Summary
Samenvatting Psychologie van Individuele Verschillen deel 1
- Course
- Institution
Samenvatting van de lessen psychologie van de individuele verschillen deel 1. Zonder practicum notities: 5 studiepunten
[Show more]
Seller
Follow
laurenwillemsen1
Content preview
DEEL I. PID : WAT & HOE?1. INLEIDING
Er bestaan grote versch tss mensen
- Ied = anders: fysiek, voorkomen, psy
- Gem pers = spreken over iem die nt bestaat
- PID nodig om menselijk gedrag, gedachten & gevoelens te begrijpen
o Onderz emoties = belangrijk onderdeel v PH
Emoties = reactie op gebeurtenissen die vr ons v belang zijn versch reactie
Relatief stabiele versch tss mensen i hoe ze zich drgaans voelen = inter-indiv
Mensen vertonen emotionele schommelingen over d tijd = intra-indiv
Grote versch TSS mensen & BI mensen ovv emoties, PH, gedrga, gedachten, gevoelens, intelligentie
deze versch = studieobject v PID: beschrijven & verklaren
2. DOELSTELLINGEN & GESCH
2.1. DOELSTELLINGEN
PID alg psy
- Alg psy = begaan met ontdekken v alg wetmatigh (fieleer, soc psy, bio psy)
o Zoektoch nr alg wetmatigh = belangrijk & waardevol MAAR nt hele plaatje WANT er
zijn grote versch tss & bi mensen (=onderwerp PID)
- Doel
(1) Beschrijven v versch: op welke vlakken mensen v elkaar/zichzelf versch, welke
belangrijkste versch & verbanden tss versch
(2) Verklaren v versch: wat ligt aan basis v deze versch?
- Pid ≠ geïsoleerd implicaties vr alle toep geb vd psy (org, bedrijven, school, T & onderz,…)
Bv mentaal welzijn & covid
- Lange tijd bijhouden hoe ze zich voelen om mogelijks vroegtijdig te kunnen ingrijpen bij depri
- Res: hoe versch mensen reagern op lockdown = grote versch!
o pers 1: veel impact pers 2: weinig pers 3: cravings pers 4: gn versch
2.1.1. WAT ?
A. BEDRIJVEN V VERSCH
Impliceert vgl
- Vral tss mensen (indiv, man, vrouw, groep,…)
o Tss indiv = interindiv versch tss mensen hoe ze reageren op condities
Bv mensen emotioneel laten voelen: hoofdeffect v manipulaties vgl
o Tss groepen = intergroepsversch
Versch tss jongens & meisjes i agressie, cogn vaardigh, emotionaliteit
Cu versch i intelligentie / PH
OPM: weinig / gn werkelijke cu versch!
- (I mindere mate) bi mensen (over tijd, versch situaties)
1
, 3) Bi 1 pers = intraindiv versch profiel over situaties / tijdstippen
Bv alleen i bep soorten situaties heel kwaad = vb ve gedragshandtekening
4) Interindiv versch i intraindiv versch = interindiv versch i profielen
Bv hoe 3 pers versch tss mensen over versch situaties hoe ze gaan reageren
Hulk w agressief als belediging lil kleine w agressief i
huidhoudelijke kring octo (spongebob) is altijd agressief
meerdere soorten versch mogelijk
Beschrijven v versch inzake?
- Dimensies v indiv versch: op welke vlakken versch mensen
- 2 grote deeldom
o Cognitief fieoneren
IQ: prestaties op cognitieve taken (prod)
Cogntieve stijlen: manier v verwerken bij cognitieve taken (proces) versch
i hoe dingen opl bv analytisch / holistisch
= PID v intelligentie & cognitieve stijlen
o PH: affectieve & soc dom
Bv karakter, emoties, soc gedrag
= PID v PH
B. BEDRIJVEN V VERBANDEN TSS VERSCH
Versch ovv 1 var (bv geslacht, IQ, zelfwaarde, SES,…)
- I verband brengen met versch ovv andere var (bv agressie, woede, profielen v agressie,…)
- Hoe hangen deze samen? uiteindelijk doel:
2.1.2. DOEL ?
A. Zicht krijgen op struct v versch tss mensen & hoe versch op versch vlakken onderling
samenhangen
B. Versch verklaren : wat ligt aan basis v deze versch ?
- Gen ? opvoeding ? bio ? cu ? leergesch? versch niv
- Proximale verklaringen ALTIJD NODIG
o Factoren di id tijd & ruimte min of meer samengaan met te verklaren (verbanden tss)
versch
o Bv fysiologie & emoties, hitte & agressie
- Distale verklaringen
o Factoren die verderaf liggen id tijd
o Bv evolutionaire T v geslachtsversch, genen, gebeurtenissen i vroege levensfasen,…
