100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Politicologie - Samenvatting H1-H7 $10.30   Add to cart

Summary

Politicologie - Samenvatting H1-H7

 8 views  0 purchase
  • Course
  • Institution
  • Book

Samenvatting gebaseerd op het enorme boek 'Plattegrond van de Macht' van het vak Politicologie van Devos & Bouteca. Geslaagd met deze SV in eerste zit met 14/20

Preview 4 out of 73  pages

  • No
  • H1-h7
  • June 4, 2023
  • 73
  • 2021/2022
  • Summary
avatar-seller
1|Pagina


HOOFDSTUK 1.
WAT IS POLITIEK?
1. INLEIDING
 Politicologie = integratiewetenschap:
 Bestudeert uitsluitend politiek
 Maar integreert inzichten uit andere disciplines en past die toe op de politiek
 Het studiedomein v politiek
 Politiek = moeilijk te omschrijven: weinig criteria om correcte def. te geven
 Omschrijving = vaag
 Omschrijving v politiek = onderwerp v politicologische & politieke discussies
 Politicologisch: wat gaan we juist bestuderen?
 Politiek: wat politiek is, wordt vatbaar voor politiek en dus voor collectief
(overheidsoptreden)
m.a.w. de politiek bepaalt zelf wat politiek wordt
 Essentie politiek = geen eensgezindheid (over def.)
 Politiek: veel ≠ visies  unanieme def. zal nooit bestaan = essentie v politiek (in
vrije samenleving)
 Eenvoudigste def.: politiek = alles wat te maken heeft met het besturen v/e
samenleving
 Sleutelbegrippen volgens Brug en Heemskerk: besluitvorming, conflict & macht
‘politiek gaat over macht en conflict rond bindende beslissingen’

2. WAT IS POLITIEK? OP ZOEK NAAR EEN OMSCHRIJVING

2.1 OORSPRONG BEGRIP

 Politiek = (hoogst menselijke activiteit i/d) samenleving
  politeia (politika) = alles wat betrekking heeft op de polis
 Polis = stadstaat (hier in bestuurlijke context)
 Politikos (‚polis betreffend/burger’)  idiotikos (‚individueel‘)
DAARVAN KOMT: Politès (‘de burger als publiek persoon’)  idiotès (‘dezelfde
burger in zijn privé)
 Aristoteles: ‘de mens is van nature een (sociaal) politiek dier’
o DUS: politiek = onvermijdelijk + dé hoogste menselijke activiteit (onderscheidt
ons vd rest)
o Mens zal zijn natuur uitdrukken: redenering  participatie  discussie  actie

2.2 BEVOLING OP EEN TERRITORIUM?

 Territorialisering vd politiek
 Politiek heeft betrekking op een samenleving verbonden aan een territorium
 Lid v/e territoriaal gebonden samenleving = alle regels volgen die op dat
territorium gelden
CONTRAST: die regels gelden voor iedereen, zijn omvangrijker en regelen veel ≠
levensdomeinen
CONTRAST:  regels bij niet-territoriaal gebonden organisaties: zijn vrijblijvender
 Vandaag: territorialisering v politiek neemt de vorm v staten
≠ een feit | = historische evolutie, kan weer omslaan




POLITICOLOGIE | HOOFDSTUK 1. Wat is politiek?

,2|Pagina


 Een staat is intern in verschillende territoria verdeeld: gemeenten, provincies,
gewesten, deelstaten, …
MAAR: engageert zich ook met andere staten via internationale verbanden
 De bevolking
 Bevolking op een territorium = noodzakelijk om politiek te hebben
 Deze bevolking ervaart problemen  politiek = activiteit waarbij er in de
samenleving bindende collectieve beslissingen genomen worden om die
problemen vreedzaam op te lossen

