Dit document is een samenvatting van al de hoorcolleges van het OPO Handicap en Ontwikkelingsstoornissen. De lessen staan niet chronologisch, maar per module om een duidelijke structuur te hebben tijdens het openboek examen.
Handicap en ontwikkelingsstoornissen
Praktische informatie
Inhoud
Module 1: Autisme en neurodiversiteit
• Diagnostiek en interventies
• Communicatie
• Neurodiversiteit
Module 2: Omgaan met gedrags- en psychische problemen bij personen met een VB en/of ASS
• Theoretisch kader gedrags- en psychische problemen bij personen met een verstandelijke beperking en/of
ASS
• Oefeningen en casuïstiek rond brede beeldvorming en rond begeleiding- en behandelingsstrategieën
Module 3: Specifieke werkvormen en thema’s doorheen de levensloop
• Bevorderen van sociale relaties voor mensen met een beperking
o Aansluitend: Praktijkopdracht ‘Sociale netwerken’
• Persoonlijke toekomstplanning en inclusieve woon- en werkvormen
• Seksualiteit bij personen met een beperking
• Family Quality of Life en gezinsgerichte interventies
• Ouder wordende personen met een verstandelijke beperking (met specifiek college over dementie)
• Personen met een ernstig meervoudige beperking
Studiemateriaal
• Slides + opnames (College over sociale netwerken wordt verwerkt via de opdracht en zal niet aan bod komen
tijdens het examen)
• Teksten (worden wekelijks ter beschikking gesteld via Toledo)
Evaluatie
Opdracht sociale netwerken op 4 punten → zie kennisclip!
Mondeling examen met schriftelijke voorbereiding op 16 punten
• Juni
• Open boek examen
• 2 open vragen
o Ofwel wat meer casusgericht → linken aan thema’s uitwerken
o Sommige niet zozeer casusgericht, maar meer kritische reflectie: pro’s en contra’s: kritische reflectie
over bepaalde standpunten/stellingen
• Openboek - 3 mensen voorbereiden terwijl iemand examen aflegt → ongeveer 45 minuten voorbereiding
beschikbaar
• Bij Ines Van Keer
Pagina 1 van 147
,Inhoud
Praktische informatie ........................................................................................................................................................ 1
Inhoud ............................................................................................................................................................................... 2
Module 1: Personen met ASS ........................................................................................................................................... 5
1. Communicatie bij mensen met autisme en/of verstandelijke beperking ................................................................ 5
1.1. Waarom aandacht voor communicatie? ........................................................................................................... 5
1.2. Een bijzondere doelgroep: personen met autisme die niet of beperkt verbaal communiceren ...................... 5
1.3. Ondersteunende communicatie ........................................................................................................................ 9
2. Kwaliteitsvolle diagnostiek en interventies ............................................................................................................ 16
2.1. Autisme als een construct met meerdere lagen .............................................................................................. 16
2.2. Autisme in de DSM-5 (GEDRAG) ...................................................................................................................... 16
2.3. Autisme als informatieverwerkingsstoornis (COGNITIE) ................................................................................. 18
2.4. Onderkennende, classificerende diagnostiek van ASS .................................................................................... 19
2.5. Verklarende en handelingsgerichte diagnostiek.............................................................................................. 22
2.6. Interventies ...................................................................................................................................................... 24
3. Neurodiversiteit: een nieuwe blik op autisme, onderzoek en praktijk................................................................... 29
3.1. Paradigmawissel in het autismeveld................................................................................................................ 29
3.2. Neurodiversiteit en het Neurodiversiteitsparadigma: Wat is het wel? Wat is het niet? ................................ 30
3.3. Implicaties voor onderzoek en klinische praktijk ............................................................................................. 33
3.4. Onderzoek: EPANEMA ..................................................................................................................................... 36
Module 2: Omgaan met gedrags- en psychische problemen bij personen met een verstandelijke beperking en/of ASS
........................................................................................................................................................................................ 37
1. Theoretisch kader ................................................................................................................................................... 37
1.1. Probleemgedrag: definitie en prevalentie ....................................................................................................... 37
1.2. Analysekader .................................................................................................................................................... 39
2. Probleemgedrag: casussen ..................................................................................................................................... 52
2.1. Casus Luuk ........................................................................................................................................................ 52
2.2. Casus Carla ....................................................................................................................................................... 53
3. Interventies ............................................................................................................................................................. 56
3.1. Meta-analyse.................................................................................................................................................... 56
3.2. Medicatie ......................................................................................................................................................... 57
3.3. Gedragstherapeutische interventies................................................................................................................ 57
3.4. Omgevingsgerichte interventies ...................................................................................................................... 58
3.5. Individugerichte interventies ........................................................................................................................... 59
3.6. Probleemgedrag: interventies ......................................................................................................................... 59
