BEDRIJFSECONOMIE
Opleidingsonderdeel VUB gegeven door Prof. Du Bois Cind en Seppe Maes
Samenvatting gemaakt door Charlotte Joos
Schakeljaar Bedrijfskunde 2022-2023
Inhoudsopgave
HOOFDSTUK 1: DOMEIN & METHODOLOGIE.....................................................................4
1. DOMEIN VAN BEDRIJFSECONOMIE...........................................................................4
2. ECONOMISCHE THEORIE........................................................................................... 5
2.1. EEN DEFINITIE.....................................................................................................5
2.2. HOMO ECONOMICUS......................................................................................... 5
2.3. REGELS VOOR BESLISSINGEN......................................................................... 6
3. MICRO-ECONOMISCHE INSTRUMENTEN................................................................. 8
3.1. OPTIMALISATIE ONDER NEVENVOORWAARDEN........................................... 8
3.2. EVENWICHTSANALYSE...................................................................................... 8
3.3. COMPARATIEVE STATICA...................................................................................9
HOOFDSTUK 2: KOSTENANALYSE................................................................................... 10
1. LANGE TERMIJN VS. KORTE TERMIJN....................................................................10
2. KOSTENVERLOOP OP KORTE TERMIJN................................................................. 11
2.1. GEMIDDELDE EN MARGINALE KOSTEN......................................................... 11
2.2. STIJGENDE MARGINALE KOSTEN.................................................................. 14
3. KOSTENVOORDELEN OP LANGE TERMIJN............................................................ 15
3.1. ECONOMIES OF SCALE (SCHAALVOORDELEN)............................................15
3.2. ECONOMIES OF SCOPE (SYNERGIEVOORDELEN)...................................... 16
4. RELATIE TUSSEN KORTE EN LANGE TERMIJN KOSTEN...................................... 17
4.1. MINIMALE EFFICIËNTIE SCHAAL.....................................................................19
HOOFDSTUK 3: PRIJSZETTING......................................................................................... 19
1. BACKGROUND: VRAAGCURVE................................................................................ 19
1.1. MARKTVRAAG: DEFINITIE EN DETERMINANTEN.......................................... 20
1.2. CONSUMENTENSURPLUS............................................................................... 21
1.3. ELASTICITEIT VAN DE VRAAG......................................................................... 22
2. VRAAGANALYSE EN OPTIMALE PRIJSZETTING.....................................................23
2.1. PRIJSELASTICITEIT EN MARGINALE OPBRENGST.......................................23
2.2. MARGINALE ANALYSE VAN PRIJSZETTING EN ‘MARK-UP’.......................... 26
HOOFDSTUK 4: MARKTSTRUCTUUR................................................................................ 27
1. PERFECTE CONCURRENTIE.................................................................................... 27
1.1. BESLISSING: HOEVEEL PRODUCEREN?....................................................... 28
1.2. BESLISSING: PRODUCEREN OF NIET?.......................................................... 28
2. MONOPOLIE................................................................................................................31
2.1. BESLISSING: HOEVEEL PRODUCEREN EN TEGEN WELKE PRIJS?........... 31
2.2. TOETREDINGSDREMPELS...............................................................................31
3. OLIGOPOLIE............................................................................................................... 33
3.1. EVENWICHT BIJ EEN OLIGOPOLIE................................................................. 33
1
, 3.2. KARTELVORMING..............................................................................................34
3.3. BELEID................................................................................................................34
4. MONOPOLISTISCHE CONCURRENTIE.................................................................... 35
4.1. EEN LOCATIEMODEL VOOR PRODUCTDIFFERENTIATIE.............................36
HOOFDSTUK 5: COMPLEXE PRIJSZETTING.................................................................... 37
1. PRIJSZETTING VAN VERSCHILLENDE PRODUCTEN.............................................37
1.1. SUBSTITUTEN................................................................................................... 38
1.2. COMPLEMENTEN.............................................................................................. 38
2. PRIJSDISCRIMINATIE.................................................................................................39
2.1. EEN DEFINITIE...................................................................................................39
2.2. PERFECTE PRIJSDISCRIMINATIE....................................................................41
2.3. TWEEDE ORDE PRIJSDISCRIMINATIE............................................................ 43
2.4. DERDE ORDE PRIJSDISCRIMINATIE...............................................................44
3. ANDERE PRIJSZETTINGSSTRATEGIEËN................................................................ 45
3.1. BUNDLING.......................................................................................................... 45
3.2. TWEELEDIGE PRIJSZETTING.......................................................................... 45
3.3. ANDERE PRIJSZETTINGSSTRATEGIEËN....................................................... 47
4. YIELD MANAGEMENT................................................................................................ 47
4.1. EEN DEFINITIE...................................................................................................47
HOOFDSTUK 6: IRRATIONALITEIT BIJ BESLISSINGEN.................................................. 48
1. ASSUMPTIES.............................................................................................................. 48
2. SUNK COST FALLACY................................................................................................50
3. REFERENCE DEPENDENCE PREFERENCES......................................................... 52
3.1. ENDOWMENT EFFECT..................................................................................... 52
3.2. LOSS AVERSION - AVERSIE TEGEN VERLIES............................................... 53
3.3. STATUS QUO BIAS............................................................................................ 53
