Uitgebreide samenvatting van de verplichte literatuur van probleem 2 bijeenkomst 2 van het van Preventie en Bestraffing. De volgende literatuur wordt behandeld: Beyens (2014) – Detentie en gevolgen van detentie., McNeill (2013) – Community sanctions and European penology. & Tollenaar (2014) –...
Beyens (2014) – Detentie en gevolgen van detentie.
In dit artikel worden eerst kort de ontwikkelingen in de detentiecapaciteit en de detentiepopulatie in Nederland en België
weergegeven. Daarna volgt een beschrijving van empirisch criminologisch onderzoek over het leven in detentie en de
gevolgen van detentie voor het leven van gedetineerden en hun sociale omgeving.
Ontwikkelingen in detentie in Nederland en België in vergelijkend perspectief
Voor een lange tijd kenmerkte Nederland zich door open en humane detentieomstandigheden, relatief korte straffen en de
nadruk op resocialisatie. Vanaf de jaren 80 steeg de gevangenispopulatie sterkt en kwamen er bezuinigen, met een
versobering van het detentieregime tot gevolg. Vanaf 2005 zette zich juist weer een daling van de gevangenisbevolking in
(zie Boone, 2013). Ook in België nam de gevangenispopulatie vanaf de jaren 80 sterkt toe, maar in tegenstelling tot
Nederland vond hier geen daling meer plaats. In 2014 piekt zij zelfs als nooit tevoren. De belangrijkste verklaringen
hiervoor zijn de toenemende duur van de voorlopige hechtenis, de langere detentieduur van veroordeelden en de stijging
van het aantal geïnterneerden in de gevangenis (vergelijkbaar met de Nederlandse TBS’ers). Vooral vanwege het stijgende
aantal recidivisten in de gevangenissen en de cumulatie van verschillende kortere straffen, resulterend in een langer
straftotaal, gecombineerd met een groeiende groep langgestraften die niet voorwaardelijk in vrijheid worden gesteld, kreeg
men de toename van de gevangenispopulatie in België niet onder controle.
Hoewel in Nederland en België het voorkomen van detentieschade en het bijdragen een de re-integratie officieel nog steeds
doelstellingen zijn van het opleggen van een gevangenisstraf, pakt dit in de praktijk vaak anders uit en wordt incapacitatie
juist als voornaamste doel gezien en komt de nadruk te liggen op veiligheid en efficiëntie.
Het leven in detentie
In de criminologie is veel aandacht besteed aan de manier waarop gedetineerden zich aanpassen aan de gevangeniscontext.
Sykes identificeert bijvoorbeeld een aantal ‘pains of imprisonment’ waarmee gedetineerden te maken krijgen: het verlies
van materiële bezittingen, autonomie, veiligheid, vrijheid en interpersoonlijke relaties. Om meer inzicht te krijgen in de
aanpassingsprocessen van gedetineerden zijn er twee theoretische modellen ontwikkelt. Deze theorieën zijn nog steeds de
dominante theorieën waarbinnen detentiebeleving wordt gekaderd en verklaard:
- Het deprivatiemodel: veronderstelt dat de manier waarop door de gedetineerden omgaan met de
vrijheidsbeneming vooral verklaard kan worden door de kenmerken en ontberingen van het verblijf in een gesloten
inrichting. Zulke deprivaties kunnen van invloed zijn op het gevoel van eigenwaarde en kunnen tot oppositioneel
gedrag leiden.
- Het importmodel: veronderstelt dat de wijze waarop gedetineerden zich aanpassen aan het leven in detentie
vooral te maken heeft met bestaande eigenschappen, levenservaring, subcultuur, criminele voorgeschiedenis en
de normen en waarden die de persoon van buiten de gevangenis meebrengt. Denk bijvoorbeeld aan leeftijd,
sociaaleconomische status, gezondheid etc.
Detentiebeleving vanuit het perspectief van gedetineerden
Uit studies naar de detentiebeleving door gedetineerden kwam naar voren dat gedetineerden ontevreden zijn over aspecten
zoals resocialisatie, de monotone arbeid en het medisch personeel. Vanaf de jaren 70 kwam er een beweging op gang
waarbij men door middel van surveys inzicht probeerde te krijgen in de detentiebeleving van gedetineerden. In een in
Europa belangwekkend onderzoek van Liebling (2004) werd met een uitgebreid instrument (MQPL: Measuring the Quality
of Prison Life) het ‘morele’ klimaat oftewel de kwaliteit van het leven in gevangenissen gemeten. Het benadrukt het belang
van aspecten als respect, een humane behandeling, de relatie tussen gedetineerde en het personeel, vertrouwen en steun.
Nederlandse gedetineerden oordelen over het algemeen positief over de meeste onderwerpen, zij zijn echter het minst
tevreden over resocialisatie, het dagprogramma en de mogelijkheid om contact te houden met hun kinderen. België kent
zo’n systematische landelijke bevraging niet, wel zijn er in een aantal onderzoeken interviews gehouden over dit onderwerp
met gedetineerden.
Uit Nederlands onderzoek kan samenvattend worden geconcludeerd dat zowel import- als deprivatiekenmerken
samenhangen met hoe gedetineerden zich aanpassen aan het leven in detentie. Ook wijst onderzoek uit dat bepaalde
subgroepen (vreemdelingen, gedetineerden met een verstandelijke beperking, oudere etc.) specifieke behoeften, problemen
of ‘pains of imprisonment’ kunnen ervaren.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller 48723. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.