Module 3: Specifieke werkvormen en thema’s doorheen de levensloop ...................................................................... 60
1. Bevorderen van sociale inclusie voor mensen met een beperking (Les 14/2) ....................................................... 60
1.1. Conceptualisering ............................................................................................................................................ 60
Pagina 2 van 147
, 1.2. Analyse en beeldvorming ................................................................................................................................. 64
1.3. Interventies ...................................................................................................................................................... 67
2. Strategieën voor het werken aan inclusie .............................................................................................................. 70
2.1. Bredere context ............................................................................................................................................... 70
2.2. Conceptualisering inclusie ............................................................................................................................... 70
2.3. Persoonsgerichte planningsmethodieken ....................................................................................................... 72
2.4. Inclusief wonen, werken en vrije tijd besteden ............................................................................................... 74
2.5. Rolversterkend werken .................................................................................................................................... 76
2.6. Community building ......................................................................................................................................... 77
2.7. Werken aan inclusie: aandachtspunten voor professionals ............................................................................ 77
3. Oudere mensen met een verstandelijke beperking ............................................................................................... 78
3.1. Wat is het probleem?....................................................................................................................................... 78
3.2. Situering (input): Feiten en fabels over ouder worden bij mensen met een verstandelijke beperking ........ 79
3.3. Succesvol of kwaliteitsvol ouder worden (outcomes):Modellen en (specifieke) indicatoren van
levenskwaliteit ........................................................................................................................................................ 85
4. Dementie bij mensen met een verstandelijke beperking ....................................................................................... 97
4.1. Verstandelijke beperking: Wat is het? ............................................................................................................. 97
4.2. Cognitieve en adaptieve vaardigheden ........................................................................................................... 97
4.3. Dementie.......................................................................................................................................................... 98
4.4. Dementie bij personen met een verstandelijke beperking ........................................................................... 103
4.5. Impact van dementie ..................................................................................................................................... 110
4.6. Kwaliteitsvolle ondersteuning bij personen met een verstandelijke beperking en dementie ...................... 111
4.7. Wonen ............................................................................................................................................................ 114
4.8. Activiteiten en psychosociale ondersteuning ................................................................................................ 115
4.9. Fysieke gezondheid en ADL ............................................................................................................................ 116
4.10. Geestelijke gezondheid (GG) en moeilijk hanteerbaar gedrag .................................................................... 117
5. Seksualiteit bij mensen met een ondersteuningsnood door Aditi vzw ................................................................ 119
5.1. Centrum voor advies, informatie en ondersteuning ..................................................................................... 119
5.2. Missie ............................................................................................................................................................. 119
5.3. Visie ................................................................................................................................................................ 120
5.4. Seksuele dienstverlening: zorg of prostitutie ................................................................................................ 120
5.5. Geschiedenis van de zorg ............................................................................................................................... 123
5.6. Bespreekbaarheid seksuele gezondheid ........................................................................................................ 123
5.7. Onderzoeken .................................................................................................................................................. 124
5.8. Bijzondere kwetsbaarheid ............................................................................................................................. 124
5.9. Methodieken .................................................................................................................................................. 125
5.10. Onderzoek kennis en attitude bij vrouwen met een verstandelijke beperking .......................................... 128
Pagina 3 van 147
, 5.11. Onderzoek naar vrouwen met een verstandelijke beperking die seksueel grensoverschrijdend gedrag
hebben meegemaakt ............................................................................................................................................ 128
5.12. Casus Peter................................................................................................................................................... 129
6. Ondersteuning voor personen met een EMB ....................................................................................................... 130
6.1. PIMD: who? .................................................................................................................................................... 130
6.2. Support for persons with PIMD?.................................................................................................................... 130
6.3. Onderzoek naar personen met PIMD ............................................................................................................ 135
Pagina 4 van 147
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dagmarkestelyn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.56. You're not tied to anything after your purchase.