2.1.3. DOOR WIE ?
Onderscheid tss
Expliciete T over versch Impliciete T over versch
- T & bevindingen id wetensch & publieke - Impliciete opvattingen die elke mens heeft
wereld over d aard & oorzaken v versch tss over d aard & oorzaken menselijke gedrag
mensen & versch tss mensen
- Vr anderen kenbaar want bv gepubliceerd - Nt rechtstreeks kenbaar vr anderen
- Drgaans dr wetensch uitgevonden, - Kunnen onrechtstreeks onderzocht w
geformuleerd - Drgaans dr leken uitgevonden & dr
- Behoort tot dom v PID wetensch onthuld, dr media beschreven
- Behoort tot dom v pers perceptie, soc
cognitie
2
, ied heeft bep opvattingen = impliciete T elk mens = (minstens impliciet) e differentieel psy
Expliciet & impliciet ≠ onafh, ze beïnvloeden elkaar
- Expliciete T w gecontamineerd dr impliciete
o Via wetenschapper
= ook leek, met eigen vroordelen, partijdigh hierv bewust zijn
Beter eigen vroordelen / opvattingen erkennen dan te doen alsof ze er nt zijn
o Via proefpers
Onderz waarop expliciete T gebouwd zijn, w regelmatig gecontamineer dr
impliciete T
Bv demand effects (doen wat er gevraagd w), zelfrepresentaties etc
- Impliciete T w beïnvloedt dr expliciete
o Onderz res verspreiden zich via media, populaire wetensch lit & gaan mee bep hoe
we versch tss mensen percipiëren
2.2. GESCHIEDENIS
2.2.1. D BENAMING DIFFERENTIËLE PSY
Nieuwe discipline dr Henri & Binet: La Psychologie Individuelle
- Opl v 2 problemen
o Hoe variëren psy processen v indiv tot indiv (inter-indiv versch)
o Hoe variëren psy processen onderling bi e indiv (intra-indiv versch): welke hangen
samen, welke zijn de belangrijkste etc.
1ste gebruik term Differentiële Psychologie dr William Stern (1900): “Über Psychologie der
individuellen Differenzen: Ideen zu einer differentiellen Psychologie“
- 3-voudige taakomschrijving vr differentiële psy/PID
o Beschrijven v aard & grootte versch i psychisch leven tss indiv & groepen (vb. rassen,
geslachten, klassen) (beschrijven)
o Hoe manifesteren deze versch zich (vb. handschrift, gelaatsuitdrukkingen) (methode)
o Welke factoren bepalen versch (vb. erfelijkheid, cultuur) (verklaren)
Robert Yerkes (1913): 1h brengen i takken v psy die vergelijken: comparatieve psychologie
- Object of vergeleken groepen is v ondergeschikt belang
- indien men maar d vergelijkende / correlationele methode gebruikt
Opmerkingen:
- Indiv psy
o Nt meer gebruikt om differentiële psychologie/PID aan te duiden:
Te veel connotatie met specifieke psychoanalytische theorie (Adler)
Verwijst ook nr intra-indiv versch bi 1 persoon = personologie
- Comparatieve psychologie: focus op experimentele dierstudies
o PID kan nt werken met experimentele methode want werken met natuurlijke versch
- Term differentiële psy w nt meer zo vaak gebruikt
o Dom te groot gew: psy vd intelligentie & PH psy
o Hier soms gebruikt als overkoepelende term vr PID
2.2.2. METEN & BESCHRIJVEN V INDIV VERSCH
Onderzoeksvragen: (1) meten & beschrijven v indiv versch & verbanden tss versch; (2) verklaringen vr
deze versch proximale & distale
3
, WIE WANNEER WAT
Oude China 2200 v.C. 3jaarlijkse afname v ambtenaren, bv vr al dan nt toekennen v promotie
(muziek, booschieten,…) om te kunnen werken vr d keizer juiste mens op
juiste positie
- Tot id moderne tijd
- Na bezoek diplomaten & missionarissen uit Engeland (19 e E):
competitieve ambtenarenexamens i Engeland
Pythagoras 6e E v.C. Centrale fig v broedersch dat zich toelegde op theologie, filosofie &
wetensch
- Broederschap had allerlei regels, taboes & geloften v
geheimhouding zeer selectief (geheim clubje)
- Ontw toelatingstest obv fysionomie:
o Innelijke PH eigensch w afgeleid uit uitwendige,
observeerbare OH kenm (bv gelaatsuitdrukking, lich
houding) uiterlijke kenm zeggen iets over innerlijke
Plato 427-347 Beschrijft ideale Staat als plaats waar indiv die taken teogewezen krijgen
v.C. waarvr best geschikt
- Gn 2 pers exact gelijk geboren mensen versch qua natuurlijke
begaafdheden
- Stelt militaire geschiktheidstest op om soldaten v ideale Staat te
selecteren
aan Staat om mensen op juiste plaats te zetten
Theophrastu 327-287 Collectie v PH schetsen : ‘karakters’: PH typen, bv de veinzer, de vleier,…
s v.C. typologie v PH kenm: versch types mensen
= 1ste systematische studie v karakterversch
Navarro 1530-1589 Boek ‘Examen de ingenios para las ciencias’
- Grote indiv versch : intelligentie, specifieke vaardigh
o Oorzaken: lichaamssappen, klimaat, brein,…
- Versch beroepen vereisen versch vaardigh patronen
belang v goede prof diagnostiek dr d staat zodat jongeren verplicht w om
meest geschikte kennisdom te studeren
vrdeel vr Staat & indiv: gn tijd & moeite verspillen
= actueel: optimale org vd Staat: mensen zo snel & goed mogelijk op juiste
plek (~ingangsex geneeskunde & tandarts)
Galton 1822-1911 Sterke interesse indiv versch pionier i:
- Ontwerpen v meetinstrumenten om versch meten
o Fluitje om gehoorafstand te meten, handdynamometer om
grijpkracht meten,…
o Interesse i meten v ‘mentale kracht’ uiteenlopende
vaardigh hangen onderling samen
- Aanleggen databestanden
- Stat analyses: berekenen freq verdeling versch var, aanzet tot
correlaties
- Discussie over nature-nurture, eugenetica
Cattell 1860-1944 Doctoraatstudent Wundt over indiv versch
- 1ste prof id psy i VS grote rol I Amerikaanse wetensch
- Interesse i ‘mental tests’: metingen v indiv VH versch
- Vrkeur aan elementaire sensori-motorische taken bv afstand tss 2
tactiele sensaties
Binet 1857-1911 Indiv versch i hogere processen = sterker dan i elementaire sensori-
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller laurenwillemsen1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.66. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now