Geschiedenis van interculturele contacten (FOLA9A)
Summary
Geschiedenis van interculturele contacten: Westen: Duidelijke & uitgebreide samenvatting/cursus
9 views 0 purchase
Course
Geschiedenis van interculturele contacten (FOLA9A)
Institution
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Dit is een uitgebreide en duidelijke samenvatting van Geschiedenis van de culturele contacten van het Westen, gegeven door Prof. J. Verberckmoes aan de KU Leuven. Het bevat zowel eigen notities als informatie van de PowerPoint met nodige afbeeldingen.
Geschiedenis van interculturele contacten (FOLA9A)
All documents for this subject (3)
Seller
Follow
Lorenvh
Content preview
Geschiedenis van interculturele contacten
Ontmoetingen in het Westen; Een Wereldgeschiedenis
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Inhoud
0. Inleiding........................................................................................................................................... 2
0.1. Opvattingen over culturele contacten ................................................................................... 3
1. De oudste westelijke globaliseringen ............................................................................................ 3
Christenen, moslims en Vikingen onderweg (7e tot 12e eeuw) ........................................................... 5
1.1. DE ISLAM NAAR HET WESTEN ................................................................................................ 5
1.2. SCANDINAVISCHE GLOBALISERING ...................................................................................... 10
1.3. KRUISVAARTEN EN HANDEL IN DE MIDDELLANDSE ZEE ..................................................... 10
2. De Middellandse Zee en West-Afrika in de balans tussen oost en west, noord en zuid, 1200-
1500 ....................................................................................................................................................... 11
2.1. DE WESTELIJKE MIDDELLANDSE ZEE ALS GLOBALISERINGSHUB ........................................ 12
2.1.1. Vanaf 12e eeuw christelijke opmars in westelijk bekken Middellandse Zee ............. 12
2.1.2. Moslims in westelijk bekken Middellandse Zee .......................................................... 13
2.2. DE LOKROEP VAN DE SAHARAHANDEL ................................................................................ 16
2.3. PORTUGESE INTERACTIES AAN DE KUSTEN VAN WEST-AFRIKA ......................................... 17
2.4. OTTOMANEN AAN DE MIDDELLANDSE ZEE ......................................................................... 18
3. Mondialisering in de lange zestiende eeuw (1500-1640)............................................................ 22
3.1. OTTOMAANSE WERELDHEERSCHAPPIJ ................................................................................ 22
3.2. VROEGE UITWISSELINGEN OVER DE ATLANTISCHE OCEAAN .............................................. 26
3.3. SPAANS-PORTUGEES-HABSBURGS WERELDRIJK, 1580-1640.............................................. 28
3.4. AFRIKAANSE MONDIALISERING ........................................................................................... 31
4. Een trans-Atlantische wereld, 17de -18de eeuw ......................................................................... 33
4.1. ATLANTISCHE WERELD ......................................................................................................... 33
4.1.1. Plantages ....................................................................................................................... 33
4.1.2. Trans-Atlantische slavenhandel ................................................................................... 37
4.2. DE MIDDELLANDSE ZEE EN OTTOMAANSE MONDIALISERING ........................................... 38
5. Westelijke mondialisering in de 19e eeuw .................................................................................. 40
5.1. ROEP OM VRIJHEID, 1776-1804............................................................................................ 41
5.2. ALTERNATIEVE VRIJHEDEN, 1805–1830 .................................................................................... 43
5.2.1. Nog meer revoluties ........................................................................................................... 43
5.2.2. Antislavernijbeweging ........................................................................................................ 44
5.2.3. Religieuze heropleving ....................................................................................................... 45
1
, 5.3. HET INDUSTRIËLE STARTSCHOT VAN DE WERELD, 1830-1851................................................. 46
5.4. SLAVEN VAN DE MONDIALISERING, 1850-1880 ....................................................................... 47
5.5. PAN-AFRIKANISME .................................................................................................................... 48
1: de oudste westelijke globaliseringen = 1e college
2: christenen, moslims en Vikingen onderweg (7de tot 12de eeuw) = 1e college
3: de Middellandse Zee en de Sahara in de balans tussen oost en west (13de tot 15de eeuw) = 2e
college
4: mondialisering in de lange 16de eeuw = 3e college
5: een trans-Atlantische wereld (17de en 18de eeuw) = 4e college
6: Westerse globalisering in de 19de eeuw = 5e college
7: een wisselvallig Westen in de 20ste eeuw= 6e college
0. Inleiding
2
,Kaart: toestand wereld ca. 1300
- Veel interactie op grote afstand (was er al voor de kolonies !!!)
