Blok 1: Arbeidsrecht algemeen
Kennisclip 1: definitie, doelgroep, doel
Definitie van een functioneel rechtsgebied: “het geheel van rechtsregels dat betrekking heeft
op de arbeidsverhouding van de onzelfstandige beroepsbevolking in de private en publieke
sector” hieruit volgt de doelgroep = onzelfstandige beroepsbevolking (mensen die
betaalbaar arbeid verrichten)
De arbeidsovereenkomst is een bijzondere overeenkomst: “in het arbeidsrecht gaat het om
het regelen van de verhouding tussen degenen die in afhankelijkheid arbeid verricht
(werknemer) en degene die van die arbeid gebruik maakt (werkgever)
Dubbele afhankelijkheid: een werknemer is zowel juridisch ongelijk aan de werkgever, als
ook economisch
- Juridisch: gezagsverhouding
- Economisch: levensonderhoud
Deze ongelijkheid wordt gecompenseerd door middel van dwingend recht:
ongelijkheidscompensatie dit is dan ook het doel van arbeidsrecht
Kennisclip 2: technieken en bronnen van het arbeidsrecht
Uitgangspunt van contractenrecht is partijautonomie, keuzevrijheid dan wel
contractsvrijheid dit is in het arbeidsrecht het meest in tegenstrijd met de
maatschappelijke positie vandaar dat in het arbeidsrecht dwingend recht is ontwikkeld
om een machtspositie van werkgevers tegen te gaan.
Ongelijkheidscompensatie: hoe?
- Vier manieren:
1. Dwingend recht
2. “wezen gaat voor schijn”
3. Collectieve arbeidsvoorwaardenvorming
4. Bescherming via sociale zekerheid
Collectieve arbeidsovereenkomst (cao)
- Vakbonden & werkgever(sorganisatie) sluiten collectie arbeidsovereenkomsten voor
sector of onderneming gestimuleerd via driekwartdwingend recht
- Waarom? “de gemeenschap tussen de arbeiders ligt in de noodzakelijkheid om
gezamenlijk voor betere arbeidsvoorwaarden te strijden, de werkgevers worden tot
gemeenschap gedrongen door hun gezamenlijk verweer tegen den aanval der
arbeiders, en door de economische noodzakelijkheid tot conucrrentie-beperking”
- Voordelen:
1. Regels door ‘eigen kring’ en dus meer draagvlak en arbeidsrust
2. Maatwerk per sector of bedrijf
, 3. Sneller dan wetgeving
4. Eenheidsregeling, dus lage transactiekosten
Gunstigheidsbeginsel: afwijken van hogere rechtsbron ten gunste van de werknemer, dat is
meestal toegestaan
Kennisclip 3: elementen van de arbeidsovereenkomst
Overeenkomsten tot het verrichten van arbeid
1. Overeenkomst van opdracht, art. 7:400 Bw
Opdrachtgever – opdrachtnemer
2. Aanneming van werk, art. 7:750 BW
Opdrachtgever – aannemer
Werk van stoffelijke aard
3. Arbeidsovereenkomst, art. 7:610 BW
“Overeenkomst waarbij de ene partij, de werknemer, zich verbindt in dienst
van de andere partij, de werkgever, tegen loon gedurende zekere tijd arbeid
te verrichten”
4. Flexibele arbeidsrelaties
Elementen van de arbeidsovereenkomst
1. Arbeid: kan zijn vrijwel iedere willekeurige bezigheid, moeite kostend of niet, van
geestelijke of lichamelijke aard beschikbaar zijn om arbeid te verrichten kan ook
arbeid zijn
Wel sprake zijn van reele prestatie = dus een productieve arbeidsprestatie
Art. 7:659 lid 1 Bw: persoonlijk arbeid = werknemer is verplicht zelf de arbeid
persoonlijk te verrichten
2. Loon: vergoeding door den werkgever aan den werknemer verschuldigd ter zake van
den bedongen arbeid vaak snel aan voldaan = een beloning
3. Gezagsverhouding: “in dienst van” werkgever is krachtens de ovk. Bevoegd tot het
geven van instructies
Gezag kan vele vormen aannemen:
a. Het is niet noodzakelijk dat de werkgever de inhoud van de
werkzaamheden bepaalt voldoende is dat de werkgever aanwijzingen
KAN geven die de werknemer op moet volgen
Kennisclip 4: kwalificatie van de overeenkomst
Toetsen of sprake is van een arbeidsovereenkomst (toen)
- HR Groen/Schroevers: wat tussen partijen heeft te gelden, wordt bepaald door
hetgeen hun bij het sluiten van de overeenkomst, voor ogen stond, mede in
aanmerking genomen de wijze waarop zij de overeenkomst feitelijk hebben
uitgevoerd en aldus daaraan inhoud hebben gegeven de kwalificatie van partijen
zelf is van belang, maar niet doorslaggevend Holistische benadering = het gaat om
het “totale plaatje” AKA niet één kenmerk is beslissend
, Toetsen of er sprake is van een arbeidsovereenkomst (nu)
- Nuancering van Groen/Schroevers in HR X/Gemeente amsterdam “de bedoeling
van partijen speelt geen rol bij de vraag of de overeenkomst moet worden
aangemerkt als een arbeidsovereenkomst
Wat doet er dan wel toe? twee stappen
1. Eerst uitleg van de overeengekomen rechten en plichten met de
haviltexnorm
2. Dan kwalificatie kijken naar arbeid, loon, gezagsverhouding
Rechtsvermoeden
- Art. 7:610a BW: een rechtsvermoeden voor het bestaan van een
arbeidsovereenkomst: arbeid tegen beloning, 3 achtereenvolgende maanden, iedere
week of 20 uur per maand indien hieraan voldaan dan wordt geacht dat deze ovk.
Aanwezig is
- Maar dit rechtsvermoeden is weerlegbaar: het staat de werkgever vrij een poging te
doen om dit te ontkrachten
Kennisclip 5: soorten arbeidsovereenkomsten
Typisch vs. Atypisch
- Typisch = een fulltime arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd
- Atypisch = arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
- Kalendermatig eindigt van rechtswege na verstrijken tijd
- Duur is tevoren niet precies bekend einddatum moet objectief bepaalbaar zijn,
einddatum moet voldoende scherp omschreven zijn, geen nadere wilsverklaring van
de werkgever vereist
- Denk aan de ketenregeling
Oproepovereenkomst
- Verschillende varianten:
1. Nul-uren-contracten = er wordt gewerkt indien er werk is
2. Min-max-contracten = er wordt gewerkt indien er werk is
3. Voorovereenkomst = arbeidsovereenkomsten zijn tijdelijk denk aan
ketenregeling bijv.
Uitzendovereenkomst
- Art. 7:690 BW: driehoeksverhouding
- Uitzendkracht – uitlener/werkgever – derde/opdrachtgever/inlener
- Inlener heeft toezicht en leiding
- Uitzendbureau stelt werknemer ter beschikking aan inlener (derde)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller frankavanbeek. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.48. You're not tied to anything after your purchase.