- Schriftelijk examen, open vragen (70%)
- Taak binnen werkcollege (30%)
- Enkel slides te kennen, geen boek
Psychogerontologie: psychologie van het ouder worden en het sociaal-emotioneel functioneren van
ouderen
Ouderen: wie zijn ze?
- Verschillende termen: senioren, bejaarden, … → ouderen (neutrale term)
- Welke leeftijd? Onderscheid in ouderen
o Chronologische leeftijd (kalenderleeftijd)
▪ 65-74j: jonge ouderen
▪ 75-84j: oude ouderen
▪ > 85j: oudste ouderen
▪ > 100j: centenarian
▪ > 110j: super centenarian
Leeftijd neemt toe, 100j worden is niet meer speciaal
o Functionele leeftijd
▪ Biologische lt
= gebaseerd op de kwaliteit van de werking van de
lichaamssystemen/organen
Biologische leeftijdstest: nagaan levensverwachting + hoe gezond men ouder
wordt
Biologische leeftijd correspondeert niet altijd met de kalenderleeftijd
▪ Psychologische lt
= gebaseerd op het functioneren p psychologische/cognitieve tests
(geheugen, intelligentie, leercapaciteit, …)
Psychologische leeftijd correspondeert niet altijd met de kalenderleeftijd
▪ Sociale lt
= gebaseerd op welke sociale rollen een persoon inneemt (familie, werk,
gemeenschap)
Vb. een grootouder heeft een hogere sociale leeftijd dan een ouder; een
gepensioneerde is “ouder” dan een werkende persoon
Sociale leeftijd correspondeert niet altijd met de kalenderleeftijd bv.
topsporters gaan vroeg op pensioen
1
,Chronologische leeftijd= meest gehanteerd (= “leeftijd volgens de jaren”)
- Bevolkingsvooruitzichten
- Bevolkingspiramiden
Vergrijzing: enkele cijfers
In bepaalde streken wonen er meer ouderen (aan de kust wonen de meeste ouderen)
Vergrijzing: levensverwachtingen
De levensverwachting is aan het stijgen
2
,Biopsychosociale perspectief
Sociale
Positie binnen sociale structuren
4 principes van het ouder worden
1. Veranderingen in de levensloop verlopen continu
a. Continuïteitsprincipe: hetgeen dat gebeurt op oudere leeftijd bouwt voort op
gebeurtenissen uit het verleden
➔ Het verleden heeft sterke impact op de toekomst
➔ Mensen veranderen niet omdat ze oud zijn
2. Enkel de “overlevenden” zijn diegene die oud worden
a. De enige voorwaarde om oud te worden = niet doodgaan
3. Individualiteit doet ertoe
a. Mythe: als mensen ouder worden lijken ze steeds meer en meer op elkaar
b. Persoonlijkheden verschillen van elkaar, ondanks de leeftijd
➔ Grote diversiteit tussen ouderen
➔ Grote inter- en intra-individuele verschillen
c. Daarom person centered care
4. Normaal verouderen is verschillend van ziekte
a. Normaal verouderen (primair), pathologisch verouderen (secundair en tertiair) en
optimaal succesvol ouder worden
b. Kans op aandoeningen wordt groter, naarmate je ouder wordt
Zie pp kader principes
Persoonlijk vs sociaal ouder worden
Personal aging = veranderingen binnen het individu (ontogenetische benadering)
bv. rimpels, grijs haar, …
Maar als er alleen personal aging is, dan zou iedereen op elkaar lijken
Daarom ook social aging
= mensen veranderen gelijktijdig met as resultaat van
Normatieve leeftijdsgerelateerde invloeden
= Culturele normen
= zich laten leiden door die gebeurtenissen te laten plaatsvinden die een cultuur of een generatie
vasthangen aan bepaalde momenten in de levensloop (cfr verwachtingen)
3
, = gebeurtenissen die iedereen binnen een bepaalde cultuur op en bepaald moment overkomt
(ongeacht de leeftijd)
Bv. corona-pandemie, aardbevingen
Niet normatieve invloeden
= toevallige gebeurtenissen die een individu overkomt
bv. wrong place at the wrong time
bv. auto-ongeluk, verkrachting, …
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noham. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.14. You're not tied to anything after your purchase.