TOPIC 1: BORSTKANKER
KLINISCHE CASUS
Wie 42 jarige vrouw (jong voor borstkanker)
Eerst Tijdens sportactiviteit: extreme pijn in de rug
→ Diagnose: spierpijn door het sporten – pijnstillers en rust
2 weken later Voelt gezwel in linkerborst (wilt zeggen dat deze al groot is!)
→ Diagnose met mammografie: borstkanker (met botmetastase)
→ Biopsie: stadium 4 = met uitzaaiingen
Behandeling Lumpectomy (deel van de borst weg ≠ mastectomie), chemotherapie, lokale ruggengraat bestralingstherapie
2 jaar later Borstreconstructie gepland = ethische chirurgie
Genen BRCA2 positief, implicaties voor dochters van 15 en 19 jaar
ALGEMENE BEGRIPPEN
VERSCHILLENDE SOORTEN KANKER
Carcinomen = ontstaan uit epitheelcellen
• Long, borst (vrouw), darm, blaas, prostaat (man)
Leukemieën = bloedkankers
Lymfomen = ontstaat uit lymfocyten
Sarcomen = tumors in de weke delen van het lichaam
• Bot, vet, spier
NORMALE VS KANKERCELLEN
Bij een celdeling loopt er vaak iets mis – wat gebeurt er met de fout?
• Verdedigingsmechanismen – normale cellen
o Cel gerepareerd alvorens de deling is afgerond
o Cel fout geproduceerd: cel ‘zelfmoord’ of apoptose = cel wordt vernietigd en kan hierdoor zijn fout niet doorgeven
• Kankercellen
o Foute cel wordt niet gerepareerd en weggehaald
o De mutatie gaat zich ongecontroleerd verder delen
o Bv: ontwikkeling van huidkanker
1. Tumor (neoplasma) wordt gevormd – kan nog worden opgelost
2. Invasie: kankercel groeit in omgelegen weefsels en bloedvaten
3. Metastase (voortplanting): kankercel maakt membraan van bloedvat kapot en
worden getransporteerd naar andere lichaamsdelen via het bloed
4. Kankercellen valt andere lichaamsdelen binnen en groeit verder op een nieuwe
locatie
Goedaardige tumor = geen kanker, tumorcellen groeien enkel lokaal en kunnen niet verspreid worden door invasie of metastase
Kwaadaardige tumor = kanker, cellen dringen naburige weefsels binnen, komen in de bloedvaten en verspreiden naar andere
locaties (metastase)
, OORZAKEN VAN KANKER
OORZAKEN VAN BUITENAF
Woonplaats Regio’s en hun risico op kanker
• U.K.: longkanker
• China: leverkanker
• Japan: maagkanker
• Australië: huidkanker
• U.S.A.: darmkanker
• Canada: leukemie
• Brazilië: baarmoederhalskanker
Genen of omgeving?
OMGEVING!
Voeding Roodvlees = slecht om kanker te ontwikkelen
• Bv: USA of Nieuw-Zeeland
• Verminderen in roodvlees consumptie = minder kans op kanker
Roken Roken en longkanker heeft een nauwe
samenhang!
• Kankerverwekkende stoffen in
tabaksrook
Alcohol en roken verhoogd nog groter het
risico! (vnl slokdarm!)
UV straling Hoe meer zonlicht, hoe groter de kans op huidkanker!
Hoge straling Bv: X-ray straling
• Stralingstherapie kan dus de kans op opnieuw ontwikkelen van kanker verhogen
• Langdurige ziekenhuispatiënten = hoger risico (wordt bijgehouden om te veel straling te
voorkomen)
Virussen Kankervirussen bevatten kwaadaardige genetische instructies in de vorm van nucleïnezuren
• Deze informatie wordt vervoerd en in de chromosomen van de geïnfecteerde cel ingebracht
• De cel wordt kwaadaardig
• Soorten virussen en de kanker die ze veroorzaken
o Epstein-Barr virus (kusjesziekte) = Burkitt’s lymfomen
o Human papillomavirus = baarmoederhalskanker
o Hepatitis B virus = leverkanker
o Human T-cell lymphotrophic virus = volwassen T-cell leukemie
o Kaposi’s sarcoma-associated herpesvirus = Kaposi’s sarcoma
Bacteriën Bacterie Helicobacter pylori
• Kan maagzweren veroorzaken
• In verband gebracht met de ontwikkeling van maagkanker (verhoogd risico hierop dus)²
Genetica Kanker ≠ overerfbare ziekte (over het algemeen)
• 80 – 90% niet genetisch bepaald
• Genen kunnen ons wel extra gevoelig maken voor kanker (bv: BRCA1 en BRCA 2 voor borst- en
eierstokkanker)
INVLOED VAN OORZAKEN OP GENEN
Kanker wordt veroorzaakt door veranderingen in de genen van cellen = mutaties
• De verschillende oorzaken en hoe ze mutaties in gang brengen
o Chemicaliën en straling: beschadigen genen
o Virussen: introduceren hun eigen genen
o Genetica: geven bepaalde genen door die een persoon meer kwetsbaar maken voor kanker
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller KamilioK. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.59. You're not tied to anything after your purchase.