KA45: De verdeling van de wereld in 2 ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de
daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog.
KA47: De eenwording van Europa.
KA48: De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren 60 van de 20ste eeuw aanleiding gaf tot
ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen.
KA49: De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen.
Het poldermodel
De overheid slaagde er niet in de economische crisis die begon met de 2e oliecrisis, de baas te worden. Het
dieptepunt van deze crisis viel in 1982. De werkloosheid ging omhoog en een groot deel van de bevolking
was arbeidsongeschikt. De verhouding tussen het werkende deel van de bevolking en de mensen met een
uitkering raakte uit balans. In 1970 stonden tegenover 100 personen met een betaalde baan 46
uitkeringsontvangers. De verzorgingsstaat leek onbetaalbaar te worden. In 1982 werd Ruub Lubbers
premier. Dat bleef hij tot 1994 en daarmee is hij de langste regerende minister-president van NL. De
situatie was erg. Lubbers zocht voortdurend naar het compromis, waardoor de onvrede tot een minimum
beperkt bleef. Deze manier van werken wordt het poldermodel genoemd. In deze jaren veranderde NL. Op
alle fronten moest bezuinigd worden. De verzorgingsstaat werd versoberd. En de overheid trok zich uit
allerlei economische sectoren terug.
Globalisering
Vanaf het einde van de jaren 80 begon de economie zich te herstellen. De reële inkomens stegen in de
jaren 90 met 25%. Overdadig consumeren werd steeds gewoner. Maar doordat dit niet voor iedereen
mogelijk was, namen de sociale verschillen toe. De economische groei kwam onder meer door het
wegvallen van veel handelsbelemmeringen. In 1991 was Nederland voorzitter van de Europese
Gemeenschap (voorloper van de EU). Nederland drong aan op invoeren van een gemeenschappelijke
munt voor een aantal Europese landen. In het Verdrag van Maastricht (1992) werd dit vastgelegd. Hier
werd ook de oprichting van de EU geregeld. Niet alleen binnen Europa, maar ook wereldwijd werden
maatregelen genomen om de handel te vergemakkelijken. Naast voordelen had deze globalisering ook
nadelen voor de Nederlandse economie. Het wegvallen van grenscontroles en in- en uitvoerrechten leidde
tot meer buitenlandse concurrentie.
Zelfredzaamheid
In 1983 werd de Grondwet herzien. Discriminatie wegens godsdienst of op welke grond dan ook was niet
toegestaan. Artikel 1 werd nader uitgewerkt in de Algemene wet gelijke behandeling. Ook werden in de
Grondwet sociale grondrechten opgenomen, die de overheid verplichtten een bepaald welvaarts- en
welzijnsniveau te leveren. Met deze nieuwe wetten konden burgers nog beter dan voorheen hun eigen
boontjes doppen. De ontzuiling en de individualisering zetten dan ook door. ‘De maakbare samenleving’
waarin de overheid bepaalde wat goed was voor de burgers, werd vervangen door zelfredzaamheid. Bij
deze ontwikkeling past ook goed het gedoogbeleid. Verschillende nieuwe wetten sloten aan bij het recht
op het maken van individuele keuzes. Zo kwam er euthanasiewetgeving. Nederland stond in de rest van de
wereld al snel bekend als een welvarend, vrij en zeer tolerant land. Al snel bleek dit niet helemaal juist te
zijn.
Internationale politiek
In de jaren 80 waren er in NL enorme demonstraties tegen de plaatsing van NAVO-kruisraketten op
Nederlands grondgebied. Ook liep NL steevast voorop in het streven naar meer Europese samenwerking.
De regering steunde plannen om Oost-Europese landen lid te laten worden van de NAVO en de EU. Een
andere continuïteit in het internationale beleid van NL bestond uit deelname aan internationale
vredesmissies. Deze pakte niet altijd goed uit. De meest traumatische en tragische missie vond plaats in
Bosnië-Herzegovina. Bosnische moslims werden daar bedreigd door Bosnische Serviërs. De VN stelden
een enclave in bij het stadje Srebrenica. Nederlandse VN-soldaten moesten voor deze bescherming
zorgen. Dit mislukte, en Nederlanders moesten toekijken hoe moslimmannen van hun gezin werden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noabuiter1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.