2.3 VAN NACHTWAKER NAAR NANNY

 Afspraken over wat de politiek mag/moet doen
 Bepaald door de behoeften aan politiek binnen de samenleving (varieert doorheen
de tijd)
 De mate waarin de overheid zich mag moeien:
MINIMAL STATE: weinig tussenkomst, kerntaken = zorgen voor orde & tucht,
bescherming grenzen &
MINIMAL STAbTE: eigendomsrecht, beperkte verzorgende taken (belastingen dus
wel nodig)
NANNY STATE: interventionistische welvaart staat moet zich op vraag v velen
met veel onderwerpen NANNY STATE: bezighouden.
 Manier waarop politiek tussen komt kan ster verschillen
Studie van die variatie = de classificatie van politieke systemen

3. GESCHIEDENIS
 De mens als burger vd samenleving (Aristoteles)
 Griekse politika  betreffende de polis = geordende samenleving: alleen daar
kon de mens tot volle ontplooiing komen
 De mens als burger van de polis (neemt deel aan publieke leven) = zoön
politikon  idiotès
 Iedereen moet op zijn manier bijdragen tot de staat
 Plato: arbeidsverdeling: iedereen ontwikkelt optimaal zijn talenten/vaardigheden
i/h belang vd samenleving
 De staat = organisch geheel waar iedereen een specifieke plaats heeft
 Vrije wil < staatsbelang
 Leiding: groep van wijzen (NIET: gewone burgers)
 Politiek stelt on in staat om echt menselijk te leven
 Aristoteles: politiek (het meesterschap)
= organisch gegroeid geheel (zonder ingreep v buitenaf ontstaan ze spontaan)
= zoektocht naar de Goede Samenleving dmv deelname aan de publieke zaak
id context vd polis
= gebaseerd op dialoog, een sociale activiteit
 Alle menselijke capaciteiten moeten volwaardig tot uiting komen (eudaimonia)
 Politiek als uitdrukking vh republikeinse regime (15-16de eeuw)
 Machiavelli: vivere civile = republikeinse regime
 Boek, II Principe: hoe vorsten macht verwerven & behouden?
 Politiek als techniek voor de instandhouding vd macht
 Tijdens Machiavelli: ontstaat staten |  status regis = de toestand vd vorst
DOOR DE JAREN HEEN: begrip wordt onpersoonlijk, staat wordt iets abstract




POLITICOLOGIE | HOOFDSTUK 1. Wat is politiek?

,3|Pagina


 Nieuwe betekenis politiek (aka amorele kunst): verwijst naar een techniek om met
macht om te gaan
 Aristoteles: bestuur op basis v wijsheid & inzicht
 Politiek als de organisatie binnen de staat
 Einde 18de eeuw: Franse Revolutie
 Nieuwe politieke stromingen ontstaan: de -ismen (conservatisme, liberalisme,
socialisme)
 Nieuwe betekenis politiek: verwijst naar hoe de staat georganiseerd moet worden
& de tegenstellingen rond verschillende ideeën
 Impliceert grote betrokkenheid




4. INDELINGEN: ESSENTIALLY CONTESTED CONCEPT?
 Geen algemeen aanvaarde, objectieve wetenschapstaal
 Geen algemeen aanvaarde omschrijving, politieke wetenschapstaal =
omgangstaal ≠ objectieve wetenschapstaal  de andere wetenschappen: bezitten
een universele taal, algemeen aanvaarde objectieve meetinstrumenten
 Sociale werkelijkheid zit vol taal, maar de wetenschap heeft geen universele taal
om ondubbelzinnig over de sociale werkelijkheid te communiceren
 In de taal vd politiek is de betekenis v woorden de inzet v discussie en tijd
 De wetenschappelijke taal vd politiek = taal vd samenleving = de politiek zelf
 ≠ stromingen hebben ≠ opvattingen over het correctie gebruik/juiste
interpretatie v/e begrip
MAAR iedereen erkent dat het eigen gebruik/interpretatie door anderen betwist
kan worden
 Politiek: draait om concepten waarvan de essentie/betekenis continu onderwerp
vh debat is
 Politiek is een wezenlijk betwist begrip
 = containerbegrip = begrip dat zoveel kan betekenen, dat het niets meer
betekent
 De verklarende woorden v ‘politiek’ worden zelf ook betwist
 Voor welke term zijn er wel aanvaardbare omschrijvingen?
 Verduidelijking v sleutelbegrippen = essentie om gesprek te voeren
 Noodzakelijk om een gemeenschappelijke gespreksbasis te hebben, anders:
overdreven relativiteit
 Indien alle woorden betwisten, staat niets nog vast = elk gesprek is onmogelijk
 Verscheidenheid en relativiteit zichtbaar maken
 Bewust zijn v de betwistbaarheid v elke definitie v politiek
MAAR ook aandacht en discussie aan besteden
 Politiek bestuderen: taal aanleren om over politiek te spreken + bewust zijn dat je
op ≠ manieren naar politiek kan kijken  verscheidenheid + relativiteit opmerken


