Summary
Samenvatting D013001A - Ethiek binnen gezondheidsbevordering
- Course
- Institution
Dit is een samenvatting van de PowerPoints + lesnotities. (Les 3 niet inbegrepen)
[Show more]
Seller
Follow
Xanthalou
Content preview
ETHIEKLES 1: INLEIDING & CASE STUDIE: TUBERCULOSE
INTRODUCTIE
Farah Foquaert. Voornamelijk Engelse artikels studeren. Het gaat eerder over ethiek op
bevolkingsniveau / groepen en minder 1 op 1.
Vraag: EX-roker en niet roken heeft nieuwe long nodig. Wie heeft meer recht? Beiden hebben
evenveel recht. Toch strookt dat tegen het intuïtief gevoel. Dat gevoel moet altijd in rekening
gebracht worden omdat ze anders het niet aanvaarden.
Ook weten we allemaal wat ongezond is en we doen het toch. Veel mensen gaan skiën en iedereen
weet dat er een hoge kans is om jouw been te breken. Toch doen we het en krijgen we terugbetaling
voor de zorg.
EX: argumenten geven op casussen vanuit beide standpunten.
Data moet niet vanbuiten gestudeerd worden. Enkel ethische principes en inzichten kennen.
Obesitas: Is dat een ziekte? Wat ligt er aan de basis? -> Wel wetenschappelijke basiskennis nodig.
Euthanasie bij psychische problemen is er nog geen consensus over. Somatische is al erkend. Gevaar
is dat je bij euthanasie erkent dat de persoon echt uitbehandeld is. Een persoon met een klinische
depressie kan soms na 20 jaar terug beetje beter worden. Wanneer is dan iets uitbehandeld?
We hebben geen recht op euthanasie, wel recht om het te vragen aan de artsen.
Bv.: Angststoornis geeft stress en daardoor krijg je somatische aandoeningen.
PUBLIC HEALTH
Publi health = the science and practice of protecting and improving the health of a community, as
by preventive medicine, health education, control of communicable diseases, application of
sanitary measures, and monitoring of environmental hazards.
Publieke gezondheidszorg is inherent ethisch want het is het behouden en verhogen van
menselijk welzijn. Het bevindt zich in een morele sfeer.
Public health = what we, as a society, do collectively to assure the conditions in which people can be
healthy.
Collectief: om onze samenleving samen te houden. Belang van preventie, voorkomen van
ziekte. Ethiek is om na te gaan of die maatregelen wel ethisch verantwoord zijn.
Bv.: Suikertax is dat ethisch aanvaardbaar? In het begin niet want de verhoging was
onvoldoende om verandering te veroorzaken en het geld dat ze wonnen hebben ze niet
herinvesteerd in gezondheidszorg. Als ze dat niet herinvesteren vergroot de
gezondheidskloof.
Public health = the science and art of preventing disease, prolonging life and promoting health
trough organized efforts of society.
Gedeelde verantwoordelijkheid: Want een gezonde samenleving bepaald een individu niet
alleen. Verantwoordelijkheid is van de overheid, publieke spelers, gezondheidszorg,
, individuen, bedrijven...
Bv.: Luchtvervuiling in een stad.
Mapping the terrain: gezondheid hele populatie ipv individuen. Gezondheid bevorderen,
voorkomen van ziekte en handicap, verzamelen en gebruiken van empirische data, toezicht
over de populatie, empirische en kwantitatief onderzoek, herkennen van de
multidimensionale natuur van de determinanten van gezondheid en hun complexe
interactie met verscheidene factoren zoals biologisch, gedragsmatig, sociaal en omgeving.
ETHIEK BINNEN GEZONDHEIDSBEVORDERING
Etishe kwesties rond het verbeteren, of ‘op peil houden’, van de gezondheid van de hele bevolking
of van een bevolkingsgroep. Voorkomen dat mensen ziek worden.
Bv.: vaccinatiecampagne, campagne tegen vervuild water
Medische ethiek: ethische kwesties rond individuele patiënten.
Bv.: arts-pt relatie, euthanasie, informed concent
OVERHEID
Government has a unique role in public healh because of its responsibility, grounded in its police
powers, to protect the public’s health and welfare, such as reggulation, taxation, and the
expenditure of public funds…
Regulering
Bv.: Verplicht helm op moto en vaak dragen mensen een helm op de fiets.
In New Hamser: Live free or die op de nummerplaat. Op de motor hoeven zij geen helm te
dragen. Terwijl de impact veel groter is voor de samenleving dan enkel voor het individu. (En
abortus is niet toegelaten terwijl ze juist zo vrij zijn)
Bv.: Singapore mag je niet roken in publiek..
Bv.: Dragen van de gordel was vrij moeilijk om te veranderen. De campagnes die dit
stimuleerde werkte niet. Daarom is er een wet gekomen dat het verplicht is en nu doet
iedereen het ander boete.
Bv.: Nood aan aanpak van verhogen startleeftijd alcoholgebruik en meer problematiseren
van drinken en rijden.
o Amerika >21 jaar. Ze proberen regels te omzeilen door ouderen te vragen om
alcohol te kopen voor jongeren. Eenmaal op een hogere school geen controle meer
van ouders en plots mogen ze drinken -> Binge drinken en veel date rape.
o België >16 jaar. Conflict dat als ouder zeggen tegen kinderen dat ze niet mogen
drinken maar zien ouders vaak drinken.
Taxatie
Bv.: Suiker tax
Public funds
Bv.: Investering in GZ en kiezen welke topics de nadruk op ligt.