3.4. DECOY EFFECT.................................................................................................55
4. HEURISTIEKEN...........................................................................................................55
4.1. REPRESENTATIVITEIT...................................................................................... 56
4.2. BESCHIKBAARHEID.......................................................................................... 56
4.3. VERANKERING EN AANPASSING.................................................................... 57
5. TIJDSINCONSISTENT GEDRAG................................................................................ 57
6. FRAMING.....................................................................................................................58
HOOFDSTUK 7: BESLISSEN BIJ ONZEKERHEID............................................................. 58
1. STOCHASTISCHE VARIABELEN EN WAARSCHIJNLIJKHEID................................. 60
1.1. PROBABILITEIT OF KANS................................................................................. 60
1.2. VERWACHTE WAARDE..................................................................................... 60
1.3. SPREIDING.........................................................................................................61
2. BESLISSINGSBOMEN EN SIMULATIES.................................................................... 62
2.1. BESLISSINGSBOMEN....................................................................................... 62
2.2. VERWACHTE WAARDE..................................................................................... 63
2.3. COMPUTERSIMULATIES...................................................................................65
3. RISICO-AVERSIE........................................................................................................ 65
3.1. RISICO-AVERSIE EN EEN FAIRE GOK.............................................................65
2
, 3.2. RISICO-AVERSIE EN NUT................................................................................. 66
4. WAARDECORRECTIE VOOR RISICO........................................................................66
4.1. CERTAINTY EQUIVALENT................................................................................. 67
4.2. RISICO-AANGEPASTE INTERESTVOETEN..................................................... 68
5. VALUE OF INFORMATION.......................................................................................... 69
HOOFDSTUK 8: INVESTERINGSANALYSE........................................................................70
1. OPRENTEN EN VERDISCONTEREN.........................................................................70
2. NET PRESENT VALUE................................................................................................70
2.1. TIJDSWAARDE VAN GELD................................................................................ 70
2.2. NET PRESENT VALUE (NPV)............................................................................ 70
2.3. VOORBEELD EXAMENVRAAG......................................................................... 70
3. THE PROFITABILITY INDEX.......................................................................................70
4. INTERNAL RATE OF RETURN................................................................................... 70
5. CONFLICTERENDE BESLISSINGEN......................................................................... 70
6. PAYBACK PERIOD...................................................................................................... 70
7. ACCOUNTING RATE OF RETURN.............................................................................70
8. INTERESTVOET..........................................................................................................70
8.1. KOST VAN EXTERNE SCHULDEN....................................................................70
8.2. KOST VAN EIGEN VERMOGEN........................................................................ 70
3
, HOOFDSTUK 1: DOMEIN & METHODOLOGIE
1. DOMEIN VAN BEDRIJFSECONOMIE
Wat is bedrijfseconomie?
= “Toepassing van economische theorie en methodologie op het nemen van
bedrijfsbeslissingen om te zorgen dat een organisatie haar doelstellingen zo goed
mogelijk bereikt”
● Organisatie: bedrijf (for-profit), non-profit of overheid (publieke instellingen)
● Doelstellingen: optimalisatie onder nevenvoorwaarden
○ Bedrijfsbeslissingen: pricing, productie maximaliseren, prijs van
product, productieproces, kosten minimaliseren, winst maximaliseren
(behalve bij non-profit → doelstellingen en beperkingen kunnen
verschillen, maar het beslissingsproces is hetzelfde
○ Behoefte aan modellen om dit beslissingsproces te bestuderen
Beslissingsproces
Het ideale model is gebaseerd op een aantal assumpties die de realiteit zodanig
vereenvoudigen dat deze begrijpelijk wordt. (economisch model ~ stratenplan)
● Een rationeel individu (homo economicus) zal zijn/haar doelstellingen trachten te
bereiken mits bepaalde beperkingen
→ M.a.w. één van de assumpties dat economen maken: mensen nemen
beslissingen op een rationele manier
○ Dus als bij het maken van een beslissing deze assumptie niet klopt, kan de
beslissing niet ondersteund worden.
○ MAAR als we ervan uitgaan dat elk individu rationeel handelt, dan
vereenvoudigen we eigenlijk de wereld/de werkelijkheid te hard
○ Vergelijking tussen stratenplan en economisch plan: een perfect economisch
model wilt de werkelijkheid verklaren, maar het moet realistisch blijven
○ Vb. de straten op een stratenplan moeten duidelijk weergeven worden, maar
niet alle details, want dan is het niet meer overzichtelijk en dit klopt ook voor
een economisch model
Decision Sciences
Voorbeeld economisch model: vraag van champagne
● Analyseren wat de onderliggende reden is van het tekort aan champagne
○ Exogene variabelen: temperatuur, inkomen consument … → deze zijn
gegeven en worden buiten het model verklaard
○ Endogene variabelen: deze zijn de variabelen die we willen gaan verklaren
a.d.h.v. het model → in dit geval: hoeveelheid champagne dat de
consumenten te samen willen consumeren
○ Vraag naar champagne hangt af van de prijs van het product en het
inkomen van de consument alsook van de prijs van prosecco
■ Variabele afleiden uit het model waarvan je verwacht dat ze een
invloed zullen hebben op de hoeveelheid champagne
→ in dit geval: de prijs van prosecco
■ Q = f (prijs, inkomen, prijs prosecco) → (hoort bij cursus Statistiek)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jooscharlotte. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.04. You're not tied to anything after your purchase.