek (19e – 20e E)
- Linguistic turn (Rorty)
- Werkelijkheid vanuit taal
- ~sêmeion (Grieks) = teken
- Teruggaan naar de principes
- Studie van tekens, tekensystemen & betekenisprocessen
, - 2 stromingen: De Saussure (tekenopvatting) & Perice (teken & symbool centraal in taal &
communicatie
- komen samen in het postmodernisme
- Peirce’s semiosis
- Eco: 3 dimensies semio. Fenomeen semiosis
- De Saussure: taalteken
signifiant, signifié, langue, parole
- Barthes voegt connotatie & denotatie toe
- Denotative & connotatie -> mythe & ideologie (circulari & ‘natuurlijk’)
5. Postmodernisme (vanaf 20e E)
- Relatie denken & taal
- Taal =/ neutraal
- Derrida : deconstructiemethode, omkering differenties, indicatieve & expressieve tekens
- Lyotard : voert term postmodern in, =/ grote verhalen, taalspelen, geschil, sublieme,
ontvankelijkheid
- Alles wordt relatief
- Foucault: praktijk vh spreken & schrijven
- Foucaults grensverschijnslen, procedures, methodische eisen, analyses, kritiek op het
christendoom, zelfzorg
=> ommekeer en vaak verloochening van tradities
6. Kritische theorie (20e E)
- 1923: Frankfurt, Institut für Socialforshung -> later: Frankfurter Schule
- Experimenten met marxistische ideeën
- Marx Horheimer
- Weg uit Frankfurt, veel joodse denkers
- Interdiscipliniar onderzoek in de sociale & humane wetenschappen
- Zagen Verlichting als totalitarisme
- Kritieken op maatschappij
- Adorno: kunst als maatschappij kritiek, werkte met Horkheimer aan ‘Dialektik der
Aufklärung’
- H&A: Verlichting = totalitair en instrumentele rede vevordert geweld
- Hénaff stelt 4 thesen
- Habermas: communicatief handelen/ rat. = geligheidsaanspraken, discoursethiek
7. Actuele kritische theorie
- Chomsky: generatieve taalkunde, I & E-language
- Discussie Foucault & Chomsku
- Virno: virtuositeit, taakundige act = praxis, performatieven, afasie, natuurlijke geschiedenis,
verbetert Chomsku in de discussie met Foucoult
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller filosofevub. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.
