Dit document bevat een overzichtelijke samenvatting van het studieboek Inleiding in de pedagogiek, geschreven door A. Becker (2021) en het studieboek Levensfasen, geschreven door M. Tieleman (2019). De theorie wordt getoetst tijdens de studie HBO Social Work op Hogeschool Windesheim bij het vak Men...
Mens & Gedrag 2
Inleiding in de pedagogiek + Levensfasen
(Leo loopbaan, 2023)
Emma van ‘t Ende. Bronnen: Becker, A. (2021). Inleiding in de pedagogiek & Tieleman, M. (2019). Levensfasen.
Hogeschool Windesheim, Social Work.
,Inhoudsopgave
Inhoudsopgave 1
Leeswijzer 3
Hoofdstuk 1 - De opvoedkundige benadering 4
§1.2 Beschrijving van het begrip pedagogiek. 4
§1.3 De vier basisdimensies van opvoeden 4
§1.3.1 Ondersteuning bieden 5
§1.3.2 Instructie geven 5
de
§1.3.3 Controle uitoefenen 6
§1.3.4 Grenzen stellen 6
§1.5 Opvoeden als circulair proces 8
Hoofdstuk 2 - De ouder en het kind 8
En
§2.2 De opvoedingsrelatie 8
§2.3 Ontwikkelingsfasen, ontwikkelingstaken en opvoedingsopgaven 9
§2.3.1 Baby-/peutertijd (0-2 jaar) 10
§2.3.2 Peuter-/kleutertijd (2-4 jaar) 11
§2.3.3 Basisschoolperiode (4-12 jaar) 13
't
§2.3.4 Adolescentieperiode (12-18 jaar)
§2.5 Communicatiepatronen gezin: onderhandelings- en bevelshuishouden
14
15
n
§2.5.1 Bevelshuishouden 15
§2.5.2 Onderhandelingshuishouden 15
va
§2.7 Draagkracht en draaglast van het gezin 16
Hoofdstuk 3 - Het opvoedproces 17
§3.2 Het socialisatieproces 17
§3.3 De verschillende opvoedingsmilieus 17
a
§3.3.1 Het gezin 17
§3.3.2 De school 18
m
§3.3.3 De maatschappij 18
§3.3.4 De invloed van technologische ontwikkelingen binnen de opvoedingsmilieus 19
Technologische ontwikkelingen binnen het gezin 19
Em
Technologische ontwikkelingen op school 19
Technologische ontwikkelingen in de maatschappij 20
§3.4 Gezinssamenstelling 20
§3.5 Gezinstypen 21
§3.5.1 Loszandgezin 21
§3.5.2 Kluwengezin 21
§3.5.3 Half-open/half-gesloten gezin 22
§3.6 Opvoedingsstijlen 22
§3.6.1 De autoritaire opvoedingsstijl 23
§3.6.2 De autoritatieve of democratische opvoedingsstijl 23
1
, §3.6.3 De toegeeflijke of permissieve opvoedingsstijl 24
§3.6.4 De verwaarlozende opvoedingsstijl 25
§3.7 Ouderlijk gezag versus opvoedingsmacht 25
Hoofdstuk 5 - Hulpverlening bij opvoedingsproblemen 26
§5.2 Jeugdhulpverlening en de rechten van het kind 26
§5.3 Hulpverlening in de ambulante begeleiding 28
§5.3.1 Opvoedingsondersteuning 29
§5.4 Hulpverlening in de semiresidentiële instelling 30
§5.5 Hulpverlening in de residentiële instelling 31
de
Hoofdstuk 7 - De jongvolwassene (22-40 jaar) 32
§7.2 De cognitieve veranderingen 32
§7.3 Het zelfbeeld en de autonomie 34
§7.4 De sociale ontwikkeling 36
En
§7.5 het gevolg van werk op het zelfbeeld 36
§7.6 Het kiezen voor kinderen en de gevolgen van het hebben van kinderen 37
§7.7 Relatievormen 38
Hoofdstuk 8 - De rijpere volwassene (40-60 jaar) 39
§8.2 De overgang of het climacterium
§8.3 Het cognitief functioneren 't
§8.4 De middenjaren van volwassenheid als streven naar verdere autonomie
39
41
42
n
§8.6 Het effect van deze levensfase op de relatie(s) 43
va
§8.7 De werksituatie van de rijpere volwassene 44
Hoofdstuk 9 - De oudere volwassene 45
§9.2 De cognitieve veranderingen 45
§9.3 De pensionering 46
§9.4 Relaties 47
a
§9.7 Het prijsgeven van de autonomie 48
m
§9.8 Het omgaan met verliessituaties 48
Hoofdstuk 10 - De dood 49
§10.2 Rouwfasen 49
Em
§10.3 De beleving en de betekenis van de dood 50
§10.4 Het doodsbegrip op verschillende leeftijden 50
§10.5 Het stervensproces in de verschillende fasen van de levensloop 51
Literatuurlijst 52
2
,Leeswijzer
Dit document bevat een overzichtelijke samenvatting van het studieboek Inleiding in de
pedagogiek, geschreven door A. Becker (2021) en het studieboek Levensfasen, geschreven
door M. Tieleman (2019). De theorie wordt getoetst tijdens de studie HBO Social Work op
Hogeschool Windesheim bij het vak Mens & Gedrag 2. Alle verplichte leerstof is in de
samenvatting opgenomen, aangevuld met aantekeningen van hoorcolleges.
