Samenvatting - Sociale psychologie (zelf een 9,5 gehaald)
13 views 0 purchase
Course
Sociale Psychologie (500305B6)
Institution
Tilburg University (UVT)
Complete samenvatting van de cursus Sociale psychologie. De samenvatting bestaat uit alle colleges met relevante aantekeningen. Met deze samenvatting heb ik een 9,5 gehaald voor het tentamen ().
HOOFDSTUK 1
1.1 Wat is sociale psychologie en waarin verschilt zij van andere disciplines?
Sociale psychologie = de wetenschappelijke studie van de manier waarop gedachten, gevoelens en
gedrag van mensen worden beïnvloed door de werkelijke of ingebeelde aanwezigheid van andere
mensen.
Sociale invloed = het effect dat de woorden, handelingen of loutere aanwezigheid van andere
mensen hebben op onze gedachten, gevoelens, houdingen of gedrag.
-> Mensen hebben de neiging om zich aan te passen aan anderen, we worden beïnvloed door de
werkelijke (expliciete) of ingebeelde (impliciete) aanwezigheid van anderen.
o Expliciete aanwezigheid = echt samen met andere mensen.
o Impliciete aanwezigheid = denken aan iemand beïnvloed je ook.
Sociaal psychologen houden zich veel met dezelfde vragen bezig als filosofen, maar zij proberen deze
vragen wetenschappelijk te bekijken. Hoe kunnen we weten waarom mensen zich gedragen zoals ze
doen?
Sociaal psychologen leggen veel nadruk op hoe mensen de sociale wereld interpreteren. Sommige
sociaal psychologen baseren zich op de belangrijkste theorie uit de biologie -> evolutietheorie.
Evolutionaire psychologie = probeert sociaal gedrag te verklaren in termen van genetische factoren
die in de loop der tijd zijn geëvolueerd volgens de principes van natuurlijke selectie. Kijken naar hoe
genetische factoren over de eeuwen heen zijn aangepast om de overlevings- en
voortplantingskansen te vergroten.
-> Natuurlijke selectie = proces waarbij belangrijke eigenschappen die gunstig zijn voor de overleving
worden doorgegeven aan het nageslacht.
↓
Hoe helpt evolutie om menselijk gedrag te verklaren?
o Mensen hebben veel gemeen met andere dieren.
o Sommige menselijke gewoonten zijn universeel.
Het analyseniveau is het individu in de context van een sociale situatie = de individuele constructie
van die situatie is belangrijker. Altijd rekening houdend met de invloed van anderen.
Construeren = manier waarop mensen de sociale wereld waarnemen, begrijpen en interpreteren.
Het analyseniveau in de sociale psychologie is het individu binnen een groep, instelling of
maatschappij.
Het doel van de sociale psychologie is het identificeren van psychologische eigenschappen die bijna
iedereen kwetsbaar maken voor sociale beïnvloeding, ongeacht sociale klasse of cultuur.
Socio-cultureel perspectief = sociaal gedrag wordt verklaard door te kijken naar de invloed van
grotere sociale groepen.
↓
Hoe helpt cultuur om menselijk gedrag te verklaren?
Sommige gewoonten, tradities en gedragingen zijn verschillend, afhankelijk van de culturele context.
-> Cross-cultureel onderzoek: gewoontes aanwezig in beide culturen of uniek?
Sociaal leren perspectief = sociaal gedrag wordt verklaard door te kijken hoe leerervaringen in het
verleden toekomstig gedrag voorspellen.
↓
Hoe helpt sociaal leren om menselijk gedrag te verklaren?
Menselijk zijn geneigd om gedrag te imiteren van rolmodellen, bijv. traditie van geloof overnemen.
1
,Er is ook interactie tussen perspectieven, bijv. taal. Taal is universeel (evolutie) maar welke specifieke
taal je spreekt hangt af van waar je bent opgegroeid (socio-cultureel).
-> Het ene perspectief is niet betere dan het andere.
1.2 De kracht van de situatie
Sociaal psychologen hebben de belangrijke taak om het gedrag van mensen te verklaren op basis van
de situatie.
-> Fundamentele attributiefout = de neiging om de mate waarin het gedrag van mensen te wijten is
aan interne, dis positionele factoren te overschatten en de rol van situationele factoren te
onderschatten.
Behaviorisme = beweert dat we, om menselijk gedrag te begrijpen, alleen moeten kijken naar de
versterkende eigenschappen van de omgeving. Maar volgens sociaal psychologen gaat het
behaviorisme echter voorbij aan het belang van hoe mensen de omgeving interpreteren.
Volgens sociaal psychologen is de interactie tussen de sociale omgeving en het individu
tweerichtingsverkeer. De situatie beïnvloedt niet alleen het gedrag van mensen, maar het gedrag van
mensen hangt ook af van hun interpretatie (van hun sociale omgeving).
↓
Persoon X omgeving: waar ben je opgegroeid? -> Vormt jou als mens.
Persoon X situatie:
- Aanwezigheid van anderen zorgt voor moreler gedrag.
- Normen: gedrag wordt anders in verschillende contexten.
Situatie X persoon: één persoon kan een situatie veranderen (bijv. Damschreeuwer).