- Klemtoon op de posities van religies hierin -> zijn motoren geweest
o Boeddhistische ,Chinese en islamitische religie hebben een impact gehad
0.1. Opvattingen over culturele contacten
- David Graeber en David Wengrow, The Dawn of Everything (2019)/ Het begin van alles
- Samuel Huntington, The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order (1996)
- beide boeken buigen zich over vraag wat culturen zijn, Graeber en Wengrow vooral oudste tijden,
Huntington huidige situatie
- historische dimensie in hun werken:
o Graeber en Wengrow: mogelijkheden liggen altijd open
o Huntington: geschiedenis bepaalt wat regio’s zijn
- Graeber en Wengrow stellen in vraag of landbouw en steden begin van beschaving
- Beschaving/ culturen kunnen enorm van elkaar verschillen en hebben ook op lange afstanden
impact op elkaar -> 1 lijn trekken is lang niet aan de orde (een opvatting)
- Aan de Tigris en de Eufraat ontstaan landbouwstichtingen en uiteindelijk steden -> begin van
beschaving?
1. De oudste westelijke globaliseringen
Big history
- Amerika vóór 1492: naar schatting 80
miljoen bewoners = ca. 1/5
wereldbevolking
- Vier wereldsystemen v.o.t.: Mesopotamië,
oosten van China, Peru, Mexico: Geen van
deze duurzaam op de zee gericht
- Grote lijnen trekken
- 4 grote wereldsystemen: Mesopotamië,
Oosten van China, Peru en Mexico
- In Amerika dus 2 - grote systemen door grote bevolking -> de helft van de wereldsystemen
ontwikkelen zich dus in Amerika
- Voorbeeld van vorm van interculturele contacten: Incapad & Middellands zeegebied
3
, Voorbeeld 1: Incapad, Amerika
- Gigantisch netwerk van wegen aangelegd door mensen
- Doorheen het Andesgebergte, aan westflank Zuid-Amerika
- Intens systeem met als gevolg dat de stad machu picchu bloeit -
een van de oudste beschavingen
- Zowel horizontale assen als verticale assen (naar het hoge
gebergte) - dus op verschillende hoogtes een heleboel contacten
(hoog, middel en laagvlaktes)
- El Nino -> eerste weerfenomeen waarvan geregistreerde resten
over zijn — brengt gigantische veranderingen te weer in het systeem ter
plekken : vissterfte -> mensen van de laagvlakten trekken naar ergens anders
of hoger in het gebergte - middenvlakken: erosie/ overstromingen in de
valleien: mensen moeten hoger trekken,… -> verklaart integratie van deze
gebieden
1440-1532 Inca’s domineren Andes
- Wegennetwerk van zo’n 23.000 kilometer lang
- Inca’s vinden een goed functionerend systeem van netwerken, wegen,
connecties -> nemen het over en wordt Incarijk - beschouwde zichzelf als een
wereldrijk ( = Rijk van de 4 windstreken)
- militaire macht om het systeem van verticale integratie te verbreden
1532 verovering Incarijk door Pizarro
- Spanjaarden nemen het dan over (campagnes Pizarro) en zullen het op hun
manier verder besturen
- we zijn het beste gedocumenteerd vanaf de Inca’s maar het was duizend
jaren ervoor al bezig
Voorbeeld 2: Middellands Zeegebied
- knooppunt van oost en west, noord en zuid, Afrika, Europa en Azië
- Fernand Braudel, Frans historicus: eenheid in geografische verscheidenheid, die onveranderlijk is
- archeologen Peregrine en Horden: microconnecties tussen eilanden en kusten, elk met eigen
taakverdeling
- model van verspreiding van cultuur door Feniciërs, Grieken, Romeinen…
- model van verspreiding van cultuur door grote godsdiensten: joden, christenen, moslims…
- Grote verspreiding van zowel cultuur als godsdiensten
Feniciërs
- Ca. 1200 v.o.t. invallen zeevolkeren zorgen voor chaos in oostelijke bekken MZ
o Belegering Troje
o Handel vermindert
- Nieuw type cultuur: zeehandel over de lange afstand
- Feniciërs: steden Tirus, Sidon, Beiroet
- F. stichtten kolonies: Cadiz, Marseille, Carthago…
- F. verkenden ook de Atlantische kusten
- Culturele invloed: ritueel offeren oudste; schrift van 22 medeklinkers
- Aanhoudende droogte van 3 jaar zorgt voor het tenietgaan van de beschaving voor de Feniciërs -
> zij gaan oplossingen zoeken en vinden voor de catastrofes -> gaan via de middellandse zee
nieuwe punten zoeken / ankerpunten zoeken - gebruiken de zee
- Hieruit komen er een aantal interessante schriften voort
Fenicische interculturalitet
- Een aantal handelsposten groeien uit tot echte steden: Cadiz, bovenal Carthago
- Carthago: zelf heel vruchtbaar en welvaren hinterland. Wordt machtige stad en zelf het centrum
van een eigen handelsnetwerk (graan, wijn, olie) binnen het omvattende MZ-netwerk
- Feniciërs verhandelden textiel, zeeslakken (voor pigment) en cederhout uit de Levant
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Lorenvh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.87. You're not tied to anything after your purchase.