5. DE REVALITEIT VAN INDELINGEN: OVER SCHMITT & EASTON

5.1 CARL SCHMITT




POLITICOLOGIE | HOOFDSTUK 1. Wat is politiek?

, 4|Pagina


 Het elementaire criterium vd politiek
 Der Befgriff des Politischen – Carl Schmitt
 Die letzte Unterscheidungen
= hetgene waarnaar het politieke naar kan herleid worden
= onderscheid tussen vriend en vijand = criterium voor de politiek
 Specifieke politieke categorie tov het morele, esthetische en economische
 CS verzette zich tegen de geïdealiseerde voorstelling vd politiek (parlement
formuleert algemeen belang, …)
 Begripsbepaling adhv domein afbaken: categorieën vd politiek identificeren
1. Morele criterium
2. Economische criterium
3. Esthetische criterium
 Fundamenteel onderscheid nodig waartoe al het politieke handelen herleid
kan worden
 Politiek = aspect vh menselijk handelen dat zich overal kan laten zien ≠ beperkt
tot 1 domein
 Centraal politiek onderscheid tussen vriend en vijand
 Onderscheid bedoeld om uiterste graad v intensiteit v/e verbinding of scheiding
aan te geven
 = dynamisch met extreme uitersten: een wereld zonder mogelijkheid tot
strijd, is een wereld zonder politiek
 = typerend apart onderscheid dat niet op andere posities gefundeerd/naartoe
herleid kan worden
 Antagonisme is het wezen vd politiek
 Antagonisme = essentieel: zonder duidelijke meningsverschillen, geen politiek
 ‘Radicale Democratie’ waarin conflicten geuit worden (Chantal Mouffe)
 Pluralistische samenlevingen = conflictueus
 Een harmonieuze democratie is geen democratie, maar een totalitaire nachtmerrie
voor CM
 Conflict creëert ruimte voor openlijk debat = inhoud vd democratie
 Verklaring populisme:
≠ gebrek aan compromis
= gebrek aan conflict
 Antagonistisch pluralisme:
 Karl Marx: klasseloze conflictloze maatschappij
 Liberale visie: via onderhandeling tot consensus komen
 Verschil Schmitt – Mouffle

SCHMITT MOUFFLE
 Elke politieke tegenstelling =  Antagonistische tegenstanders =
antagonistisch conflict gebonden aan de waarden vd
 Politieke vijanden proberen elkaar te democratie
vernietigen  Erkennen elkaar als legitieme
 Slechts 1 overlever vertegenwoordigers vh volk
 Verliezende partijen behouden
bestaansrecht

 Conflict & samenwerking als basisvereiste voor politiek/democratie
 Functioneren v/e democratie:
1. Vormelijk criterium: het openlijk tegensprekelijk debat



POLITICOLOGIE | HOOFDSTUK 1. Wat is politiek?

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller douwedc. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $10.30. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

79373 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$10.30
  • (0)
  Add to cart