Dus, persoon, of situatie?
Kurt Lewin wordt beschouwd als de grondlegger van de moderne experimentele sociale psychologie.
B = f (P X E) B = behaviour
f = function
P = person
E = environment
Gestaltpsychologie = benadrukt het belang van het bestuderen van de subjectieve manier waarop
een object in de geest van mensen verschijnt, in plaats van de objectieve, fysieke eigenschappen van
een object. Het geheel is meer dan de som der delen.
↓
De manier hoe wij ze waarnemen is hoe ze echt zijn, dat is wat mensen denken = Naïef realisme. Als
iemand anders dezelfde stimulus anders ziet, moet dat wel zo zijn omdat die persoon
bevooroordeeld is.
-> Maar… interpretatie hangt af van persoon tot persoon.
1.3 Waar construeren vandaan komt: menselijke basismotieven.
We hebben basale menselijke motieven:
o Zelf-verbeteringsmotief = mensen willen een goed gevoel hebben over zichzelf. We hebben
de behoefte om ons goed te voelen over onszelf.
o Accuraatheidsmotief = mensen willen een correct beeld hebben over zichzelf. We hebben de
noodzaak om nauwkeurig te zijn.
Deze twee motieven zijn met elkaar in strijd.
Eigenwaarde = de behoefte om zich goed te voelen over onszelf. De mate waarin mensen zichzelf als
goed en fatsoenlijk beschouwen.
2
,De behoefte om accuraat te zijn komt voort uit onze sociale cognitie. Sociale cognitie = de manier
waarop mensen over zichzelf en de sociale wereld denken, en bepaalt hoe mensen sociale informatie
selecteren, interpreteren, onthouden en gebruiken om beslissingen en oordelen te vellen.
Mensen proberen de wereld zo nauwkeurig mogelijk bekijken.
Brein heeft ‘trucjes’ om toch optimisme over onszelf te behouden. Oftewel, illusies om de motieven
met elkaar in overeenstemming te brengen:
o Beter-dan-gemiddeld effect
o Onrealistisch optimisme = overschatten grote positieve kansen (loterij) en onderschatten
grote negatieve kansen (auto-ongeluk).
o Vals consensus effect = slechte eigenschappen worden gegeneraliseerd.
o Vals uniciteitseffect = goede eigenschappen worden als heel erg uniek gezien.
3
, HOOFDSTUK 2
2.1 Hoe ontwikkelen onderzoekers hypothesen en theorieën?
Sociale psychologie heeft betrekking op onderwerpen waarmee wij vertrouwd zijn, dat is wat de
sociale psychologie van andere wetenschappen onderscheidt.
Problemen van sociaal psychologen:
o Imago
o Slechte onderzoekspraktijken
o Onethisch onderzoek
Imago = is sociale psychologie gewoon gezond verstand?
We mogen niet vergeten dat wanneer we menselijk gedrag bestuderen, de resultaten voorspelbaar
kunnen lijken. Mensen zijn geneigd een hindsight bias te ontwikkelen = de neiging van mensen om,
nadat ze weten dat iets heeft plaatsgevonden, te overdrijven in hoeverre ze dat van tevoren hadden
kunnen voorspellen. Omdat iets logisch klinkt zeg je maar dat het heel voor de hand liggend is. Jij
denkt achteraf dat je het ook wel zo kon voorspellen.
Wetenschappers ontwikkelen vaak hypotheses op basis van eerdere theorieën en onderzoek. Sociaal
psychologen houden zich bezig met een voortdurend proces van theorie-verfijning = theorie wordt
ontwikkeld, uit de theorie wordt een specifieke hypothese afgeleid, hypothese wordt getest, op basis
van de resultaten van de test wordt de theorie herzien en worden nieuwe hypothese geformuleerd
en vervolgens getest.
Slechte onderzoekspraktijken = er waren veel onderzoeken (zoals die van Diederik Stapel) die
eigenlijk niet goed waren uitgevoerd. Dit heeft replicatiecrisis in gang gezet = door het uitvoeren van
bestaand onderzoek opnieuw, vinden we soms een andere resultaten, wat een probleem is.
Hoe nu verder?
Methoden:
o Replicaties
o Meta-analyses = gemiddelde over allerlei verschillende onderzoeken
o Open Science
-> Hypothese pre registreren
-> Open data
-> Open materialen
Hierdoor is onderzoek van vandaag de dag veel betrouwbaarder.
Theorieën testen:
o Onderzoeksvraag = een vraag die je met wetenschappelijk onderzoek wilt beantwoorden.
o Theorie = een verzameling gerelateerde aannames en voorspellingen die bedoeld zijn om
gebeurtenissen te voorspellen.
o Hypothese = een voorspelling van wat er gaat gebeuren in een bepaalde situatie gebaseerd
op een theorie.
o Studie = test van de hypothese.
2.2 Onderzoeksopzetten
Er zijn drie soorten onderzoeksmethoden die bij psychologisch onderzoek worden gebruikt:
1. Observatiemethode
2. Correlationele methode
3. Experimentele methode
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller peeterspleun. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.98. You're not tied to anything after your purchase.
