Summary
samenvatting 5VWO Biologie Nectar H10 Voeding en vertering
- Course
- Level
Biologie samenvatting Nectar hoofdstuk 1o Voeding en vertering 5VWO Nectar 4e editie biologie 5vwo leerboek (2019)
[Show more]
Seller
Follow
Lastminuteleren
Reviews received
Content preview
Samenvatting - hoofdstuk 10 - voeding en vertering(5V)Paragraaf 10.1 Je lichaam en je voedsel
-ose → koolhydraten
-ine → eiwit
- ase → enzym
-ide → vetten
enzymen breken eiwitten af
bijv. collaginase, peptidase
darm microbioom → darmflora
belangrijk voor: -goede vertering
- stimuleert de ontlasting
- speelt een rol bij de afweer
nuttige bacteriën (probiotica)
→ bijv uit yoghurt en karnemelk
→ ook in capsules te eten
onverteerbare plantendelen waar nuttige bacteriën van leven ( prebiotica)
→ bijv uit uien, appels en prei
Tijdens eten komen ook schadelijke bacteriën binnen
→ in maagzuur gaan de meeste dood
→ goede hygiëne verkleint kans op te veel micro-organismen
Ieder mens heeft dezelfde voedingsstoffen nodig. Er zijn zes groepen:
1. Koolhydraten (-ose)
→ Functies: brandstof, reservestof, bouwstof (glycoproteïnen, membraanreceptoren)
→Te vinden in: meelproducten en zoete voedingsmiddelen.
2. Vetten (-ide)
→ Functies: brandstof, bouwstof (voor membranen en hormonen), reservestof en warmte-isolatie.
→ Te vinden in: olie, noten en boter
3. Eiwitten (-ine)
→ Functie: bouwstof en in tijden van schaarste brandstof
→ Te vinden in: vlees, vis, zuivel, eieren en zaden.
4. Vitaminen
→ Functie: beschermende stof, hulp bij functioneren van het lichaam
→ Te vinden in: veel soorten voeding, voornamelijk groenten en fruit.
5. Mineralen
→ Functies: bouwstof en onderdelen van chemische processen
→ Te vinden in: allerlei soorten voeding
6. Water
→ Functies: bouwstof (chemische reacties), oplosmiddel, transportvloeistof en warmtebuffer.
bepaalde plantaardige koolhydraten kun je niet verteren → voedingsvezels
→ bijv. cellulose en pectine
→ Functies: het stimuleren van de darmperistaltiek, dus goede doorstroming.
1. nemen veel ater op, volume darminhoud neemt toe
2. ontlasting krijgt structuur en blijft soepel
1
, Samenvatting - hoofdstuk 10 - voeding en vertering(5V)
Eet je te weinig voedingsvezels krijg je last van obstipatie
→ oftewel verstopping
additieven → E-nummers ( binas 82B)
→ stoffen die zijn toegevoegd om het voedingsmiddel aantrekkelijker of langer houdbaar te maken
→ alleen in grote hoeveelheden sommige stoffen schadelijk
→ veel hebben dan ook een max hoeveelheid die je per kg gewicht kan eten
ADI → aanvaardbare dagelijkse inname ( binas 95A + B)
ADH = aanbevolen dagelijkse hoeveelheid
→ bij volwassenen gemiddeld 10 000 kj energie
→ weergegeven in percentages
obesitas = te dik worden
→ meer eten dan de richtlijnen van de WHO
→ bij muizen ook een allel dat vetcellen aanzet tot deling
→ na uitschakelen van gen vermagerde de muizen
→ ook bij mensen DNAinvloed
→ allelen gevonden die eetgedrag beïnvloeden
→ eiwitten waarvoor de allelen coderen leggen
verbindingen tussen zenuwcellen in de hersenen, te maken met hongergevoel.
voedselallergie
→ een heftige reactie op een normale voedingsstof
→ het immuunsysteem reageert sterk op een product
→ eten ze dit product komt de stof histamine vrij
→ slijmvliezen zetten op en bloedvaten verwijden
bijv. benauwdheid, jeuk en bultjes
Paragraaf 10.2 Verteringsstelsel
grote moleculen in je voedsel zijn afgebroken door enzymen
mondholte → mechanische verkleining
→ het kauwen, dus verkleinen van voedsel
→ makkelijker verteren van voedsel
→ voedsel krijgt groter oppervlakte
→ enzymen uit speeksel kunnen voedingsstoffen beter bereiken
6 grote speekselklieren (binas 82C)
speeksel bevat:
- enzym amylase, breekt zetmeelmoleculen af
- slijm, voedselbrokken makkelijker doorslikken
- eiwitten, hebben mondbacterie- en schimmeldodende werking
→ lang niet alle gaan dood
tijdens slikken:
1. slikreflext, tong duwt voedsel slokdarm in
2. strotklepje sluit luchtpijp af
3. huig sluit neusholte af
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Lastminuteleren. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.59. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75619 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now