,Vragen:
Wie is verantwoordelijk voor wat, en in welke mate? (Collectieve vs. Individuele
verantwoordelijkheid)
Is het ethisch aanvaardbaar dat de overheid een beleid ontwikkelt ter promotie van de gezondheid
als dit tegelijk een significante impact heeft op het leven van burgers? Wanneer wel/niet?
Afhankelijk van de impact? Welke doelgroep?
Bv.: Voedingsbelasting
Hoe moeten we/de maatschappij de schaarse middelen voor gezondheidsbevordering verdelen?
Bv.: Gelijke verdeling, of voorrang voor diegenen die er het ergste aan toe zijn? In vergelijking met
andere landen hebben we redelijk veel middelen maar ze blijven schaars.
Het antwoord wordt onder meer bepaald door de nadruk die gelegd wordt op de ethische
waarden, principes of regels die in de casus aan bod komen (en eventueel in het gedrang
komen) en de ethische waarden, principes of regels die men wil promoten (bijv. vrijheid vs.
algemeen belang, gelijkheid vs. prioriteit aan diegenen die er het ergst aan toe zijn,
rechtvaardigheid vs. het algemeen belang).
Autonomie: Positieve / negatieve vrijheid en dat je wordt geholpen om die keuzes te
kunnen maken. Je krijgt voldoende kansen en mogelijkheden om je leven te leiden hoe we
zelf willen. Autonomie kan ook enkel als ze voldoende geïnformeerd zijn. Maar autonomie
stopt wanneer we anderen schaden.
Bv.: Rector wil het toegangsgeld verhogen want fondsen van onderwijs dalen elk jaar maar is
dat dan ethisch correct? Nu wordt er geprobeerd om iedereen de mogelijkheid te bieden.
Negatieve vrijheid en positieve vrijheid. Voldoende kansen krijgen om zelf keuzes te maken.
Maar niet in oneindig. Als je schade aanbrengt aan anderen dan stopt de autonomie daar.
Bv.: Roken in openbare plekken zoals op de treinperrons.
Bv.: Wat doe je met de ouderlijke autonomie bij ouders die hun kinderen steeds naar fast
food restaurants gaat. Maar zij hebben wel de autonomie om hun kinderen te laten
opgroeien op de manier dat zij willen.
THEORIEN
Verschillende ethisch theorieën dragen een verschillend gewicht toe aan bepaalde ethische
waarden, principes of regels en verdedigen (potentieel) verschillende visies over
gezondheidsbevordering.
Bv.: autogordel dragen: Minder makkelijk weg geraken bij een accident (autonomie) weegt minder
zwaar dan minder dodelijke ongevallen zijn.
Verschillende ethische theorieën hebben een verschillende visie over hoe die morele concepten en
normen best kunnen gerealiseerd worden.
Volgens Darwson (2011) moeten we vertrekken van de gezondheid van de bevolking (sociale
entiteit) als de centrale na te streven waarde, waarbij collectieve actie en preventie centraal staan.
Preventie
Bv.: Discussie covid en vaccinatie. Je kan niet bij iedereen individueel concent na vragen.
Moeten we vaccinatie verplichten? Darwson zo denken dat voor covid, ernstige
besmettelijke dodelijke ziekte, moet gevaccineerd worden. Als last resort strategie
gebruiken.
, EX Bv.: Polio is de enige vaccinatie die verplicht is vanwege de ernstige gevolgen en hoge
incidentie. Nudging van kind en gezin met aanbieding van andere soorten vaccins.
Collectieve actie
LEVERANCIERS PROGRAMMA
The terrain of publi healh includes a loose set of general moral considerations – clsters of moral
concepts and norms that are variously called values, principles, or rules – that are arguably relevant
to public health.
… Casuisical reasoning (examine the relevant similarities and differences between cases, compare to
paradigm cases)…
Bv.: Privacy vs. Informeren derden bij infectieziekten
Bv.: Covid vaccin principe werd al veel onderzoek overgedaan maar nog nooit op mensen getest.
Public health ethics, in part, involves ongoing efforts tot specify and to assign weights to these
general moral considerations in the context of particular policies, parctices and actions, in order to
provide controle moral guidance.
Bv.: Verschil in gezondheidszorg in rijkere Westerse landen en armere niet Westerse landen.
Twee belangrijke zaken in ethiek binnen de gezondheidsbevordering:
Formal requirement of ‘universalizability’ - Formele voorwaarde van universeelbaarheid
Gelijke gevallen moeten gelijk behandeld worden maar in praktijk is dit niet zo.
Bv.: Ebola en vaccins
The various general moral considerations are not absolute - Is niet een absolute vereiste.
Soms kan het afwijken van de norm maar daar moeten goede argumenten voor zijn.
Bv.: Vanuit kantesiaans principe: het is niet goed om te moorden behalve bij euthanasie
INFECTIEZIEKTEN
Infectieziekten zijn wereldwijd een groot probleem. Vooral in ontwikkelingslanden
Verbetering in leefomstandigheden
Antibacteriële behandelingen
Vaccinatie campagnes
Enorme ‘challenge’voor d epublieke gezondheidzorg
Impact
Kost
Meestal kost het maar 1 euro / kind om een kind volledig te vaccineren tegen van alles en
nog wat en toch bereiken die vaccinaties die kinderen niet.
Het verbetert door meer hygiëne, behandelingen beter, meer campagnes…
TUBERCULOSE
TBC veroorzaakt door bacterie die de longen aantast. 13 dodelijkste aandoening ter wereld en
makkelijk te behandelen. Verschillende vormen van TBC. Gewone is te behandelen en de ernstigere
vorm (mdr TB) is medicatie resistent. Overgaan van de gewone vorm naar de ernstige vorm is door
Geen medicatie
Verkeerde medicatie
Verkeerd gebruik
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Xanthalou. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52928 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now