Theorie uit de volgende hoofdstukken is opgenomen in de samenvatting:
● Inleiding in de pedagogiek :
de
○ Hoofdstuk 1 - De opvoedkundige benadering
○ Hoofdstuk 2 - De ouder en het kind
○ Hoofdstuk 3 - Het opvoedproces
○ Hoofdstuk 5 - Hulpverlening bij opvoedingsproblemen
● Levensfasen:
En
○ Hoofdstuk 7 - De jongvolwassene (22-40)
○ Hoofdstuk 8 - De rijpere volwassene (40-60)
○ Hoofdstuk 9 - De oudere volwassene (60+)
○ Hoofdstuk 10 - De dood
Alle begrippen zijn dikgedrukt weergeven en alle belangrijke persoonsnamen zijn cursief
't
weergeven. Aan het einde van het document is een literatuurlijst opgenomen.
Aan dit document kunnen geen rechten worden ontleend. Dit document is auteursrechtelijk
n
beschermd. Elektronisch verspreiden en kopiëren, in zijn geheel of gedeeltelijk, is strafbaar.
Wees je ervan bewust dat op iedere pagina jouw naam en e-mail is afgebeeld.
va
a
m
Em
3
, Inleiding in de pedagogiek
Hoofdstuk 1 - De opvoedkundige benadering
§1.2 Beschrijving van het begrip pedagogiek.
Pedagogiek houdt zich bezig met de opvoeding van kinderen en jeugdigen van 0 tot 18 jaar.
De term ‘pedagogiek’ is afgeleid van het Griekse woord paidagoogia; pais = kind en agogein
= leiden → kinderleiding. Andere woorden voor pedagogiek zijn: opvoedkunde,
de
opvoedingsleer of opvoedingswetenschap. Deze drie begrippen verschillen in betekenis:
1. Opvoedkunde richt zich op de vaardigheden van de opvoeder.
2. Opvoedingsleer richt zich op het vergaren van kennis over opvoeden.
3. Opvoedingswetenschap richt zich op het ontwikkelen van theorieën over en
En
methoden met betrekking tot opvoeden.
Pedagogiek is een opvoedingswetenschap met eigen theorieën en methoden, ontleend
van hulpwetenschappen, zoals psychologie, sociologie, filosofie, theologie en andragogie.
Definitie opvoeding
't
Opvoeding is alle omgang tussen ouder en kind waarbij gericht een relatie wordt
aangegaan. In deze omgang biedt de ouder het kind liefde, geborgenheid, veiligheid,
intimiteit, aandacht, grenzen, instructie, ondersteuning en controle. Hierdoor zal het kind tot
n
zelfontplooiing komen en over het nodige zelfvertrouwen en de nodige zelfstandigheid en
zelfredzaamheid beschikken om richting te geven aan zijn verdere leven.
va
Naar aanleiding van de definitie kan gesteld worden dat er sprake is van opvoeding als de
volgende drie punten spelen in de omgang tussen de ouder en het kind:
1. Er is sprake van wederzijds respect tussen ouder en kind.
2. Het kind ervaart voldoende veiligheid bij, vertrouwen in, kan rekenen op, voelt zich
a
geaccepteerd door en krijgt ondersteuning van de ouder.
3. Het kind wordt door de ouder uitgedaagd om eigen beslissingen te nemen en te
m
experimenteren met nieuwe dingen, waardoor hij vertrouwen krijgt in zijn omgeving.
§1.3 De vier basisdimensies van opvoeden
Em
De handelingen die ouders uitvoeren als ze een kind opvoeden, kunnen worden opgesplitst
in vier basishandelingen, namelijk:
1. Ondersteuning bieden
2. Instructie geven
3. Controle uitoefenen
4. Grenzen stellen
Deze zijn met elkaar verbonden en kunnen daarom niet afzonderlijk worden toegepast.
Samen zorgen ze ervoor dat het kind door de verschillende ontwikkelingsfasen komt om
volwassen te worden.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmavantende. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.
