Begrippenlijst levenslooppsychologie
H01: Inleiding
Ontwikkeling ‘het veranderen van een aanwezige
structuur’
Levenslooppsychologie De wetenschappelijke studie naar groei,
verandering en stabiliteit van conceptie tot
aan de dood
Gedragsverandering Een proces waarbij gedragsroutines
aangepast worden om te streven naar een
nieuw, verbeterd doelgedrag
Continue veranderingen De ontwikkeling is geleidelijk aan en vloeit
door vanuit de vorige niveaus. Het is
kwantitatief: veranderingen gebeuren
stapsgewijs, maar de aard blijft gelijk bv.
lengte
Discontinue veranderingen Aparte stappen, het beklimmen van een
trap waarbij elke stap een rijpere of meer
georganiseerde manier van functioneren
heeft
Nature De eigenschappen, vermogens en
capaciteiten die geërfd zijn van de ouders
bv. lichaamslengte, oogkleur, temperament,
…
Nurture De omgevingsinvloeden. Zowel biologisch
(alcohol tijdens zwangerschap) als sociaal
(opvoeding, leeftijdsgenoten)
Kritieke periode Een specifieke periode i/d ontw. waarin een
bepaalde gebeurtenis de grootste
consequenties heeft bv. infectieziekten,
geen veilige hechting,….
Gevoelige periode Bepaalde vermogens komen optimaal naar
voren bv. taal leren
Plastisch Veranderbaar of kneedbaar. Het valt te
stimuleren.
Multi-dimensioneel Ontw. kan plaats vinden op verschillende
domeinen. Er is vaak interactie tussen de
domeinen en ze beïnvloeden elkaar
Multi-directioneel Ontw. van vaardigheden is niet oneindig. Er
is in elke fase een toename & afname van
vaardigheden
Cohort Een groep mensen die rond dezelfde tijd op
, dezelfde plek zijn geboren
Generatie Een categorie mensen die in dezelfde
periode geboren zijn
Normatieve gebeurtenis Gebeurtenissen die voor de meeste mensen
van de groep op dezelfde manier gebeuren.
Zowel biologisch (menopauze), historisch
(aanslag), sociaal & cultureel
Niet-normatieve gebeurtenis Het is specifiek voor elk persoon bv. kanker
Lichamelijke ontwikkeling Lichamelijke groei bv. lengte
Motorische ontwikkeling Ontwikkeling van motoriek en beweging
(grof en fijn)
Perceptuele ontwikkeling De zintuigen
Cognitieve ontwikkeling Ontwikkeling van het denken
Moreel Wat is goed & kwaad, wat mag & wat niet
Psychodynamisch perspectief Het onbewuste of crisissen als drijfkracht
van ontwikkeling
Behavioristisch perspectief Ontwikkeling enkel te begrijpen vanuit
waarneembaar gedrag. Stimulus/respons-
leren
Cognitief perspectief Bestudeert vooral hoe mensen informatie
verwerken
Contextueel perspectief Ontwikkeling gebeurt in een complexe,
sociale en culturele context
Evolutionair perspectief Effect van biologische kenmerken op
ontwikkeling
HO2: De prenatale ontwikkeling
Bevruchting of conceptie De zaadcel en eicel vormen een ééncellige
zygote
Zygote Bevruchte eicel in de germinale
periode/kiemstadium
Placenta/moederkoek Voedingstoffen worden uit het bloed van de
moeder opgenomen & afvalproducten van
de ongeborene komt hier terecht
Vruchtzak Volledig gevuld met vruchtwater.
Bescherming tegen buitenwereld
Navelstreng Zorgt voor verbinding. Via aders worden
voedingsstoffen aangevoerd naar de
ongeborene en afvalstoffen weggevoerd
Embryo Bevruchte eicel in de embryonale periode
3 cellagen; van binnen naar buiten 1. Endoderm: inwendige organen
2. Mesoderm: skelet, spierstelsel, hart,
bloed, bloedsomloop &
geslachtsorganen ontwikkelen
, 3. Ectoderm: huid, haar, tanden,
zintuigen, hersenen & ruggenmerg
ontwikkelen
Organogenese Het orgaansysteem ontwikkelt
Foetus Een bevruchte eicel in de foetale periode
Haptonomie Tijdens de zwangerschap al een relatie met
de baby opbouwen
Miskraam Het embryo laat los van de
baarmoederwand en wordt uitgestoten
Abortus Moeder kiest vrijwillig om de zwangerschap
te beëindigen
Infertiliteit of onvruchtbaarheid Het onvermogen om je voort te kunnen
planten
Kunstmatige inseminatie (KID) De zaadcellen worden direct in de
baarmoederhals geplaatst
In vitro fertilisatie (IVF) Bevruchting vindt plaats buiten het lichaam.
Er worden een aantal eicellen uit de
eierstokken verwijderd en in een labo
bevrucht door de zaadcel.
Draagmoeder Kind dragen van een ander
Genetisch adviseur Helpt mensen omgaan met problemen die
verband houden met erfelijke of genetische
stoornissen
Prenatale consultatie Een controleonderzoek op genetische
afwijkingen
Echografie Niet-hoorbare geluidsgolven die door de
buikwand van de moeder heen dringen &
terug gekaatst worden door de
lichaamsdelen van de foetus
Nekplooimeting Een echografisch onderzoek
Tripletest Schatten of er meer kans is/verhoogd risico
op een kindje met Downsyndroom of open
ruggetje
Vruchtwaterpunctie Er wordt een naald tot in het vruchtwater
geschoven. De naald zuigt foetale cellen op,
die dan genetisch worden onderzocht. Doel:
opsporen van ernstige
chromosoomafwijkingen
Vlokkentest Een punctie doorheen de baarmoederwand
(die de moederkoek wordt) en een stukje
van de structuur nemen
Navelstrengpunctie Het foetale bloed onderzoeken
NIPT (niet invasieve prenatale test) Een kans bepalende bloedtest, die gebruik
maakt van het DNA v/d placenta, dat in het
bloed van de moeder aanwezig is
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller StudentOrthoHoGent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.