Als zelfstandig naamwoord =
- gerechtigheid of rechtvaardigheid
- groep van bij de wet vastgestelde rechtsregels
- rechtsgeleerdheid
- rechtspraak
- wettelijk of morele bevoegdheid
- voorrecht
- heffing of belasting
Algemene aanvaarde definitie van recht:
- rationeel opgebouwd geheel van begrippen en normen
- opgesteld of minstens bekrachtigd door de samenleving
- met al doelstelling de ordening van de maatschappij
- en die afdwingbaar zijn ten opzichte van iedereen door een bevoegde overheid
Normen zijn meestal gedragsregels, ze kunne bevelen, verbieden of handelingen toelaten
Rationeel opgebouwd geheel van begrippen en normen
Verzameling van verbonden deeltjes op logische en rationele wijze.
Juiste normen en denktechnieken = juridisch opgelost
In het recht heeft elk woord een specifieke betekenis die door de wet, door rechtspraak, door
gewoonte of rechtsleer is vastgelegd
Normen zijn meestal:
- gedragsregels
- bevelen
- verbieden
- of handelingen
toelaten.
vb:
- verkoper MOET aan koper zaak leveren die met de overeenkomst in
overeenstemming is
- het huwelijk is verboden tussen alle bloedverwanten in de recht opgaande lijn.
- eigendom is het recht om op de meest volstrekte wijze van een zaak genot te
hebben en erover te beschikken
,Opgesteld, minstens bekrachtigd door de samenleving
Burgers kiezen vertegenwoordigers die rechtsregels bekrachtigen.
Met als doelstelling de ordening van de maatschappij
Het is afdwingbaar door een bevoegde overheid ten opzichte van iedereen.
Dura lex, sed lex: DE WET IS STRENG, MAAR HET IS DE WET
Hoe delen we het recht in?
1) Nationaal
a) privaat recht
i) burgerlijk recht
ii) handelsrecht
b) publiek recht
i) strafrecht
ii) fiscaal recht
2) Internationaal
a) privaat recht
b) ???
c) publiek recht
i) wetgeving van de europese unie
ii) bilaterale verdragen
1.1. Internationale verdragen
Tussen 2 of meerdere landen verdragen sluiten.
Formele verdragen tussen
- 2 staten noemt men bilateraal.
- meer dan 2 staten multilateraal.
Deze verdragsrechtelijke teksten gaan voor op de Grondwet
Diverse materies door bevoegdheidsoverdracht aan een supranationale instelling
overgedragen en worden ze geregeld door supranationale wetgeving
1.2 De Grondwet
- Fundamentele wet die de inrichting en de structuren van onze samenleving en de
fundamentele rechten en vrijheden van zijn bewoners als inhoud heeft
- De Grondwet kan gewijzigd worden met een ⅔ meerderheid in het parlement
- Grondwet kan niet zo snel gewijzigd worden
Toetsing van de Grondwet = nagaan of de Grondwet wordt nageleefd - gebeurt door het
Grondwettelijk Hof
1.3 Wetten, decreten, ordonnanties
Wetten = De Federale Staat
Decreten = De gemeenschappen, het Vlaamse en het Waalse gewest
Ordonnanties = Het Brusselse gewest
1.4 Koninklijk Besluit, Ministerieel Besluit
Uitvoerende macht kan de de detailaspecten van wetgeving uitwerken door middel van
besluiten. Deze uitvoerende macht kan dan nog verder delegeren naar een lager niveau.
- Provincies en gemeenten zijn ondergeschikt aan de hogere niveaus.
Zij werken met besluiten.
- De gemeente staat onder de provincie
2. Gewoonterecht
, - Bestaat uit normen die lange tijd op eenzelfde wijze door een bepaalde
gemeenschap zijn nageleefd in de overtuiging dat dit zo hoort, maar niet zijn
neergeschreven.
- Eeuwenlang belangrijkste bron van recht
Code Napoleon = belangrijke rechtsbron
- vroegere wettelijke voorschrift dat kind bij aangifte van geboorte moest getoond
worden aan de ambtenaar van burgerlijke stand is door gewoonte afgeschaft.
3. Rechtspraak
- Alle van de uitspraken door verschillende rechtbanken
- Het toepasselijk maken van algemene regels op individuele gevallen
- Creatie van recht voor individuele partijen die bij conflict betrokken zijn.
- Rechtspraak heeft een bijkomend belang
Interpretatie van de rechtsregel kan voor toekomstige rechtspraak of toepassing van het
recht richtinggevend zijn.
Vooral uitspraken van hogere rechtscolleges (Hof van Cassatie, hoven van beroep, Raad
van State) hebben tot gevolg dat later de rechtbanken deze interpretatie zullen volgen
4. Rechtsleer
- Is het geheel van juridische teksten die door juristen worden geschreven rond
juridische onderwerpen
- Dergelijke rechtsleer kan rechterlijke uitspraken beïnvloeden op de terrein n van de
juridische interpretatie
5. Algemene rechtsbeginselen
- Evidente principes
- Laten toe leemten of tegenspraak in de wetgeving op te vullen. te oordelen
bijvoorbeeld naar de geest van de wet in plaats van de letter van de wet
- ‘Donner et retirer ne vaut’, een schenking kan niet worden teruggevraagd
6. Billijkheid
- Redelijkheid naar de omstandigheden
- Vage vorm van recht
- Rechter kan alleen maar oordelen op basis van billijkheid als de wet hem daarvoor
uitdrukkelijk de toestemming geeft.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller csarvanslambrouck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.83. You're not tied to anything after your purchase.